gerçek adı elias kazancıoğlu olan yönetmen/yazar 1909 istanbul doğumlu kayseri asıllı rum bir ailenin çocuğudur. marlon brando'nun keşfedilmesinden, ünlü oyunculuk okulu actors studio'nun kuruculuğu, aynı zamanda iki en iyi yönetmen oscar ödülü sahipliği gibi pek çok başarılı filminde yönetmeni olan kazan; dönemindeki sscb yanlısı tüm oyucu, yönetmen ve film yapımcısı arkadaşını gammazlamasıyla meşhurdur.
hırsı rekabeti ve kini yüzünden kazan'ın pek çok arkadaşı komünist olduğu gerekçesiyle yönetmenin asılsız ihbarları üzerine haksız yere yıllarca hapis yatmıştır.
yıllar sonra otobiyografisinde bu ihbarlarını kaleme alan kazan, enteresan bir şekilde şöyle anlatır: “ihbarları yaptığım an, gerçek kendimi bulmuştum. Meğer öncesindeki 17 yıl, boş gezenin boş kalfasından başka bir şey değilmişim. Hakikaten orijinal, parlak ve iyi filmlerimi hep o ihbarları yaptıktan sonra çekmeye başladım.”
ölmeden önce memleketi kayseri'yi arkadaşı zülfü livaneli ile birlikte ziyaret eden kazan'ın kendinden 40 yaş küçük karısı frances kazan'ın hayranı olduğu halide edip adıvar'ı kaleme aldığı halide's gift isimli, ülkemizde de yayımlanmış bir kitabı vardır.
Gelmiş geçmiş en iyi yönetmenlerden biridir.
Oyuncularının tüm kapasitesini kullanmasını sağlamakta uzmandır.
Ama omurgasız biridir.
Bunun nedenlerini de 1967 yapımı the arrangement filmindeki kirk douglas'ın canlandırdığı göçmen karakteri üzerinden anlatır.
Türkiye'de tvlerde ve festivallerde sık gösterildiğinden daha çok marlon brando'lu filmleri, james dean'li east of eaden'ı, splendor in the grass'ı bilinir. Elbette bu filmler başyapıt.
Ama çoğu filmi izlemeye değer.
Özellikle bir çeşit citizen kane olan A face in the crowd mutlaka izlenmelidir.
mccarthyism döneminde ispitçilik yaptığı için hollywood eşrafınca pek sevilmeyen, bu sebeple de 1999' da aldığı yaşam boyu onur ödülünü alırken salonun yarısı tarafından protesto edilen, 1947 ve 1954' de 2 kez en iyi yönetmen oscarını alan, marlon brando' yu dünyaya tanıtan, a streetcar named desire ve on the waterfront gibi 2 süpersonik filme imza atan, kayseri' ye gelip sıkıcı bulan, on the waterfront' da kendini aklamaya çalışan ama başaramayan, yüksek dozda vuruculuğa sahip filmler yapmasına rağmen komunist avı sırasında humphrey bogart ve katherine hepburn gibi en enlüler başta olmak üzere herkes baş kaldırırken ve bu seçici geçirgen diktaya direnirken o tüm meslektaşlarının isimlerini bir bir mahkemeye verip 10 yönetmenin kara listeye alınıp kariyerinin bitmesine, daha sonra 3000 sinemacının işini kaybetmesine ve ucu charlie chaplin, orson welles gibi en büyüklere kadar uzanan komunist avına destek verdiği için her daim işbirlikçi olarak hatırlanacak, yıllar sonra kendisine bu konu sorulduğunda ''sadece çok üzgünüm'' diyen, rum kökenli, tam anlamıyla hollywood yönetmeni.
Sosyalist devlet düşüncesinin karamsar ve içinden çıkılmaz, hastalıklı bir düşünce olduğunu viva Zapata filminde de göstermiştir. Rıhtımlar uzerinde filminde günah çıkarmamış, aksine dalga geçmiştir.
Kapitalizmde eleştirdiği şey ise adaletsizliktir. Yakisikli adamı cirkin kadina aşık etmiştir.
Neyse adam soft kapitalizm iyidir demek istiyor. Komünizmin sıkıntılı bir süreç olduğunu, bilinmezliğini karanlık tiplerle ifade eder. Rıhtımlar uzerinde filmindeki o teyze kızı yok mu o teyze kızı. iste o komunizmdir.
mccarthy döneminin ayakta kalamayan aydınları arasında john steinbeck'le beraber ön sıraları paylaşırlar. the last tycoon gibi çok mükemmel bir filmi vardır.
