18. yüzyılın divan şairidir.
Osmanlı eşcinsel metinlerinden bahsedildiğinde, akla ilk gelen isimlerden biri Enderunlu Fazıl Bey'dir. Defter-i Aşk, Hubanname*, Zenanname*, Çenginame ve Divan adlı eserleri bulunmaktadır. döneminde bazı kitapları ahlaksız bulunularak toplatılmıştır. *
çesitli milliyetlere mensup erkeklerin güzelliklerini anlattığı hubanname isimli bir eseri vardır. yazar bu eserde sevgilisinin " hangi ulusta güzel çoktur " sorusuna cevap arar. tabi önce güzelliğin kendine göre tarifini yapar. kendisine göre güzel bir erkek güzel gözlü ve ince dudaklıdır. bu tarife uyan erkeklerde genelde avrupalı milliyetler içinden çıkar.
Asıl adı Hüseyin'dir. Akkâ'da doğmuştur. Enderun'da yetiştiği için bu mahlası almıştır. Küçük yaşta kimsesiz kalınca Enderun'a alınmış; burada çok iyi bir eğitim görmüştür. Fakat zevk ve eğlenceye aşırı düşkün olması nedeniyle saraydan çıkarılmıştır. Bundan sonra 12 yıl sokaklarda yaşamıştır. Bu sürede yazdığı kasidelerle Üçüncü Selim'in dikkatini çekmeyi başarmış; devlet içinde bir görev almıştır. 1799 yılında dilini tutamaması nedeniyle Rodos'a sürülmüştür. Burada iken kör olmuştur. Daha sonra istanbul'a dönmesine izin verilmiş; 1810 yılında vefat etmiştir. Enderûnlu Fâzıl'ın hacimli bir divânı vardır. Mesnevileriyle ün kazanmıştır. Şiirlerinde yaşadığı hayattan izler vardır.
Osmanlı'da eş cinsellik denilince akla gelen ilk isimlerden biridir.
18. yüzyılda yaşayan Fazıl Bey, hareketli ve zor bir hayat yaşamıştır. Akka'da başlayan bir isyana katılmaları üzerine dedesi ve babası idam edilince o da istanbul'a getirilmiştir.
Enderun'da hemcinsleri ile yaşadığı aşklardan dolayı hedef gösterilmiş, Üçüncü aşkı da okuldan atılmasına neden olmuştur.
Eş cinsel olması ona karşı bir tepki ve düşmanlık nedeni olsa da o pes etmemiş Hatta bunu daha da vurgulayıp üzerine güzellemeler yapmıştır.
Saray sonrası hayatı sefalet içinde geçmiştir. istanbul sokaklarında geçirdiği yıllarda Galata meyhanelerinde tanıştığı bir genç ile yedi aylık ilişkisi olmuştur.
Enderunlu Fazıl, devlet yöneticiliğinin yanı sıra ünlü bir Divan şairidir. Beş adet kitabı vardır. eş cinsellik, aşk, diğer ulusların kadın ve erkekleri hakkında yazmaya özen göstermiştir.
Edebiyat tarihçileri Enderunlu Fazıl'dan bahsederken hayatın en içinden ancak sanatsallığa en uzak şairlerden olduğunu söylemiştir.
Hubanname adlı eserinde sevgilisinin isteği üzerine diğer ulusların erkeklerini anlatmıştır. Bu eserinde erkeklerden "güzeller" olarak bahsetmiştir.
Zenanname'de ise aynı ulusların kadınlarını anlatmıştır. Ancak ölümünden 28 yıl sonra basılan kitap, dönemin Dışişleri Bakanı Mustafa Reşid Paşa tarafından yasaklanmıştır.
1810 yılında istanbul'da sefalet içinde yaşarken hayatını kaybedeymiştir.
En bilinen sözü şudur:
"Şairiz, fahişeler divanımıza giremez, böyle bir şey bize utanç verir."
