milattan önce 494 yılında, sicilya adası' nın güney kıyılarında, agrigentum şehrinde, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş filozof. doğa filozofu olan empedokles, kendinden önceki filozofların temel töz olarak belirlediği hava, ateş ve suyu benimsemiş, buna ek olarak, sevgi ve uyuşmazlıkla beraber bu elementlerin sürekli hareket halinde olan bir tözü oluşturduğuna inanmıştır. dini açıdan pisagorcudur. kimi kaynaklara göre, kudretli olduğunu iddia ettiği kimi kaynaklara göre de intihar etmeye karar verdiği için, etna' ya atlayıp intihar etmiştir. *
ona gore dört temel eleman, * sevgi ve uyuşmazlık (iticilik) gücü ile birleşip ayrılırlar. Bir başka deyişle sevgi ve uyuşmazlık da, maddeyi meydana getiren asal tözlerdendir ve değişimleri açıklamak için kullanılmışlardır.
Havanın ayrı bir töz olduğunu deneysel olarak kanıtlamış, merkez kaç kuvvetini kısmî olarak izah etmiştir. Nefes almanın mekaniği ile güneş tutulmasının mekaniği hakkındaki savları, ayın yansıyan ışıkla parıldadığını, bitkilerde cinsiyetin olduğunu ve Dünya'nın küre biçiminde olduğunu ileri sürmesi ile ışığın bir yerden bir yere gitmesi için zaman geçmesi gerektiği konusundaki sözleri bilim adamı yönünü gösterir. Kanın, insan hayatının ana taşıyıcısı ve düşünmenin merkezi olduğunu söyler. Empedokles'e göre; temel öğeler kanda, en olgun biçimde bir araya gelmişlerdir. insanın tüm yetenekleri ise bu karışımın olgunluğuna bağlıdır. *
empedokles sicilya adasinin güney kiyilarinda bulunan akragas ( ya da agrigentum) sehrinden. ailesinin sehrin siyasi hayatinda pek sözü geçermis; kendisi de bir aralik basta bulunmus, krallik bile önerilmis kendisine, ama kabul etmemis, demokrasiyi ögütlemis. fizikçi, hekim, hatip, mucizeler gösteren ve arindiran rahip olarak güney italya kentlerinde dolasmis.ölümü de efsanelestirilmistir: kendisini etna yanardagina atmis oldugu söylenir belki de onu tanrilastirmak için yapilan çabalardan biri bu siyasi sürgün olarak peloponneste ölmüs olmasi ihtimali daha büyük. peri physeos (doga üzerine) ve katharmoi (arinmalar) adli iki eseri vardir.
empedoklesin ögretisinin çikis noktasi, bir yandan parmenidesin savidir: meydana gelme ile yok olma diye bir sey yoktur aslinda. ama öbür yandan da empedokles duyularin bize gösterdigi bir olguyu, meydana gelme ile yok olmanin görünüsünü, bu olaylari açiklamaya çalisir. ona göre, insanlarin meydana gelme dedikleri seyi temel maddelerin bir karismasi, yok olma dedikleri de bu karismanin dagilmasidir. çok büyük parçalardan kurulmus olan temel maddelerin kendileri, (bunlara empedokles, rizomata panton= her seyin kökenleri diyor) meydana gelmemislerdir, yok olmazlar, degismezler, bunlar parmenidesin bengi varligi gibidir.
doga bilgisinin gelismesinde çok önemli bir yeri olan öge (element) kavramini ilk olarak ortaya koyan empedokles olmustur denilebilir.öge, burada, kendi içinde bir cinsten, niteligi bakimindan degismeyen, artik bölünemeyen, yalniz çesitli hareket durumlarina geçebilen madde demektir. bu anlayisla da, parmenidesin varlik kavrami ise yara bir hale getirilmis oluyordu.bu ögeler de, empedoklese göre, dört tane imisler: toprak, su, ates, hava.
canlıların orjinin ile ilgili çok uçuk bir teori ortaya atmıştır:ona göre önce vücudun bazı parçaları ortaya çıkmıştır;gövdesiz baş veya gözsüz kafa gibi.mükemmel form bulunana kadar bu böyle devam etmiş ve ucubeler yok olmuştur.
herakleitos ve parmenides'in arasını bulan filozof. ilki duyulara güvenilmesi konusunda, ikincisi de değişimin olmadığı konusunda haklıdır der; ama ilk-tek madde konusunu göz ardı etmek şartıyla...
