son iki onyilda * ortaya cikmistir. uluslararasi finansal sistemin entegrasyonu, sermaye hareketlerindeki sinirlamalarin kaldirilmasi ve ticaret hacminin buyumesi dolarizasyonun evriminde onemli rol oynamistir. dolarizasyonun olusmasindaki temel sart yerlesiklerin ulkenin yerel parasina olan guvenlerinin kaybolmasidir. boylece yerel para bir deger araci olmaktan cikacak yerine yabanci para deger olcusu haline gelecektir.
yerli para birimi yerine yabancı paraya geçiliyor. güçcüz para birimi tamamiyle ortadan kaldırıp yerine güçlü bir para birimi getirmek gibi bir avantajı olmasının yanında; senyoraj gelirinden ve egemenlikten bir vazgeçiş söz konusudur.
Bir ülkedeki yerleşiklerin değişim aracı, hesap birimi ve değer biriktirme aracı olarak kendi ulusal paraları yerine yabancı para kullanmalarıdır. Tam dolarizasyon, bir ülkenin ulusal parasını tamamen terk edip, yabancı para birimini resmi para birimi olarak kabul etmesidir. Kısmi dolarizasyon; bir ülkede ekonomik birimlerin, yüksek enflasyon ve belirsizlik ortamında ulusal paranın olası değer kaybından korunmak amacıyla, ulusal para cinsinden finansal varlıklar yerine yabancı para cinsinden finansal varlıkları seçmeye başlamasıyla ortaya çıkmaktadır.
abd nin abd kıtasının tamamında uygulamaya koymak istediği sistemdir. fakat bu sistem sadece dolar için geçerli değildir. euro da buna örnek olabilir.
dolarizasyon kısaca, ülkedeki yerli para yerine abd dolarının yada yabancı paranın kullanılmasıdır. bu durum spekülatif atakları ortadan kaldıracağından cazipmiş gibi gelebilir fakat devletin senyoraj gelirlerini ortadan kaldırır. bu durum yaşadığımız sistem de az gelişmiş yada kalkınmakta olan bir ülke için gelişmenin ve kalkınmanın hayal olması anlamını taşır.
Sabit Kur rejimi içinde yer alan bir rejimdir. Dolarizasyon rejimini uygulayan ülkeler başka bir ülkenin parasını kendi ulusal parası gibi benimseyen ülkelerdir. Bu rejimi benimseyen ülkeler parasal bağımsızlığına son vermektedirler, ulusal para politikasından tamamen vazgeçen bu ülkelerde tam dolarizasyon durumu geçerlidir. Euro\'ya geçen 12 AB ülkesinin kur rejimi bu sistemle tarif edilir. Euro bölgesi ülkeleri dışında bu sistemi benimseyen ülkeler genellikle ufak ülkeler olup doları para birimi olarak benimser.
Belirsizliğin ve enflasyonun yüksek olduğu ekonomilerde, yerli paranın sürekli değer kaybı ve yerli paraya olan güvenin azalmasıyla, sosyal hayatta kullanılan para biriminin yavaş yavaş daha güçlü bir para birimi olmasıdır. Bu para birimi genelde dolar olduğu için ekonomi literatürüne dolarizasyon olarak geçmiştir.
Şimdi tv'de bir reklama denk geldim. Bir inşaat firması bodrum'daki evlerini Euro üzerinden satıyordu. Yani o hep aşağılanan, yerden yere vurulan 90ların aynısını yaşıyoruz şimdi. Bu ülkede artık iki para birimi var: TL/ dolar (euro).
Eyy çomar gülme geçmişe aynısı gelip geçer götüne.
Bir iranlı, Türkiye'deki mallarını satması için bir Türk vatandaşına iran'da vekaletname veriyor. vekaletname Türkiye'de kullanılacak. sonra noter onayından geçip Türk konsolosluğuna konsolosluk onayı için gidiyor ve orada Türk konsolosluğu 20 Amerikan doları harç alıyor. Türk lirası değil iran riyali değil, Ne alaka de mi?
Sonra da ABD niye haydut, dolar niye bu kadar güçlü.
Karşılaştırmaya esas olması bakımından:
— MB döviz rezervlerinin %1.2'si
— Döviz ticaretinin %2.0'ı
— Uluslararası ödemelerin %1.6'sı
Çin Yuanı üzerinden gerçekleşiyor...
dolarizsyon demek bir nevi halkın parasını sistem çıkarıp dolara yatırmasıdır. sistem çıkarmak ne demek hemen onuda açıklayayım. sen kazandığın maaşınla yaptığın her harcama sisteme paranı sokmaktır. misal marketten tıraş köpüğü alırsın devlet bundan ötv alır market kar elde eder bunu imal eden kazanır vs vs. ama paranı harcamayıp elde tutarsan bunların hepsi zarara uğrar.
Gelişmekte olan ülkelerde yüksek enflasyon oranı ve sanayide dışa bağımlılık, yabancı paralara olan ilgiyi artırmaktadır. Eğer ülkede siyasi istikrarsızlık varsa, halk tasarruflarını döviz olarak yastık altında saklamayı tercih etmektedir. Siyasi istikrar olması halinde ise, tasarruflar döviz tevdiat hesaplarına kaymaktadır. Tasarrufların bu şekilde döviz olarak saklanmasının tercih edilme nedeni, tasarrufların enflasyona karşı korunmasını sağlaması yanında, her an paraya çevrilebilme ve ulusal para yerine kullanılma avantajından kaynaklanmaktadır. Son yıllarda başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere birçok ülkede döviz, sağladığı avantajlar nedeniyle, güçlü bir para ikamesi (dolarizasyon) oluşturmaya başlamıştır. ülkemizde döviz piyasasında gerçekleştirilen liberizasyonla birlikte, dolar ve 2002 yılından itibaren euro, para ikamesi olma niteliğine erişmiştir.
