dolar ve euro'nun artmasının ürettiği ürünü yurtdışına satan ihracatçı firma için sağladığı faydadır.
örneğin;
bir ürünün fiyatı uluslararası piyasa'da değeri 10 dolardır. üretici firma uluslararası pazarda 10 dolar fiyat verdiğinde eline dolar kuru 1,200 ytl iken 12 ytl geçmektedir.
yani 12 ytl'de kar edebileceğini düşünerek fiyat vermiştir.
dolar kuru 1,500 ytl çıkatığında eline 15 ytl geçmektedir.
12 ytl den kar edebilecek fiyat vermişken 15 ytl ile daha fazla kar elde etmiştir.
ayrıca eğer rekabet etmek isterse fiyatını 9 dolara çekebilir. çünkü zaten 12 ytl'den kar elde edebilecek durumdadır.
bu sebeble rekabetçi konuma geçebileceği bir ortam doğmuştur.
yıllarca dolar ve diğer dövizlerin fiyatlarındaki düşüşü iyiyer dalalet sanardık aslında ama durum pek de öyle değildir.en güzeli bu dövizlerin fiyatlarını sabit bir seviyede tutabilmektir. ülkemizin en büyük gelir kaynağı dış ülkelere sattığı malla olduğu ve bu ülkelerden genelde dolar ve euro alındığı için mal karşılığı bazı dönemlerde dolar ve euro nun fiyatlarındaki artış işimize gelmektedir ama tabiki her zaman döviz fiyatlarının tavan yapması sadece bizim açımızdan değil kimse açısından iyi değildir. bu sadece parası tavan yapan ülkeye yarar sağlar.
dolar ve euro nun değeri düşünce ihracatçı ağlanır, "kar marjımız çok düşük", "kar edemiyoruz" diye, dolar ve euro yükselir bu seferde tüketici ağlanır, "her şey çok pahalı", "eyvah dolarda yükseldi, nasıl alcam ben bu eşyayı" diye kara kara düşünür. dolar ve euro nun yükselmesi ihracatçı olumlu yansıyor gibi gözükebilir, ama tüketicinin ve ara bulucunun da ucuz mal'a olan talebi unutulmamalıdır. hele ki kriz in etkisiyle tüketiciye, "gereksiz harcamalardan kaçının" gibi açıklamalar yapıldığı dönemlerde.
içinde bulunduğumuz dönemde zerre olmayandır, çünkü belli başlı sektörler hariç her türlü ürüne talep deli gibi düşmüştür. kurdan kaynaklı kazanç, düşük talep ve ürüne bindirilen sabit giderler nedeniyle eriyip gitmiş, ihracatçıyı eksiye geçirmiştir. kurun, yüksek ya da düşük, bir noktada stabil kalması herkesin hayrınadır.
ihracatçının ağzından dinlenmesi gereken durumdur;
son 1 senedir dolar kurunun düşük seyiri nedeniyle tl ile almakta olduğumuz malları dolar ile sattığımızdan sürekli zarar halindeydik. Piyasa rekabetçi. Ya da piyasanın yarısı salak.
Adamın teki evini satıyor, kazandığı para ile 1 milyon bebek t-shirt ü yapıp tanesini 0,5 dolardan satıyor. O bu t-shirt ü yaparken kimseye t-shirt yaptım 1 milyon tane demediğinden piyasada normal maliyetlerle t-shirt yapan adam batıyor. O batınca imalatçı, kumaşçı, aksesuarcı herkes batıyor. Bu arada tl alacaklar yığılıyor, ama biz dolarla kazandığımızdan kazancımız giderimize yetmez oluyor. 1,2 ytl lik dolar kuruyla sattığımız malın ödemesini yaparken kur 1,13 ytl ye düşmüş oluyor aradaki fark bizim kârımızı eritiyor. Bu şu son bir hafta öncesine kadar genel durumdu.
Şu günlerde dolar yükseldi şimdi rahatsınız diyen beyin yığınlarına seslenmek istiyorum;
-Elinizdeki dolarlar değer kazandı;
Evet elimizdeki dolarlar değer kazandı. tabi elimizde dolar olsaydı. Sürekli piyasaya tl ödemesi yapan ufak ölçekli esnaf elinde dolar tutamıyordu zaten. Kimse bunu beklemiyordu. Ama hadi elimizde dolar olduğunu varsayalım. Ne kadar dolar olabilir ki? 1 senenin zararını kapatmak kolay mı?
- Fiyatlar aynı kaldı.Kurdan kardasınız;
He evet dostum. Bizden alışveriş yapan insanların ekonomiden bihaber olduğunu düşünüp, herkesi enayi zannedersek öyle! 100 dolarlık alışveriş yapan rus bile elinde kur tablosu ve hesap makinesiyle geliyor. Dolar 1,2 ytl iken bana şu fiyattan verdin şimdi bu kura göre fiyattan ver yoksa almam diyor. Sen vermezsen komşun, düşmanın artık kim varsa o istediği fiyattan veriyor. Yukarıdaki örnekteki beyinsiz adamlar gibi elinde mal olup nakit ihtiyacı olan herkes malı bedavadan verip günü kurtarıyor.
Ve herkesin neyse ki hakkaniyetle belirttiği gibi, müşteri kalmadı. Rusya türk mallarına ambargo uyguluyor, avrupa birliği ülkeleri markaları çin e kaydırdı üretimi. Sadece ince işçilik malları burada yapılıyor artık.
Yani kur bu kadar arttı diye hiçbir şey düzelmiş değil. Hatta yine düzen bozulup millet borçlarını dolar a çevirmeye kalkacak, o da tutmayacak kur değişince millet yine batacak.
ihracat günlük kazançlarla sürdürülebilir birşey değil.