Ünlü dört element öğretisini ortaya atan plüralist filozof. Empedokles hem filozof hem de büyük bir bilim adamıydı. Hekimliği o kadar iyiydi ki bazı kaynaklarda büyü ile tedavi yaptığı dahi söylenir. Empedokles parmenides\'in birçok görüşünü doğru kabul ederek onunla uzlaşmış fakat varlığın unsurlarını madde olarak kabul etmiştir. Parmenides\'in varlığın değişmezliğini kabul eder ve ilaveten bu değişmezlerin 4 element olduğunu söyler.
Gençliğinde politikaya olan merakının ardından, tabiat ve doğa olayları üzerine felsefi teoriler öne sürmüştür. En bilinen teorisi dört element teorisidir.
Empedokles, elementlere etki eden, bunları karıştıran, ayıran ve tekrar yapılanmasını sağlayan iki tane mistik gücün varlığına inanıyordu. Bu mistik güçlerden ilki sevgi, elementleri birleştiren ve birlikte tutabilen özelliğe sahipti. ikinci güç nefret ise, elementlerin birbirlerinden ayrılmasında ve uzaklaşmasında etkiliydi.
Ona göre; yaşam en eski zamanlarda, karışık ve birbirinden ayırt edilemeyecek düzeyde farklı şekillerde idi.
Sonrasında nefret, bütün bu karışık yapıdaki organizmaları birbirinden ayırmasıyla, farklı bitki ve hayvan türlerinin oluşmasını sağladı. Tabiatta devamlı süregelen bu sevgi ve nefret döngüsü bitki ve hayvanlar üzerinde etki etmesi sebebiyle canlıların daha farklı türlere ayrışmasına neden oldu.
insanlar ve elementler arasında bağlantı olduğunu da öne süren Empedokles, insan kanının, kalbinin ve sonuç olarak insanın ve yaşamın bu dört elementin kombinasyonundan meydana geldiğini öne sürmüştür.
kendisi hem bilim adamı hem de filozoftur yaşadığı dönemde. valla gerçek midir bilmiyorum ama bazı antik kaynaklar, bir hekim olmasının dışında, bazen bir büyücü, bazen de zeki bir önder olduğunu söylerler empedokles için. italya tıp okulunun kurucusudur. felsefeyle birlikte, morfoloji ve fizyolojiye de önemli katkılar yapmıştır.
her şeyin temelinde dört öge bulunduğunu; toprak, hava, su ve ateş olan bu dört ögenin değişmez olup, evrendeki oluş ve değişmenin, bu dört ögenin çeşitli ölçeklerde karışmasından meydana geldiğini söyler. hava toprak haline gelemediği gibi, toprak da hava haline gelemez. dünyadaki somut veya bileşik nesneler, duyusal varlıklar bu karışım sonucu var olmuştur. gerçek olan maddeler sadece bu dördüdür. onların bir votka redbull gibi karışımından meydana gelen değişme içindeki tikel nesneler, görünüşler alanını oluşturur.
basit ögeler ile bileşik nesneler arasında bir ayrım yapan empedokles onları bir ressamın paletindeki, çeşitli şekillerde karıştırılmalarının farklı tonlar vereceği dört temel renk olarak hayal eder.
ayrıca bu dört ögenin birbirleriyle birleşmesini ve birbirlerinden ayrılmasını sağlayan, sevgi ve nefret gibi, iki ayrı gücün varlığına işaret eder. manyetik bir güç gibi. yerçekimi gibi..
Filozof kimliği ve felsefesi bir yana magazini bol bir adamdır. Hakkında tonla şey söylenir. Büyücü olduğu söylenir, hekimliği bilinir. Ama çok radikal ve aykırı bir hekimlik anlayışı vardır. Söylentiye göre birkaç insanın ölümüne neden olmuştur hasta üzerinde tedavi denerken. ilk kan naklini deneyen kişi olduğu söylenir.
En en en tuhafı ise bir dönemden sonra kendisini tanrı sandığı ve bunu kanıtlamak için yanardağa atladığı söylentisi.
Herif dolu dolu. Kendisi ile tartışmaya gelen insanlara ödül verirmiş.
