hayvanlar ve aptallar için bir öğrenme biçimi. tıpkı klasik koşullanma gibi. ulan ceza sistemiyle öğrenilen şeyin ta amk! bunu insan üzerinde uygulamaya çalışan bütün hayvan severlere de sevgilerimi ileteceğim bilahare.
tee ilkokuldan montelerler bunu aslında bize. okul zilinin çalması sıkılmanın, derslerin, stresin başlangıcıdır. 30 yaşına geldim hala okul zili duyunca bi değişik olurum amk. neyse ki ziller değişti artık beethoven falan çalıyo, normal zile edimsel koşullanmışım. hıhı.
Klasik koşullanmada organizmanın doğal bir davranışı biçimlendirirken edimsel koşullanmada "organizmanın gündelik davranış repertuarında bulunan bir davranışı pekiştirilerek tekrar gösterilme veya cezalandırılarak gösterilmeme olasılığı artırılmaya çalışılır. Kutuya konan fare çeşitli davranıslar göstermektedir. Davranışlarından bir tanesi kola basmasidir. Fare her kola bastığında yiyecek gelir ve bu oyunu çok sever. Bu durumu gören farenin kola basma davranışı pekiştirilmiş olacağından bir dahaki sefere bu davranışı gösterme olasılığı artmış olacak.
Organizmanın ortama operasyon uygulamasıyla oluşan öğrenim, koşullanmadır. Thorndike, bu koşullamayı kediler üzerinde denemiş ve keşfetmiştir.
Deneyde kedi kafesine içine konur, kafesin içinde bir çok pedal bulunur ve bir tanesi kapıyı açmaktadır. Kapının önünde balık vardır, kedi balığa ulaşmak için pedalları deneyip kapıyı açmalıdır. Her seferinde kedi daha çabuk pedalı bulur. Böylece, pedala basmayı kendi kendine öğrenmiştir - doğru pedala - klasik koşullanmada ki gibi nötr bir uyaran etkin değil.
operant koşullanma olarakta bilinir. frederic skinner'ın yaptığı fare deneyi (bkz: skinner box) sonucu ileri sürdüğü kuramıdır. olumlu veya olumsuz bir eylemin bireyin davranışlarına olan etkilerine "edimsel koşullanma" denir.
skinner davranışın sonuçlarını kişi açısından ele aldığında, ya davranış organizma açısından olumsuz sonuçlar doğurur ya da organizmayı ödüllendirir veya onu cezadan kurtarır. (bu durumda davranışın tekrarlanma olasılığı yüksektir.) edimsel koşullanmada, klasik koşullanmanın aksine uyarıcı ve verilmesi gereken tepki bilinmez, edimler sonucu sonradan fark edilir.
örnek vermek gerekirse;
istediği oyuncak alınmadığı için ağlayan bir çocuğa, ağlaması sonucu istediği oyuncak alınırsa, çocuğun bu davranışı pekiştirilir ve aynı durumla tekrar karşılaşıldığında istediğini elde etmek için aynı davranışı tekrar etmesini sağlar.
bir davranışın sonuçlarıyla şekillendiği öğrenme sürecidir. B.F. Skinner tarafından geliştirilmiştir. Bu süreçte, bir organizma belirli bir davranışı sergilediğinde, o davranışın sonucunda ödül (pekiştirme) veya ceza alır. Bu sonuç, davranışın gelecekte artmasına veya azalmasına neden olur.
Örnek verecek olursak Bir öğrenci, öğretmeninden övgü aldığında (pekiştirme), derse katılımı artar. Eğer öğrenci derse katılmadığında öğretmeni ona düşük not verirse (ceza), öğrenci gelecekte daha fazla katılmaya çalışabilir.
Bu durumda:
Olumlu pekiştirme: Derse katılım + Öğretmen övgüsü = Katılımın artması
Olumsuz pekiştirme: Ödevini zamanında yapmayan öğrenci öğretmenden uyarı alır ve bir dahaki sefere zamanında yaparak bu uyarıdan kaçınır.
Olumlu ceza: Derse katılmayan öğrenci düşük not alır, bu da derse katılma davranışını artırabilir.
Olumsuz ceza: Öğrenci, derse katılmadığı için teneffüs hakkını kaybeder, bu da derse katılmasını teşvik edebilir.
Bu süreç, eğitimden iş hayatına kadar birçok alanda kullanılır.
