endoktrinasyondan kurtulmak kolay değildir fakat imkansız da değildir. Kişinin devletin yaptığı propaganda dışında hem kendi ülkesinin hem de diğer ülkelerin tarihi, devletleri, toplumları hakkında gerçek bilgilere ulaşması gerekecektir. çünkü insan içinde yaşadığı toplumu başka toplumlarla, içinde yaşadığı çağı da ancak geçmiş zamanlarla kıyaslayıp çıkarımlar yapabildiğinde gerçekten kendi toplumu, tarihi ve devleti hakkında sağlıklı yorum yapabilir. işte bu yüzden, totaliter bir rejime sahip devletler, vatandaşların okuyup öğrenmelerinden, düşünmelerinden, sorgulamalarından ölesiye korkarlar. kendi iktidarlarının devam edebilmesi için, propaganda yapmanın yanı sıra, bilgiye ulaşmak için kullanılabilecek diğer bütün yolları da tıkarlar. geçmiş zamanlarda kitap ve ansiklopedi yakmak, günümüzde ise internet yasakları bu duruma örnek gösterilebilir.
* Beyin yıkama.
belirli tavırların ve inançların , bireylere, onların entelektüel otonomilerini* ortadan kaldıracak ve akli melekelerini* kullanmalarını engelleyecek şekilde aşılanması.
''sosyo-ekonomik ve sosyo-politik tüm düzenlerde devletin ve yarı-devletin (örneğin, yasallaşmış toplumsal görevleri bulunan kar amacı gütmeyen kuruluşların) yaptırım işlevleri vardır ve bunların en hafifi enformasyondur. Bir yönlendirme yapmak istersiniz ve bunu sağlamak üzere bilgi verirsiniz. işte ondan sonraki yaptırım türü endoktrinasyondur. Yani ikna edebilmek için bir tür yanlı, kendi özünde baskıcı, tarafsız olmayan enformasyon yolları kullanmaktır endoktrinasyon.''
kaynak: http://kaynak.unak.org.tr
