suç ve ceza'da, karamazov kardeşler'de, kumarbaz'da, insancıklar'da millete akıl vermeye çalışan, romanlarını bir sonuca bağlamaktan aciz; dönemin rusya mahkemelerinde açılan davalarından intihaller ve çalıntılar yapan, kumarbaz dostoyevski gerçeğidir bu.
kazık yedikçe, borçları arttıkça, kendini acındıran romanlar yazmış kıçımın kenarı. parayı bulunca, kumar oynamayı iyi biliyormuş ama. yer altından notlar'da, budala'da yaptığı self ajitasyon okunmaya değer.
sen etik üzerine konuşacağına; önce bir aynaya bak da kendini düzelt dememişler. zaten deselerdi o sakallarla insan içine çıkmazdın. ölümünden bir yıl evvel yazdığı karamazov kardeşler'de de tam parayı götürecekken gebermiş ve layığını bulmuştur.
Her gün işine gitmeden ve geldikten sonra viski içen ve çocuklarıyla yeterince vakit geçiremeyen john f. kennedy'dir.
iyi bir eş iyi bir baba her görevini iyi yapan kişi ise adolf hitler'dir .
Bir filmde replik olarak geçiyordu ; tam olarak adı aklıma gelmiyor.
ben cennetten gönderilmiş günahsız bir melek bilirdim dostoyevski'yi. Karamazov kardeşler isimli dünya klasiğini kumar borçlarını ödemek için yazdığı yalanınıda söylerler(!) Kumar tutkusu olmasa Kumarbaz gibi bir şaheseri nasıl yazar o acımasız dünyada çırpınan insanların ruhlarının derinliklerine nasıl dokunabilirdi?
ilk cümlesinde çıktığım gerçektir. uzun uzun yazmak isterdim ama, tek cümleye bu kadar yorum yaparım. koca dostoyevskiyi bir birol güven gören insana da zaten bu platform dışında hiç bir yerde cevap vermem. muhatap olmam.
gerçeği bulan kişi ne demiş ilk cümelsinde onu görelim önce: "millete romanlarında ahlak cakası satan, dostoyevski gerçeğidir."
bilinçli bir dostoyevski okuru, dostoyevskinin hiç bir eserinde ahlak öğretisi bulunmadığını, insanlara akıl vermek yerine,- zamanın rusya koşulları altında ki o zamanlar almanlar karşısında küçük düşen ruslar gerçeği nedeniyle çağdaşları ve takipçileri başta turgenyev ve tolstoyda da aynı durum söz konusudur-, salt kötüyü gösterir. insanın seçim hakkını yine insana bırakmıştır.
en basitinnden kumarbaz romanında, babanenin rulette parayı 00 a koyması. ve kazanması ve aynı şekilde devam etmesi, bir öğreti değil dramatik bir gösteridir. aynı şekilde karamazov kardeşlerde babaya yapılan opportinist saygısızlıklar, suç ve cezadaki pek de rasyonel olmayan cinayet, insanlara akıl vermez. herhangi bir yol göstermez..
hırsız olduğuna dair herhangi bir ilgi söylem olmamasına rağmen, kumarbaz olma olayıysa basit bir nedenden dolayı başlamış, ki sevdiği kadını tatmin etme, hangimiz yapmayız bunu ve 3 yılda yazdığı söz konusu 3 romanı tefrika ettirip borçlarını kapadıktan sonra da oynamamıştır bir daha. iyi ki kumara başlamıştır. Yeraltından Notlar , Suç ve Ceza , Kumarbaz, yazarın bu dönem eserleridir ki, kanaatimce eserlerinden en iyi ikkisini bu dönemde yazmış görünüyor.
dünya dostoveyski'yi büyük bir sanatçı olarak tanıdı ve öyle bildi.o'nun kumarbaz olduğu veya iddia edildiği gibi hırsız olduğu;dünya klasikleri arasında ölümsüz eserleri olduğu gerçeğini değiştirmez
dostoyevski yüce insanlar raskolnikov,vanya,prens mişkin, gibi roman karakterlerini yazmıştır. yani kısaca dostoyevski laf atanın gözlerini oyarım.
