Alexandra Kollontai (1872-1952) St. Petersburg'da burjuva bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Gençliğinde kendisinden beklendiği gibi bir sosyete hanımefendisi olmak yerine Marx ve Engels üzerine çalışmayı yeğledi. 20 yaşında evlenmesiyle birlikte evliliğin gayet berbat bir durum olduğunu anlaması ve kocasının zayıf liberal politikalarını hazzedememesi yüzünden onu terkedip Zürih'e ekonomi okumaya gitti. Orada Alman Komünist Partisi kurucularından Rosa Luxembourg'un düşüncelerinden etkilendi. Ardından Rusya'ya dönen Kollontai sınıf mücadelesi üzerine devrimci görüşlerini ileri sürdüğü çalışmalarını yayınlamaya başladı. Çalışmaları işçiler arasında oldukça popüler olmasına karşın üst düzey yetkililer ileri sürülen bu görüşlerden nefret ettiler (tabi Kollontai'den de) ve onu Almanya'ya sürgüne gönderdiler. Orada Kollontai bol bol gezip sosyalizm propagandası yapmaktan ve sonrasında da 1915'de Bolşeviklere katılmaktan geri durmadı. 1917'de Rusya'ya dönen Kollontai Bolşevik hükümetindeki tek kadın olarak kadınlar ve özgür aşk için kampanya başlattı.
Kollontai ilk devrim hükümetinde bakan olmuştu ancak ilişkilerinde son derece rahat davranıp hoşuna giden bir erkek oldu mu 'tamam' diyordu! Dedikodular ayyuka çıkmış ve Lenin'de dayanamayıp Kollontai'ye haber göndermiş: "bir kişiyle yetinsin" diye.
Stalin yönetimde ağırlık kazandıkça basbayağı tutucu burjuva ya da köylü ailesi türünden bir aile tipini sosyalist ilan etti boşanmada engeller konmaya başlandı serbest aşk ilişkileri ise "yozlaşma soysuzlaşma belirtileri" olarak görüldü.
Görüşleri parti merkez komitesinde gittikçe daha çok hoşnutsuzluk yaratmasına rağmen genel üyelerden (büyük olasılık hoşlarına giden kısım "özgür aşk" düşüncesi olmuştu) sağladığı destek sayesinde Stalin onu tamamen dışlamaktansa faaliyetlerini uzaklaştırmak zorunda kaldı.
Sürgüne ikinci gidişinde artık bunun resmi bir adı vardı: Elçilik. Kollontai yaşamı boyunca oldukça çok yazmış olmasına karşın en önemli iki yapıtı evlilik eleştirilerini topldığı "love of worker bees" (işçi arıların aşkı) ve yukarıda anlatılan yaşamöyküsünün daha uzun yeraldığı "Autobiography" dir. Kollontai'nin yeni cinsel ahlak ve özgür aşk düşünceleri Stalin'e özgü o uzun unutulma döneminden pek de zararsız çıkamamış ve bütün sovyet kaynaklarından edeplice üstü örtülüp yokedilmiştir.
Görüşlerinden Notlar:
# Burjuva ailenin temel rolü kazanılmış mirasın doğrudan doğruya aktarılmasını sağlamaktır. Bu gerçekliğin ışığında bakılınca görülür ki aile sadakati birbirini seven iki kalbin birliği gibi ifadelerdeki ikiyüzlülük maskesi ekonomik çıkarları gizlemeye yarar.
# Erkeklerin ve kadınların zihinlerine derinlemesine saplanmış olan töreleri bugünden yarına değiştirebilecek bir devrim olamaz.
# Cinsler arasındaki ilişkilere kıskançlık duyguları diğeri üzerinde tensel ve ruhsal tasarruf isteği ve yüzyıllardan beri varlıklarının biricik kurtuluş yolunu aşkta görmeye alışmış kadınları özellikle yakalayan salgın halindeki yalnızlık duygusu egemenliğini sürdükçe "serbest aşk" anlamsız bir söz olarak kalacaktır.
# Bazı maddi avantajlar elde etmek için tek yolu kendini vermek ya da evlenmek olan kadının durumu da bir fuhuştur.
# ...romanlarda bile kadın kahramanların çoğunda yaşamın temel içeriği aşk duygusuna indirgeniyor. Eğer gönlü boşsa yaşamı da boş gibi geliyor kadına. Burada kadınla erkek arasında büyük farklılık var. Erkekte gönül yaşamının yanında daima özel bir etkinlik alanı oluyor ve kadın bekleyiş içinde eridiği sırada "o" erkek kadının bilmediği anlamadığı başka bir dünyada kaderine karşı mücadele veriyor. Tutkuyla beklen erkeğin işinden döndükten sonra kendini tamamen kadına adamak yerine çantasından kağıtlar çıkarması herhangi bir toplantıya yetişmek ve ya kitaba gömülmek için yemeğini atıştırmak için acele etmesi yüzünden kimbilir ne çok psikolojik dram yaşanıyor şu dünyada...
# ..Bütün toplum tabakalarının kadınları erkeğin anlayışsızlığından dolayı acı çekiyor. Onlara göre bu anlayışsızlığı oluşturan da erkeğin ilgilendiği kendilerine yabancı bir dünyada aile yuvasından hayli uzakta geçen şeyler. Aynı şikayet bir idarecinin karısında olduğu gibi bir profesörün karısında da var.
# Yasal olarak bakılan süslü püslü ipek çoraplı her türlü işten kaçan ve ev işleriyle çocukların bakımını hizmetçilere ve süt annelere bırakan kadın tipi çeşitli fahişe tiplerinden biri olmaktan başka hiç bir şeyi temsil edemez.
doğruluğu ilke edinmiş, dedikodu yapmayan, kendini geliştirmiş ve erkeğinin eline bakmayan (en azından gerektiğinde çalışabilecek, kendi ekonomik özgürlüğünü elde edip, kocasının baskılarına boyun eğmeyecek kadar), şefkatli kadınlardır.
otobüste yer vermek üzereyken "kalkma yavrum, asıl öğrenciler yoruluyor." diyen ve ısrarla beni oturtan teyzedir.
anne diyecektim yazılmış.
ayrıca;
(bkz: babaanne)
(bkz: anneanne)
(bkz: hoş sohbet komşu teyze)
kötülük düşünmeyen tüm kadınlar.
iyi olduktan sonra tüm teyzelerimiz, annelerimiz, halalarımız hatta yaşı bizden büük ablalarımız elli öpülesi saygı duyulasıdır.
tabii illa öznelleme yapacaksak cepheye mermi taşıyan tüm analarımız ve bacılarımız.
