atalarımızın müthiş saptamalarından biridir. çok fazla mesaj kaygısı güdülmediği takdirde yerli yersiz kullanılabilinir: yeni ayakkabı aldınız, arkadaşınız da bakıyo haliyle, atasözümüz emrinize amade.
bu atasözünde anlatılan, dostunuzda düşmanınızda sizin kılık kıyafetinize bakar. derli toplu ve temiz giyinin. başka bir anlam ifade etmiyor benim için.
"hakkınızda iyi şeyler düşünmeyen tanıdıklarınızın sizinle gözgöze gelmeye cesareti olmaz, bakışlarından kendini ele vermekten korkar" anlamındadır bence... yoksa ayakkabınıza bakıp en fazla iç geçirecek adamdan düşman olsa ne olur, olmasa ne olmaz?
uzun süreler tam anlamıyla idrak edemediğim bir atasözüydü bu. tüm atasözleri mecazi anlamlarıyla kullanılsa da bu atasözünü açıklarken 'kılık-kıyafet' gibi sözün içinde doğrudan değinilen noktalardan bahsediliyordu.
artık bu sözün gerçek anlamını bildiğimi sanıyorum.
baş-ayak: kişiler kendilerini düzenlemeye çalıştıklarında en çok önem verdikleri yerleri baştır. yani saçtır, sakaldır, bıyıktır, gözdür, kaştır... sokağa çıkmadan önce ayakkabılarımızdan tutun diğer zımbırtılara kadar hepsine çeki düzen veriyoruz. lakin başımıza ayrı bir hassasiyet gösteriyoruz. başımız bizim reklam panomuzdur. en çok ona bakıldığını düşünerek en çok özeni gösterdiğimiz yerdir.
işte insanın dostu ile düşmanı arasındaki fark, ayak-baş çözümlemesinden ziyade gösterilmek istenen-görüldüğü sanılmayan çözümlemesiyle ilgilidir. görülmesini beklediğimiz yere ihtimam gösterdiğimiz halde, çoğu kişinin bakmadığı noktaya bakanlar düşmanımızdır.
örnek: kişi espirili kişiliği ile ön planda olduğunu sanmaktadır. bu sebeple en çok özen gösterdiği nokta budur. buna istinaden kişinin hiç dikkat çektiğini bile sanmadığı bir özelliği olan göz bozukluğu dikkat çekmişse, işte o dikkati çeken kişi düşmandır. buna rağmen espirili kişiliğine yoğunlaşmış ve diğer saklananları görmeyen(görmek istemeyen) kişi dosttur.
(bkz: kendimden biliyorum)
cidden de doğru bir sözdür; şöyle açıklayayım efendim, mutlaka okuyunuz:
şimdi benim ayaklarım bir hayli büyük(çocuk mezarı gibi*) birde taraklı, yani geniş. bu yüzden ayaklarım çok dikkat çeker. tabi ayaklarımı ben yaratmadığımdan bir utanmam, rahatsızlığım haşa yok. durum böyle olunca çoğu kişi ayaklarıma bakıp ''aa lan ne büyük ayağın varmış'' der. bende pek birşey söylemem, buraya kadar normal fakat dost olduğum arkadaşlarımdan daha 1 tanesi bile ayaklarıma birşey söylemedi. bu da bu sözü doğru çıkartır.
insanlarda çok dikkat edilen davranıştır.insanların gözlerine bakarsanız bir başkasının ayağına mı başına mı mötüne mi bakıyor görürsünüz.ve bi anda o insana ısınırsınız veya soğursunuz.bu söz akla gelir bunun ayağına baktı ozaman bu bunu sevmiyor diye düşünürsün.
ucu açık gibi görünen, hakkında türlü yorumlar yapılan atasözü. bence anlamı gayet net.
herkesin bildiği bir söz vardır, gözler kalbin aynasıdır. dost insan, kalbinde size karşı en ufak kötülük olmayan insan çekinmeden gözlerinizin içine bakar, kalbiyle. düşman ise bakamaz gözlere, eğer başını 'aman görmesin kalbimi' diye.