Şöyle düşün. Gılışdardan 100 bin tane klonlasan, gılışdarın bolluğu olur bir kıymeti kalmaz. Daha da anlamadıysan. Nerde çokluk orda bokluk. Olmadı mı? Almadı mı saksı? Allah ın sevdiği kulsun demek. Akıl baliğ olmayan doğrudan cennete gidiyor default olarak. Cennetliksin.
abd den başka ülke dolar basarsa o dolarlar "sahte" olur, yani kıymetsiz.
o bir yana, esas mesele borç alırken veya verirken dolarlar çuval(bavul/torba/kutu gibi kapların içine konup taşınmıyor. taşınan ve hergün elimizde/cüzdanımızda dolaşan yabancı paraya "efektif" deniyor.
"döviz" ise banka hesabına yatıyor, örneğin X bankası Y bankasından 10 milyon dolar borç alıyorsa, y bankası x bankasına 10 milyon dolarlık para "yolluyor" ama gerçekte yollanan bir para yok hesaplarda o tutarda artış var. Aynen evden bize 1000 TL yolladıklarında o 1000 lira fiilen arabayla babamızın banka şubesinden bizim banka şubemize taşınmıyor, sadece "haberi geliyor ve bizim hesabımızda, istersek nakit olarak çekebileceğimz 1000 TL oluşuyor.
dışarıya olan borç demek illa sınırlarımızın ötesine olan borç demek de değil, örneğin türk bankası istanbulda oturan milyarder bir amerikalıdan da 1 milyon dolar borç alırsa o da dış borç, çünkü borcun alındığı para cinsi "milli" değil, yani TL değil, yabancı para(dolar)
vadesi gelen dış borcu ya elimizdeki mevcut yabancı para hesapları ile veya piyasadan efektif toplayarak ödeyeceğiz. Borcu ödeyecek kadar efektif toplayamazsak:
1. ya başka bir kurumdan yeni borç alıp vadesi gelen borcu ödeyeceğiz
2. ya da kusura bakmayın ben bu borcu ödemiyorum diye alacaklıya haber vereceğiz. eğer devlet bunu yaparsa moratoryum ilan edilmiş olur, yani devlet iflas ettiğini ilan eder.
3. ya da IMF in kapısın çalıp, bana para verin(vermezseniz iflas ederiz), biz de istediğiniz önlemleri alacağız --kemer sıkmayı kabul edeceğiz diyeceğiz.
kıssadan hisse: dövizimiz olmazsa dış borcumuzu ödeyemeyiz.
