osmanlı tarihinde öldürülen devlet adamları ve asileri teşhir etmek bir gelenekti.
bu öldürülen kişilerin mezarlarının olduğu yere "seng-i ibret" adı verilen bir taş dikilir, taşın üzerine de ibret olsun diye bu kişilerin başına neler geldiği yazılır, okuyanların ibret alması sağlanırdı.
osmanlı'nın hüküm sürdüğü coğrafi alan dahilinde pek çok yerde bu ibret taşları vardır.
fakat bu "ibret taşlarının en ibretliği nerededir?" diye soracak olursanız, "edirne'deki sarucapaşa camii'nin avlusundakidir" cevabını veririm.
edirne'deki sarucapaşa camii'nin avlusunda bir değil iki ibret taşı vardır.
viyana kuşatması başarısız olunca belgrad'da başı kesilen merzifonlu kara mustafa paşa'ya ait...
merzifonlu'nun belgrad'da kesilen başı edirne'ye getirilerek buraya gömülmüş ve başına da bu ibret taşı dikilmiş.
cami avlusunda bulunan 2. ibret taşı ise bir başka paşaya ait. melek ibrahim paşa...
melek ibrahim paşa, 4. murat'ın damadıdır.
viyana kuşatması sırasında macaristan serdarı tayin edilir, lakin 1685'te estergon önünde lorreine dükü'ne yenilerek başarısız olur.
onun bu yenilgisi başkomutan merzifonlu kara mustafa paşa'yı öfkelendirir, merzifonlu, melek ibrahim paşa'yı suçlar ve padişahtan idamını ister, melek ibrahim paşa başı kesilerek idam edilir.
fakat melek ibrahim paşa'nın idamı, osmanlı ordusunun bozguna uğramasını önlemez, merzifonlu kara mustafa paşa'da idam ettirdiği ibrahim paşa ile aynı kaderi paylaşır.
her ikisinin de kesik başları, işte bu edirne'deki caminin avlusuna gömülür ve başlarına seng-i ibret dikilir.
merzifonlu'nun seng-i ibret taşında yazanlar;
"Seri serdarı ekrem sadrıazam Mustafa Paşa
idup rihlet civarı evliyada eyledi me’va
Kusuru yoğiken sa’yi gazada minvecih neva
Şehidi hem sait oldu ola Firdevs ebed sükna..."
melek ibrahim paşa'nın seng-i ibret taşında yazanlar;
"El Fatiha
Vali-i Budinken ibrahim Paşa kalenin
Virmedi bir taşın itti düşmanı cengile mat
Dediler ana melek reşketti cengi felek
Bulmadı desti kazadan akıbet bir dem necat
Hak tealâ rahmetin efzun edip mağfur ide
Kıldı bin doksanyedi salinde ol gazi vefat etti..."
