leyla ile mecnun: olayı kısaca bir özetlemeye kalkarsak. mecnun leylaya sırılsıklam aşıktır. fakat durumu ögrenen leylanın ailesi kızları mecnun dan uzaklaştırmak için okuldan alırlar. mecnun bu durumdan çıldırır ve çöllere kaçar. sonunda ilahi yöne dogru döner ve leylanın maddi varlıgını unutur.
çıkaracagımız sonuç: mecnun yani asıl adı kays, leylanın aşkı yüzünden mecnun yani deli, çılgın lakabını almıştır.
kerem ile aslı: olayı özet geçersek. kerem müslüman , aslı ise ermeni keşişinin kızıdır. birbirlerini severler fakat aslı'nın babası aslı'yı bir müslümana vermek istemez ve o diyardan göçerler. kerem aslı aşkından yollara düşer ve bütün anadoluyu dolaşır. aşık olur gördügü herkese aslıyı sorar ve sazıyla başlar aşık atmaya.
çıkaracagımız sonuç: kerem, aslı için onca mal varlığından vazgeçmiş, kendini yollara atmış onun içinyapmadığı şey kalmamıştır. fakat; aslı ne kadar kerem'i sevsede sadece bbasının elinden kaçıp keremle buluşamamıştır. kerem aslı'ya buluşamadığı için hasta olur ve ölür.
yusuf ile züleyha: hz. yusuf'un hikayesini bilmeyenimiz yoktur herhalde bu yüzden bu hikayeyi bu kadar uzatmak isteiyorum. çok yakışıklı bir adammış. züleyha yani firavunun eşi yusuf'a aşık olmuş. yusuf bu durumu sonunda ölümünün olacağını bilsede kabul etmemiş. sahibinin eşine hiç birşekilde el sürmemiş. nefsine hakim olmuş. bu yüzden zindanlara düşsede hiç bir şekilde kendinden ödün vermemiş. sonuçtada kazanan yine yusuf olmuş.
sonuç olarak çıkardıgımız durum şudur ki yusuf efsane aşklar arasında ki nefsine en hakim olanı aşık olmadan önce ilahi erdeme erenidir. nefsini hiç bir şekilde kaybetmemiştir.
