iki telli bir türk çalgısıdır. özellikle kazak'lar hala yaşatırlar bu çalgıyı kültürlerinde. ayrıca nogay türkleri'nin bir parçası vardı dombra diye, demekki onlar da kullanıyorlar.
iki telli, arpejle çalınan, bilhassa baksılar tarafından kullanılan
bir enstrümandır. Orta Asya'nın hemen her bölgesinde kullanılmaktadır.
dutar da denir.*
türkiye'de kurtlar vadisi'nin meşhur müziği ile sesini ayırdedebilirsiniz dombranın. dutar ismi biraz farsçadır. iki telli bir çalgıdır. bizim saza göre klavyesi daha kısa, gövdesi daha yassıdır. elle çalınır.
kazakların hemen hemen hepsi dombra çalmayı bilirler. usül gereği ayak ayak üstüne atılır ve öyle çalınır. sesi ve ritmi, sizi şehirlerden alıp bozkırlara doğru götürebilir.
dombra ile bir olayın anlatıldığı küy adı verilen müziklerin özellikle tadına doyum olmaz.
Eski bir Türk çalgısı. Kazak türklerinin mahalli çalgısıdır. Ayrıca nogay türkleri tarafından yoğun olarak kullanılır. en meşhur nogay dombıra ezgisi şöyledir:
Kara kıs avulumga kelgende / Kara kış köyüme gelende
Kültüldegen kar yerge tüsgende / Lapa lapa kar yere düşende
Dombıramdı alarman / Dombıramı alırım
Yürek sazım çalarman / Yürek sazımı çalarım
Kaygırgandı eş aytbam / kaygılarımı hiç söylenmem.
Dombıra sazım estgen ataylar / Dombıra sazımı işiten babalar
Manesine es bergen anaylar / Manasına kulak veren analar
Estgenine oy berip / işittiğini akıl yorarak,
Yüreklerge ses berip / Yürekleri titreyerek
Köz yastı kızganmaslar / Göz yaşlarını esirgemezler.
Nogaydın kaygı sansız kününde / Nogayların derdi sayısız, her gününde
Batirler yuklamagan kününde / Yiğitlerin uyumadığı günlerde
Yüreklerin kötergen / Yüreklerini cesaretlendiren
Sogıslarda küş bergen / Savaşlarda güç veren
Köptü körgen Dombıra/ Görüp geçirmiş dombıra
iki telli, parmakla çalınan halk çalgısıdır. kazak türklerinin en yaygı çalgısıdır. telleri eskiden bağırsaktan yapılırken günümüzde misina kullanılmaktadır. kazakça'da barsak anlamına gelen "işege" sözü "işek" şeklini alarak çalgı teli anlamına dönüşmüştür. armudi bir teknesi, çam ağacından göğsü ve perdeli sapıyla küçük bir dutarı andırır. boyu 80- 100 cm kadardır. abay ve cambıl dombırası olmak üzere iki türü vardır. şertpe ve tökpe adları altında iki türlü çalım tekniği vardır. şertpe tekniğinde sağ elin ayası göğüse dayanarak işaret parmağı ile vurma ve çekmelerle çalınırken, tökpe tekniğinde sağ el bilekten hareket ederek ve bütün parmaklar kullanılarak çalınır. ses aralığı bir tel üzerinde bir buçuk oktavdır. dörtlü ya da beşli aralıkla akortlanır.
ayrıca, dombıraya adanmış, "dombıra" adında bir harika bir nogay türküsü de vardır.
orjinal hali;
kara kıs avulumga kelgende
kültüldegen kar yerge tüsgende
dombıramdı alarman
yürek sazım çalarman
kaygırgandı eş aytbam
dombıra sazım estgen ataylar
manesine es bergen anaylar
estgenine oy berip
yüreklerge ses berip
köz yastı kızganmaslar
