dönemin en laik insanlarından biri olmasına rağmen birkaç kez kendi elleriyle yaptığı put helvalardan yediği için kamuoyu tarafından olağanüstü bir biçimde eleştirilmiştir. pozitivizm ve çağdaşlıkta mekkenin ileri gelenlerinin en ileri gelenidir. kız çocuklarının diri diri gömülmesine gönlü razı olmayıp önce ellerimizle boğalım sonra nasıl olsa gömeriz teklifini buyurmuşlardır. iyi adamdı güzel adamdı da geberirken allahın varlığıyla ilgili yaptığı itirafa rağmen iman etmemesi günümüzde izinden giden denyoların ömürlerinin çelişkilerle dolu olmasına neden olmuştur. bir bakıma iyi de olmuştur. armutlar kolayca ayıklanmalı toplumdan.
o kadar cahildi ki cehalet babası denmiştir kendisine. yazık.. düşüncesi sadece islam'a nasıl zararım olur acaba şeklindeydi. mesela hazreti sümeyye'yi oğlunun gözü önünde şehit edebilecek kadar düşünceliydi. saygıyla anıyoruz burdan onu...
sonra birde islam'a savaş açmıştı ya hani düşünerek bir bakmışsın savaş çıkarmış. hemde hazreti muhammed (s.a.v)'in uzlaşma çabalarına rağmen inadından savaşmiştir ve ölmüştür.
ama çok düşünceliydi hak dini kabul etmedi ya o açıdan.
(bkz: hadi afiyet olsun)
hz. muhammed (s.a.v)'in iman etmesini istediği kişilerden olduğu doğrudur çünkü güçlüdür fakat bunu ne yönde kullandığı da çok önemlidir ki o bunu din düşmanlığı yaparak kullanmıştır. yani beş para etmeyendir.
hazreti muhammed (s.a.v)'in uzlaşma çabalarına rağmen savaş diye tutturmuştur. e o müslümanları öldürmeye çalışırken müslümanlar elma mı toplasın ben de bunu anlayamadım sözlük.
kendi düşen ağlamazmış ama o kadar ileri görüşlü, dünya'ya birçok şey katmış insan ki arkasından üzülenler var.
ona cahilliğin babası ismi cahil olduğu için değil gözlerine dahi inanmayacak kadar kör olduğu için verilmiştir. çünkü ebu cehil hz. muhammed (s.a.v.)i kıskanırdı neden bu okuma dahi bilmeyen adam allah'ın elçisi olur ben burda dururken diyerek kıskançlığından müslüman olmamıştıryoksa o da bilmektedir ki tek bir yaratıcı var ve herkes bir gün ona gidecektir. şimdi kıskançlığına yenilen bu adama cahil demeyelimde vay be ne zeki adammış mı diyelim.
ona cahil denilmesinin sebeplerinden biri fakiri itmesi, yetime zulmetmesi, müslüman olanlarla ticari ilişkilerini kesip onları yoksullaştırmasıydı. isterse 50 dil bilsin merkep yine merkeptir.
