Enver paşa ne hain ne de gerizekiyalıdır.hürriyet kahramanıdır.
Yıkılmış imparatorluğun son anda umutlanmasına, Cumhuriyet devrimini yapan kadronun hürriyet aşkına örnek olmuştur.
osmanlı devleti ı. dünya savaşı'na girmeden önce fransızlar, alman ordusunun ilerleyişini durdurmuştur.
bu yenilgi üzerine ismet paşa'nın o dönem başkumandan vekili olan enver paşa'ya " bu adamlarla müttefik olunmaz. marne'daki duraklama, zaaflarını gösteriyor." şeklinde bir rapor yazmıştır.
ismet paşa'yı sallamayan enver paşa almanya ile ittifak kurmuştur. yani anlayacağınız üzere bile bile lades olayı söz konusu.
askerlerin bir kısmını sıcak iklimden alıp (yemen) kara kış da sarıkamış'a nakletmesi, (hemde paltosuz, postalsız sadece gömleği olan askerler) bir aptallık mıdır yoksa hainlik midir sorusudur.
