keyifli ve lezzetli olduğu kadar, külfetli ve yapış yapış olan, dutları ağaçtan devşirme işlemi.
genelde, birisi ağaca çıkar, birkaç kişi de ağacın altında, dutları dutmak için, branda işlevi görecek herhangi bir bez, muşamba vs.. gererler, ağaçtaki eleman dallara vurur, sallar, dutlar da pıtır pıtır, haz verici bir sesle dökülür.
bir de, ağacın altına tek başına geçip, öküzce depiklemek * suretiyle, yiyeceğinden kat kat fazlasını ziyan edenler vardır ki, bunları dut şiresine bulayıp, elini kolunu bağlayıp sineklere terk etmek farzdır.
bu gereksiz dut mevzusunu burda bitrirken, dut çırpmaktan habersiz bir nesli aydınlatmış olmanın verdiği gurur ve yaz sıcağında dut leşleriyle yapış yapış olmuş asfalt görüntülerinin azalması ümidiyle, yavaş yavaş, kiraz ağacına doğru uzaklaşıyorum, esen kalın.
haziran sonu temmuz başı günlerini yılın en lezzetli günleri yapan eylemdir.
dutlar ikinci ve üçüncü çırpılışlarında daha bir lezzetli olur. yerken kendinden geçilir ve ağız burun duta bulanır...
aslına bakarsanız, sanıldığı kadar kolay olmayan bir iştir, senkronize bir ekip çalışması ister, onun dışında hırs, azim, kararlılık ve güç ister, çok önemli nüanslar vardır dikkat edilmesi gereken.
misal:
bu dut meyvesi, özellikle olgunlaştığı zaman pek bir narin olur, herhangi bir darbede hemen kendini koyverir, şiresi akar, o yüzden çırparken çok dikkatli olmak lazım, üzerine çırpılacak şeyin özenle seçilmiş olması lazım, sert bir şey olmamalı, dutlar düştüğünde zedelenmemeli.
bu iş için en uygun şey; ( genelde köylerde yapılır ) şilte dediğimiz, yem torbaları birleştirilerek yapılmış brandadır, gayet yumuşaktır.
veya herhangi bir örtü, tülbent de aynı başarıyı gösterebilir fakat geniş olmalıdır.
sonracığıma; dut ağacına çıkacak olan arkadaş çok önemlidir, hani dedik ya dut meyvesi narindir, en ufak bir darbede dalından kopabilir, o yüzden, dengesiz ve de şişman biri çıkmamalıdır ağaca, mümkünse, zeki, çevik ve de zayıf bir gönüllü bulunmalı veya oralardan tarife uyan birine gaz verilmelidir.
senkronize ekip çalışması; şimdi zurnanın zırt dediği yere geldik, yukardakiyle aşağıdakilerin, aynı anda aynı hizada olmaları gerekir, daha doğrusu aşağıdakilerle, çırpılacak olan dalın aynı hizada olması gerekir ki, dutlar zayi olmasın, aralarında kusursuz bir iletişim olmalıdır, o sallarken onlar açmalıdır, onlar açarken de o sallamalıdır.
ve son olarak; aşağıda branda geren emekçilerin, bir müddet sonra boyunları tutulacağı ve birçoğunun üstü başı dut lekesi olacağından dolayı, tedarikli olmaları gerekir, dut yemek için, canım beyaz gömleği ve o kuğu boynu mahvetmenin bir anlamı yok zira, değil mi?
işte yine, vatana ve millete sonuna kadar faydalı, baştan sona bilgi içerikli, tatlı ve de şireli bir entrynin daha sonuna geldik, gelecek defa; erik ağacına dalmanın püf noktaları konulu entrymizde görüşmek üzere, sevgiyle kalın sevgili sözlük yazarları.
güçlü guvvatlı, edeleli biri ağaca, merdivene, uçan kaykaya çıkar dut dolu dalı bulur onu oraya buraya sallamak suretiyle olgun dutları aşağıya indirir. aşağıda da sofra bezi gibi artık her neyse onunla düşen dutları yere düşmeden yakalamaya çalışırlar. dutlar tepeden yağmur gibi yağarken akıllı meyveler olmadıkları için sadece sofra örtüsüne dökülmez sağa sola hunharca da savrulabilir. bu savrulma işlemi esnasında sofra örtüsünün ucunu tutan insanlar da nasiplerini alır, dut banyosu yaparlar. haymanalı bilim adamları bu işlemin bebek çişinden sonra en etkili saç besleyicisi olduğunu, saçı uzattığını, beslediğini, beyaz dutun 3 tona kadar saçları açtığını, kara dutun ise koyulaştırdığını söylemişlerdir. ancak dutu sürdüğünüzde değil 2 metre yukardan şaak şaaak diye kafanıza düştüğünde işe yarıyormuş.
sokak aralarında ezilmiş dut tablolarına rastlamanıza sebep olan eylem.
boyumuz yere yakın, elin ağacına tırmanıp çırpamayız da alt dallarda niye yoksun ki lezzetlim.
dutları toplamanın bir yoludur ancak bazı dutlar bu silkeleme işleminde birbirlerine çarparak dağılırlar ve çarşafta toplanan dutlar ezilebilirler bu yüzden benim tek duy yeme yöntemim direkt ağaca çıkıp dalından yemektir olmuş dut parmaklarınızla hafifçe dokunduğunuzda hemen kendisini bırakıverir.
