microsoft tarafından çeşitli standartlara bağlı olarak geliştirilmiş kompleks bir uygulama geliştirme platformudur. bir çok dil destekler. bunlar c#, vb, j++, c++ tır. bu dillerde yazılan projeler clr adı verilen ortak bir dile çevrilerek derlenir. yani istenildiği takdirde aynı projenin içinde bu dillerden birkaçıyla kod yazılıp proje tamamlanabilir. her türlü db ile bağlantı olanağı vardır. web üzerinde uygulama geliştirmek için ideal bir ortamdır.
geliştiricisi microsoft olduğu için önerilen ide tabiki visual studio ve yanında sql serverdır.
php developer olmama karşın uzmanlaşmak istediğim teknolojilerin başını açık ara farkla çeken geliştirme ortamıdır. kimse php ile kıyaslamasın arkadaşım. php script dilidir, html, css, js, jpg fotoğrafla kasar güzel bir web sitesi yaparsınız. fakat .net bir çok açıdan avantajlıdır. en büyük artısını bir anım ile açıklayayım.
çalıştığım firmada php ile geliştirdiğimiz web tabanlı bir projenin muhasebe programı ile senkronize edilmesi, ortak çalışması, bilgi alışverinde bulunması çok gelişmiş bir deneyim sunacaktı. kolları sıvadık başladık it gibi php kodlamaya - da neyi kodluyoruz bizde anlamadık.* php ile çözüm bulamayınca web servisleriyle işi çözmeye karar kıldık ve php tıkandı kaldı. çok sevdiğimiz microsoft sertifikalı developer abimiz geçici bir süre ofisimizde bize yardım etti. geldikten 1.5 gün sonra c# ile web servislerini .net ortamında yazdı. ardından firmadan yeni bir proje aldı. el terminallerine elektrik - su okumak ve muhasebe programına otomatik kayıt yapacak sistemi .net ortamında c# ile yazdı. yine aynı günlerde .net c# ile masaüstü uygulaması yazdı. sonra göstermek için silverlight ta c# ile animasyon film yaptı. son olarak asp.net c# ile web sayfası yaptı.
toparlayalım;
tek bir dil kullanarak (c#)
web servisi yazdı,
masaüstü uygulama yazdı,
mobil uygulama yazdı,
veritabanı uygulaması yazdı,
web sayfası yazdı,
animasyon filmin kodlarını yazdı.
peki ben ?
web sayfasını php ile,
masaüstü ugulamasını c++ ile,
web servisini vb ile,
animasyonu flash action script ile,
mobil uygulamayı java ile yazacaktım. işin kötü tarafı bu uygulamaları gün gelip birbirleriyle uyumlu şekilde çalıştırmak istesem xml lerle uğraşıp sıçacaktım. sonuç itibari ile takım arkadaşım ile ciddi anlamda .net konusunda uzamanlaşmak için çaba sarfetmeye başladık.
bir platformdur. c# gibi bir dil ile uygulama geliştirmişseniz, uygulamanın bir bilgisayarda çalışabilmesi için .net platformu önceden kurulu olması gereklidir. eski windows sürümlerinde sonradan kurulurken, windows 7'den sonra dahili olarak gelmeye başladı.
bünyesinde binlerce kütüphane barındırır. bu kütüphaneleri kullanmak için c#, f#, vb.net, ironruby, ... gibi bir çok dilden en az birini biliyor olmanız gerek.
aslında amacı şu; her dili ayrı ayrı geliştirmek yerine kütüphaneleri tek dilde geliştiriyorlar ve .net'e ekliyorlar. sonra siz örneğin c# yada vb.net falan kullanarak bu kütüphaneden faydalanıyorsunuz. ayrıca .net bir çok cihazda bulunduğu için tek dille her yerde çalışabilir uygulamalar yazabiliyorsunuz. yani ister laptop, ister tablet, ister windows phone işletim sistemli telefon yada compact versiyon kullanan cihazlara uygulama yazabilirsiniz. yada web sitesi geliştirebilirsiniz.
bünyesindeki bir çok dilden hangisini kullanırsanız kullanın yazdığınız kod önce MSIL (Microsoft intermediate language)'ye çevrilir (yada IL assembly'e çevrilir). bu çevirme işini siz yapmazsınız bunu compiler yaparki zaten bir çok ide'de bu arka tarafta yapılan bir işlemdir sizin uğraşmanız gerekmez. MSIL yani ortak dile çevrilince exe yada dll gibi bir çıktısı olur. şimdi örneğin exe'yi bir bilgisayara taşıdınız ve çift tıkladınız. hemen .net devreye girer bu exe içindeki MSIL kodlarını alır ve run time yani çalışma zamanında bunları makine kodlarına çevirir. Bu çevirme olayınıda aslında .net'e ait uygulama olan CLR (common language runtime) ve JIT (just in time) tarafından yapılır.
yani .net hem kütüphanelerini kullandığınız bir kaynak hemde yazdığınız kodları makine diline çeviren bir uygulamadır.
özet :
1 . c# ile kod yazıldı > derleyici ile derlendi > MSIL veya IL assembly ortak diline çevrildi > exe yada dll çıktı haline getirildi
2 . exe tıklandı > CLR devreye girdi ve JIT derleyicisini çağırdı > ortak dil makine koduna çevrildi ve işler yapılmaya başlandı
