...insan bir dramdaki aktöre benzer. Dünya ve dünyanın tarihiyle ilgili bu dramda, insan yalnızca bir oyuncudur. Oyuncu oynayacağı rolü seçemez, dekora, oyunun kendisine etkide bulunamaz. Tanrı ya da akıl ilkesidir ki, her insanın bu tarih içinde ne olacağını belirler. Dünya sahnesinde bir tiyatro eserindeki oyuncuya benzeyen insan, hiçbir etkide bulunamayacağı şeyler karşısında kayıtsız kalmak durumundadır. Onun kontrol edebileceği tek bir şey vardır: Kendi tavrı ve tutkuları.
O, bir başkasına daha iyi bir rol verildiği için kıskançlık duymamalı, makyajı yapan burnunu çirkin gösterdiği için, kendisini aşağılanmış hissetmemelidir. Yani, insan kendisine ne verilmişse onunla yetinmeli, erişemeyeceği, sahip olamayacağı şeyler için, açlık, kıskançlık duymamalıdır. Bütün bu duygular onu mutsuz kılar. Öyleyse, yapılması gereken şey, akla uygun olmayan duygular, tutkular karşısında, kişinin güçlü olması, bağımsızlığını kazanmasıdır. Bu bağımsızlığa giden yol ise, bilgelikten geçer. insan kendisini bu olumsuz duygulardan kurtarabilirse, yani duygusuzluk haline ulaşabilirse, bilge insana özgü olan huzur ve mutluluğa kavuşabilir. Zira, yalnızca bilge insan rolünün ne olduğunu bilebilir...
epiktetos
her ne hakkında olursa olsun "onu kaybettim!" deme. fakat "onu geri verdim" de. çocuğun mu öldü? onu geri verdin. karın mı öldü? onu da geri verdin. tarlanı mı elinden aldılar? işte yine bir iade -lakin onu elimden alan kötü bir adamdı!- onu sana verenin falan veya filan vasıtayla geri almasının ne ehemmiyeti var? onu sende bıraktığı müddetçe, yolcuların otellerden istifade ettikleri gibi, adeta sana ait bir şey degilmiş gibi ondan istifade et.
tabiatın gayesini üzerinde iyice anlaştığımız mevzulardan anlayabiliriz. mesela komşunun kölesi bir bardak veya başka bir şey kırmış olsa onu teskin için bunun alelade bir kaza olduğunu söylersin. o halde senin bardağını kırdıkları vakit de komşunun bardağı kırıldığı zamanki kadar sakin olmalısın. bu vecizeyi en önemli meselelere tatbik et. başkasının oğlu veya karısı öldüğü vakit hiçbir insan yoktur ki bunun insanlığın mukadderi olduğunu söylemesin. fakat bu sözü söyleyen adamın oğlu veya karısı ölünce yanlız hıçkırık, haykırış ve inleme duyulur: "ne kadar bedbahtım, mahvoldum!" böyle hallerde aynı kazaların başkalarının başına geldiği vakit duyduğumuz hisleri hatırlamalıyız.
Yaşadığı süre zarfında tüm yazılarını kaydetmemiş, konuşmalarından derlenen sözleri öğrencisi (bkz: arrianus) tarafından bir kaynakta toplanmış stoacı filozof.
'Kader önünde sonunda öyle veya böyle günahlarımızın bedelini önümüze koyar. Görünen ya da görünmeyen zaman içinde herkes günahlarının bedelini öder. Bunu bilen adam kimseye kızmaz, gücenmez, kimseyi aşağılamaz, kimsenin arkasından konuşmaz, kimseyi itham etmez, kimseden nefret etmez, kimseye kin tutmaz. Bunu bilen adam karşılaştığı aksiliklere şaşmaz. Önüne çıkan maddi-manevi engellerin kendi günahlarından başka bir şey olmadığını bilir.'
'ilk önce kendine ne olacağını sor, sonra ne yapmak gerekiyorsa yap'
'Eğer öküzlerle domuzlar konuşabilseydi, yemden başka şey düşünenlerle alay ederlerdi.'
'Bana "Ben sana zarar verebilirim, tekme atabilirim" dersen bil ki insana degil, eşek ve ata uygun bir özellikle övünüyorsun.'
'' Başarı bir seyahattir, hedef değil. Mutluluk, gidilen yolun üzerindedir, yolun sonunda değil. Zira yolun sonunda olsa, ona varıldığında yol bitmiş ve vakit de geçmiş olurdu. Mutlu olmanın zamanı ise, bugündür, yarın değil. Akıllı bir insan odur ki, sahip olmadığı şeyler için üzülmez. Sahip olduğu şeylerin ise değerini bilir, sevinir...''
"eğer birisi size belirli bir kişinin sizinle ilgili eleştirel bir şekilde konuştuğunu söylerse, sıkıntılı bir tavırla mazeretler ileri sürüp kendinizi savunmayın... Yalnızca gülümseyin ve zannederim bu kişi benim başka hatalarım da olduğunu bilmiyor... Bilseydi bu kadarından bahsetmezdi..." diyen filozof kişi.
yunanca köle, satın alınmış anlamını taşıyan söz öbeğidir, gerçek adı bilinmeyen ve tarihteki en büyük adsızlardan biri olarak adlandırılan filozof un bildiğimiz adıdır. hayatının büyük bölümünü köle olarak geçirmiş özgürlüğüne kavuşturulduğunda ise felsefe dersleri vermiştir. düşünce yapısı ise aslında onun hiçbir zaman köle olmadığı hissini uyandırmaya yetmiştir, belki de ancak bu şekilde içinde yaşadığı dünyaya tutunabileceğini düşünmüştür.
