1954'te psikolog Julian Rotter tarafından geliştirilen kontrol odağı nosyonunun iki zıt kutbu vardır. Bunlardan biri iç diğeri ise dış kontrol odağıdır. Dış kontrol odaklı bir insan birçok olayın nedenini ve suçunu dış etkenlerde bulur ve oldukça abartır. Birinin ağzından sürekli "dayın yoksa hiçbir yere gelemezsin, coğrafya kaderdir Türkiye'de doğmak yerine Avrupa ülkelerinden birinde doğsaydım var ya neler neler olurdum, hoca da çok kazık sormuş yoksa yapardım ben, işsizliğimin nedeni çalışan kadınlar kadınların çalışması erkeklerin işsiz kalmasına neden oluyor" çıkıyorsa o kişi bu hayatı dış kontrol odaklı yaşıyordur ve birçok bahanelere sığınarak savunma mekanizmaları üretiyordur. iç kontrol odaklı yaşayan kişi ise bütün başarısızlığı kendinde bulur ve daima kendini suçlar. ikisi de uzun vadede insana zarar verir ve erteleme hastalığına, tembelliğe kapı aralar. Hatta bu iki aşırı uç insanda aşağılık kompleksi bile yaratabilir, evet.