(bkz: roman kahramanına aşık olmak)
(bkz: raskolnikov)
her zaman büyük başarılara i mza atmış kişilerin hayatları ve kişilikleri didiklenerek kötü en küçük bir yönü,tarafı ortaya çıkarılır sonra da o abartılır,evrilir cevrilir soylenip durulur.bu hep olmuş ve olacak olan bir şeydir. Dostoyevski ye gelirsek tüm dünyanın kabul ettiği bir basyapıtı yazmış olan yazar.ayrıca eserlerinde kurgu,karakterlerin yanısıra anafikri de apayrı bir kitap niteliğinde olan ,okuyucuları felsefik,derin düşüncelere iten ve seçimi yine okuyucuya bırakan ama bilinçli birini doğru yola sevkeden eserlerin sahibi.bunun gibi kitapları,düşünceleri hakkında eleştiri yapmak yerine özel hayatına falana filana takmak da tabii bir seçim.
şuana kadar bilmediğim "gerçektir". tabi gerçek midir, bilemiyoruz. ayrıca ne olursa olsun özel hayatı bizi hiç ilgilendirmez, ister hırsız, ister alkolik isterse keş olsun. önemli olan eserleridir, tartışılması gereken de onlardır.
(bkz: dostoyevski nin zamanında para problemi çözememesi/#8216756) entrysindeki durumla da alakasiz olan gercek. lakin soyle bir durum atlanmis, dostoy ahlak veya etik satmaz, sadece sunar, istedigini alirsin. self ajitasyon yaptigi one surulen kitaplari okuyan bir insan, ahlakin kadar gereksiz ve yersiz bir sey oldugu gercegini cikarabilir. boyle ileri geri konusmayalim lutfen.
Saçma bir başlıktır oyle bir kişiliği olmasaydı zaten kitapları bu kadar canlı ve gerçekçi olamazdı bütün başarısını hayatına borçludur. Laf atmayınız.
borçlarını ödememe konusunda çok rahat olduğu doğru ama bu onu hırsız yapar mı işte o muallakta. kumara düşkünlüğü sömürmüş edebiyatçıyı. hatta bir dönem kaldığı avrupa'da borçları yüzünden uzun süre ülkesine dönememiş. onca yurt dışı gezisinde istanbul'a gelememesinin sebebi de ikinci eşiyle olan evliliğidir ayrıca, bunu da belirtelim.
mozart da acayip kadın düşkünü, kadın avcısıydı. şahısların kişisel zayıflıklarıyla ürettikleri sanat eserleri değerlerinden hiçbir şey kaybetmezler.
çünkü o sanat eseri kendi içinde mantık ve tutarlılık taşır, ve kompoze edilmiş bir mekanizma icra eder.
brahms ın bu tip konular hakkında güzel bir lafı vardır - bir eseri yazıp bitirip, son noktayı koyduğunuz andan o eser artık size ait değildir- demiştir.
"topluma örnek olmalıdır sanatçı" klişesinden haberi olamamıştır ama o manyak karmaşık ruhu, yeteneği, gözlem derinliği, anlatım gücü ve çalkantılı hayatıyla edebiyata damga vuran romancı olmuştur. öyle çılgın kitaplar da örnek ve düz bi insandan çıksa çok daha acayip bişey olurdu herhalde. bence siz asıl vergi kaçıran bugünün asalak kumarbaz ve hırsızları için başlık açın
Bir (bkz: ben ettim siz etmeyin) önermesinin timsalidir, yazar bu eserlerinde aslında, okuyuculara "ben bu yollardan geçeli çok oldu bu yollar uzun, tehlikeli ve bolca mıcırlı" demek istemiştir, eğer bunu direkt yüzlerine söylese dinleyiciler he deyip geçecektir, bu yüzden fikirlerini edebi eserlere naklederek aracı kullanmıştır.
