Belirsizliğin ve enflasyonun yüksek olduğu ekonomilerde, yerli paranın sürekli değer kaybı ve yerli paraya olan güvenin azalmasıyla, sosyal hayatta kullanılan para biriminin yavaş yavaş daha güçlü bir para birimi olmasıdır. Bu para birimi genelde dolar olduğu için ekonomi literatürüne dolarizasyon olarak geçmiştir.
Karşılaştırmaya esas olması bakımından:
— MB döviz rezervlerinin %1.2'si
— Döviz ticaretinin %2.0'ı
— Uluslararası ödemelerin %1.6'sı
Çin Yuanı üzerinden gerçekleşiyor...
dolarizsyon demek bir nevi halkın parasını sistem çıkarıp dolara yatırmasıdır. sistem çıkarmak ne demek hemen onuda açıklayayım. sen kazandığın maaşınla yaptığın her harcama sisteme paranı sokmaktır. misal marketten tıraş köpüğü alırsın devlet bundan ötv alır market kar elde eder bunu imal eden kazanır vs vs. ama paranı harcamayıp elde tutarsan bunların hepsi zarara uğrar.
yerli para birimi yerine yabancı paraya geçiliyor. güçcüz para birimi tamamiyle ortadan kaldırıp yerine güçlü bir para birimi getirmek gibi bir avantajı olmasının yanında; senyoraj gelirinden ve egemenlikten bir vazgeçiş söz konusudur.
son iki onyilda * ortaya cikmistir. uluslararasi finansal sistemin entegrasyonu, sermaye hareketlerindeki sinirlamalarin kaldirilmasi ve ticaret hacminin buyumesi dolarizasyonun evriminde onemli rol oynamistir. dolarizasyonun olusmasindaki temel sart yerlesiklerin ulkenin yerel parasina olan guvenlerinin kaybolmasidir. boylece yerel para bir deger araci olmaktan cikacak yerine yabanci para deger olcusu haline gelecektir.
abd nin abd kıtasının tamamında uygulamaya koymak istediği sistemdir. fakat bu sistem sadece dolar için geçerli değildir. euro da buna örnek olabilir.
dolarizasyon kısaca, ülkedeki yerli para yerine abd dolarının yada yabancı paranın kullanılmasıdır. bu durum spekülatif atakları ortadan kaldıracağından cazipmiş gibi gelebilir fakat devletin senyoraj gelirlerini ortadan kaldırır. bu durum yaşadığımız sistem de az gelişmiş yada kalkınmakta olan bir ülke için gelişmenin ve kalkınmanın hayal olması anlamını taşır.
Bir iranlı, Türkiye'deki mallarını satması için bir Türk vatandaşına iran'da vekaletname veriyor. vekaletname Türkiye'de kullanılacak. sonra noter onayından geçip Türk konsolosluğuna konsolosluk onayı için gidiyor ve orada Türk konsolosluğu 20 Amerikan doları harç alıyor. Türk lirası değil iran riyali değil, Ne alaka de mi?
Sonra da ABD niye haydut, dolar niye bu kadar güçlü.
