epiktetos un anlamı satın alınmış adam, köle, uşak demek !
bu şahıs tarihteki en büyük adsızlardan biri olmasıyla tanınıyor!
felsefesi :
tanrıya güvenmek, vicdan sesini dinlemek, insanların kardeşçe yaşamalarını esasına dayanmakta! hayatı boyunca felsefesini iki kelime üzerine sığdırıp kurmuştur.
katlan, mahrum ol!
yani acıya da, hırslara meydan vermeden, yüksek fedakarlıkla her şeye katlan!
görülen şey ve olayları boş kabul et, bunları yapma ve bu yüksek, ahlakı alçak gönüllülük ile ; susarak yap.!
felsefe ile uğraşıyorum ! deme ; kendimi kurtarıyorum de.!
kiminin boktan saydığı bu adamın felsefesine hayran olup saygı duymamak elde değil.
"bizi felakete sürükleyen şey, felsefeyi dilimizin ucuyla tadar tatmaz filozof rolü yapmaya başlamak, başkalarına yardımcı olmayı düşünmek, dünya insanlarını ıslah etmeyi istemektir. ey dost! Önce kendini ıslah et! sonra insanlara felsefenin ıslah ettiği bir adam göster. ancak böyle faydalı olursun onlara." sözüyle dikkate alınması gereken filozof.
'Kader önünde sonunda öyle veya böyle günahlarımızın bedelini önümüze koyar. Görünen ya da görünmeyen zaman içinde herkes günahlarının bedelini öder. Bunu bilen adam kimseye kızmaz, gücenmez, kimseyi aşağılamaz, kimsenin arkasından konuşmaz, kimseyi itham etmez, kimseden nefret etmez, kimseye kin tutmaz. Bunu bilen adam karşılaştığı aksiliklere şaşmaz. Önüne çıkan maddi-manevi engellerin kendi günahlarından başka bir şey olmadığını bilir.'
'ilk önce kendine ne olacağını sor, sonra ne yapmak gerekiyorsa yap'
'Eğer öküzlerle domuzlar konuşabilseydi, yemden başka şey düşünenlerle alay ederlerdi.'
'Bana "Ben sana zarar verebilirim, tekme atabilirim" dersen bil ki insana degil, eşek ve ata uygun bir özellikle övünüyorsun.'
afedersin bi boka derman olmayan bir adam olarak felsefe tarihine geçmiştir.
ancak yeni yüksektepe ve teslimiyetçi zihniyet tarafından önemsenmektedir.
yunanca köle, satın alınmış anlamını taşıyan söz öbeğidir, gerçek adı bilinmeyen ve tarihteki en büyük adsızlardan biri olarak adlandırılan filozof un bildiğimiz adıdır. hayatının büyük bölümünü köle olarak geçirmiş özgürlüğüne kavuşturulduğunda ise felsefe dersleri vermiştir. düşünce yapısı ise aslında onun hiçbir zaman köle olmadığı hissini uyandırmaya yetmiştir, belki de ancak bu şekilde içinde yaşadığı dünyaya tutunabileceğini düşünmüştür.
55-135 yılları arasında yaşamış Stoalı filozof ve ahlakçı.
Azad edilmiş bir köle olan Epiktetos'un Stoacılığının temelinde, özgürlük, tanrısal kayra, insanlık ve ahlak düşüncesi bulunur. Kendisine bilge kişi olarak Sokrates'le Diogenes'i örnek almış olan Epiktetos, temelde ahlak ile ilgilenmiş ve gerçek eğitimin, bütünüyle bireye ait olan tek şeyin bireyin iradesi ya da amacı olduğunu kavramaktan başka bir şey olmadığını iddia etmiştir. insan, ona göre, iradeden bağımsız olan iyi ya da kötü hiçbir şey bulunmadığını öğrenmeli ve olayları öngörmeye ya da yönlendirmeye kalkışmayıp, yalnızca onları anlama çabası göstermelidir.
...insan bir dramdaki aktöre benzer. Dünya ve dünyanın tarihiyle ilgili bu dramda, insan yalnızca bir oyuncudur. Oyuncu oynayacağı rolü seçemez, dekora, oyunun kendisine etkide bulunamaz. Tanrı ya da akıl ilkesidir ki, her insanın bu tarih içinde ne olacağını belirler. Dünya sahnesinde bir tiyatro eserindeki oyuncuya benzeyen insan, hiçbir etkide bulunamayacağı şeyler karşısında kayıtsız kalmak durumundadır. Onun kontrol edebileceği tek bir şey vardır: Kendi tavrı ve tutkuları.
O, bir başkasına daha iyi bir rol verildiği için kıskançlık duymamalı, makyajı yapan burnunu çirkin gösterdiği için, kendisini aşağılanmış hissetmemelidir. Yani, insan kendisine ne verilmişse onunla yetinmeli, erişemeyeceği, sahip olamayacağı şeyler için, açlık, kıskançlık duymamalıdır. Bütün bu duygular onu mutsuz kılar. Öyleyse, yapılması gereken şey, akla uygun olmayan duygular, tutkular karşısında, kişinin güçlü olması, bağımsızlığını kazanmasıdır. Bu bağımsızlığa giden yol ise, bilgelikten geçer. insan kendisini bu olumsuz duygulardan kurtarabilirse, yani duygusuzluk haline ulaşabilirse, bilge insana özgü olan huzur ve mutluluğa kavuşabilir. Zira, yalnızca bilge insan rolünün ne olduğunu bilebilir...
epiktetos
