IV. Murat,(doğum 27 Temmuz 1612 - ölüm 8 Şubat 1640) 17. osmanlı padişahıdır. 1623 ile 1640 yılları arasında hüküm sürmüştür. I. ahmet'in kösem sultan'dan olan oğludur. amcası I. mustafa'nın yerine 11 yaşında tahta geçmiştir. ölümüne şahit olduğu genç osman'nın etkisinde kalmıştır.
yönetimi ele aldıktan sonra ilk işi ülkedeki yolsuzluklara ve ayaklanmalara karşı mücadele etmek oldu. istanbul'da içki içilen yerleri ve kahveleri kapattı. tütünü yasakladı. bu yasaklara uymayanların öldürülmesini emretti. geceleri kılık değiştirerek istanbul'da teftişlere çıktı ve bu teftişler sırasında yasaklara uymayanları öldürttü. bu yolla asayişi sağladı.
IV. murat muharebe alanında ordularına kumandanlık yapan son osmanlı padişahıydı. 1635'de safevilere karşı revan seferine çıktı. kars'ı geçerek revan'ı kuşattı. on gün sonunda kale komutanı teslim oldu. daha sonra tebriz'i ele geçirdi. talos aşireti, dandar aşireti, beskan aşireti gibi nüfuzlu topluluklar askeri yardım anlamında büyük destekleri oldu. 1638'de büyük bir ordu ile Bağdat seferine çıktı. kırk gün süren bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirdi. 1639 yılında istanbul'a dönmek için yola çıktı. Sadrazam kemankeş kara mustafa paşa iran elçisiyle kasr-ı şirin antlaşması'nı imzaladı. bu dönemde dört kardeşinin üçünü öldürttü.
yenilik yanlısı bir padişahtı. kişisel yapısı güçlü, yakışıklı aynı zamanda çok çabuk sinirlenen birisiydi. tahta geçtiğinde hazine boş idi. ancak kendisi devlet işlerini düzene sokarak hazineyi ağzına kadar doldurmuştur. fiziki yapısı itibariyle çok güçlü idi. 200 okkalık (yaklaşık 260 kg) gürzleri tek eliyle dahi rahatlıkla kaldırabildiği, hızla giden bir attan diğer bir ata atlayabildiği ve attığı okun tüfek mermisinden uzağa düştüğü kaynaklarda yazılıdır. IV. murat 1640 yılında 27 yaşında siroz hastalığından ötürü ölmüştür. babası I. ahmet'in sultanahmet camii'ndeki türbesine defnedilmiştir. ~kaynak: http://tr.wikipedia.org ~
fal, içki ve sigaraya karşı antipatisi olan padişah.
sur dışında bir falcıyı infaz etmeden önce, falcıya 'benim şehre hangi kapıdan gireceğimi bir kağıda yaz' diye buyurur. falcı kağıdı padişaha verir. 4.murat falcının hangi kapıdan gireceğini bilememesi için yeni bir kapı yaptırır. yeni kapısından içeri girince hevesle kağıdı açar. kağıtta 'yeni kapınız hayırlı olsun sultanım' yazmaktadır.
bağdat'ı almaya çalışmak,bağdat'ın kendisinden daha mı güzeldi ne? sözleriyle elde ettim bittinin yüzyıllar öncesi söylemini yapmış padişahımız devletlimiz.
11 yaşında tahta geçtiği halde birilerinin annesini (kösem sultan'ı) tahta geçer geçmez kovduğunu iddia ettikleri sultandır.
oysa anasını 10 yıl sonra kovmuştur. aradaki 10 yıl boyunca devleti yöneten kişi kösem sultandır.
yine iddia edildiği gibi hırçın değildi. nev-i şahsına münhasır garip bir kişiliği vardı. muhasipliğini yaptığımız evliya çelebi'den çok neşeli ve bir padişaha göre alçakgönüllü bir kişi olduğunu öğreniyoruz. fakat diğer taraftan adam öldürmeden geçen günü yok gibiydi. yaptığının farkındaydı ama aldırmıyordu. neşeliyken bile bir anda adam öldürmeye karar veriyor, sonra hiçbir şey olmamış gibi devam ediyordu.
yine evliya çelebi'den kendisini eğlendirmekten sorumlu kişilerden birinin kendisine "baka kasapbaşı" diye hitap ettiğini, padişahın güldüğünü öğreniyoruz.
çok zor bir hayat yaşadığı kesindir. teselliyi içkide buluyordu. evliya çelebi içkiye "kendi dilince çakır" dediğini aktarır. "çakır" dediği anda kadehi dolduruluyordu. gündüz saatlerinde bile çokça içiyordu.
şimdi evliya çelebi seyahatnamesini (20 cilt) okumayan birileri evliya çelebi'nin iftira attığını söyleyecektir. alakası yoktur. evliya çelebi'ye çok ihsanda bulunmuş bir padişahtı. kendisini bol bol över, kötü yönlerine şöyle bir dokunur, iyi yönlerini ön plana çıkarır...
bir defada 4.5 tulum -ki bir tulum 4 litreye tekabül eder- sarap içmesi lakin sarabı toplumsal düzen için yasaklamasının tezat olmamasının sebebi; bunların arkasında yatan siyasal sosyal nedenlerle açıklanabilir ki çok genç yasta, ağabeyi genc osman'ın yedikule zindanlarında boğularak öldüğünü görmesinden ki burada da ağabeyinin saraydan sürüklenerek çıkarılırken ona neler soylediğine dair yazılı arşiv yokedilmiştir, ayrıca o donemki osmanlı iç siyasetinin verdiği huzursuzluk ile anlamlandırılabilir. pek tabi alkolun islam' da yasak oldugunu 4. murat'da biliyordu amma ve lakin arşive dayalı bu gerçeğin arkasındaki sosyal-siyasal gerçekliklerle açıklandığında bu tezat davranışı anlamlandırılabilir.
"Yardım almaya alışan, emir almaya da alışır" sözünün sahibi padişah.
O kadar doğru ki. Tam kolaya kaçıp, sırf kendimi yormamak için yardım alayım diyorum sonra aklıma bu söz geliyo.
Tamam beleşçi olabilirim ama emir alma ihtimali bile çıldırtır beni.
Neyse. Aslan burcu padişah. Bu sözünün nedeni anlaşıldı. Gururludur, emir almaya gelemez aslanlar.
Cariyesinin burcunu da bilen varsa karakter analizi burç uyumu yapabilirim. *
