Açılımı ''Einstein-Podolsky-Rosen'' isimlerinin baş harflarinden oluşan, ve birbirlerinden ayrılmış olsa dahi gene de ikiz parçacıklar (fotonlar) arasında daimi ve kopmaz bir temel bağlantı olduğunu gösteren gözleme verilen isim.
Kuantum fiziğine göre işbu fotonlar birbirlerinden ne kadar uzaklaşmış olurlarsa olsunlar, herzaman aynı (bkz: polarizasyon) açısına sahiptirler. Polarizasyon, fotonun doğduğu kaynaktan uzaklaşırken büründüğü dalga benzeri görünümün uzamsal yönelimidir.
einstein, podolsky ve rosen'in kuantum mekaniğini yadsımak için yaptıkları ve kuantum mekaniğinin bu işin içinden alnının akıyla çıktığı bir deneydir.
deneyde, kuantum mekaniğinin einsteinin görelilik teorisine aykırı olduğu tezi vardır. aynı noktadan farklı yönlere hareket eden iki elektron spini birbirinden uzaklaştıkça (birisi sağa döndükçe diğeri onu dengelemek için sola dönmektedir.) aralarındaki bağlantı sönmemektedir. deneyde 11 km uzaklaştırılmışlardır ama herhangi bir yavaşlama bulunmamıştır. bunu evrenin bir yerine örneğin andromeda galaksisine, diğerini de herkül yıldızküresine gönderirsen dahi herhangi bir değişiklik olmayacağı teoride vardı. einstein ise bu olayın göreliliğe aykırı olduğunu aralarındaki bilginin ışık hızından daha hızlı ulaşamayacağını söylediler.
kuantum kuramcıları ise göreliliğin yadsınmadığını ve iki spin arasındaki mesafenin farketmeyeceği, birbirini dengeleyeceği ve big bang'den bu yana herşeyin birbiri ile dolaşıklılık (bkz: entanglement) içinde olduğunu ve bunun görelilik ilkesini inkar etmediğini savunmuşlardır.
(bkz: kuantum dolanıklık teorisi)
birbirine dolanık olan iki parçacığın mesafe ne olursa olsun anlık olarak senkronize hareketine verilen paradokstur. elbette parçacığın biri yukarı spin atarsa, diğeri aşağı spin atar.
parçacıklardan birini dünyaya, diğerini milyarlarca kilometre uzaklıktaki bir galaksiye koysanız bile anlık olarak tepki verirler birbirlerine. einstein'a göre görelilik teorisiyle çakışmaktadır. zira bilgi ya da başka bir şey farketmeksizin hiçbir hız c'yi, yani ışık hızını geçemez. bu da saniyede 300000 kmdir. düşük ölçekte büyük hızlar olsa da galaktik boyutlarda çok düşük bir hızdır bu ve galaksiler arasında milyonlarca, milyarlarca yılda ışığın ulaştığı mesafelerdir.
