hakkinda cok kisa olarak sunu yazalim. önemli rus gazetelerinden moskovskje nowosti "ülkemizin 30´lardan 70´elere kadar yaptigi yolculuk sostakowitch´in senfonilerinde gizlidir" demistir. bircok önemli müzik adami bu senfonilerin "20 yyilin soundtrack i " olarak adlandirmislardir.
sostakowitch stalin i öven müzikler yazmistir. ancak aslinda rejimle olan iliskisi pekcok kitaba konu olmustur, aslinda sovyetlerin resmi kompozitörü olmaktan hic de memnun degildi. yazdigi müziklerde de son derece rejim karsiti sarkilari partitüre gizlemekten cekinmemistir.
cok üretken bir besteciydi sostakowitch, 15 senfoni yazmistir, ve her biri ayri ayri degerlidir. yazdigi koncertolar cok önemlidir. 2 keman koncertosundan birincisi 20 yyilin en önemli eserlerinden addedilir.
bunun disinda akla gelen en önemli eserleri quartetleridir. bunlar da 15 adettirler. op.68 quartet cok enterasandir, en sondaki varyasyonlar, birden bire romantik müzik formatina bir ara dalar ve gene birdenbire cikar. op.133 12nci quartettir ve bu quartette bach in hristiyan kilisesine yazdigi chorallerden alintilar mevcuttur- oysa ki bu quartettin yazildigi 1968 yilinda dini semboller üzerine calismak kesinlikle yasakti sovyetlerde.
son derece karmasik dinleyiciye hitap etmeyen ama sanatsal degeri cok yüksek eserler de yazmistir, ancak besteci hakkindaki genel kani, sovyet anlayisina binaen, müzigi halka indirmek adina basit motifleri fazla karistirmadan bestelemek, seklindedir.
eserlerinde ritmik ögelerin coklugu müzigi halkin anlayabilecegi ancak sanatsal degerinin ucuzlamayacagi bir platforma oturtma endisesidir. bircok müzik adami sostakowitch in yazdigi müzigin sanatsal degerinin digerlerinden daha az oldugunu, o müzigin halka inmek adina kalitesinden ödün verdigi görüsünü savunurlar. ancak onlari haksiz cikartan bircok senfonik bölüm de mevcuttur- hakli cikartan bölümler daha cokturlar.
bütün bunlara ragmen sostakowitch cok büyük ve güzel eserleri dünyaya kazandirmis cok önemli bir bestecidir.
rivayet odur ki naziler sovyetlere saldırdığında stalin, dmitri shostakovich'i yanına çağırır ve hem moral-motivasyon olsun, hem de konuyla uyumlu olsun vs. diye ondan bir senfoni bestelemesini ister. ve shostakovich 7. senfoniyi, stalingrad saldırısı esnasında hazırlar.
20. yüzyılın son dahi bestecilerindendir. s.s.c.b.'nin en buhranlı dönemlerinde yaşamış, herşeye rağmen ülkesini terketmemiş, hükümetten beş kuruş değeri olmayan adamlar tarafından süründürülmüş, yine de yaratıcılığını son nefesine kadar elden bırakmamış bir üstaddır. üretkenliği ve müziğindeki kendine özgü derin ciddiyet ya da burjuvaziye yaptığı hiciv dolu göndermeler, onu ve müziğini ölümsüz kılmıştır. herşeyden önce her biri farklı değerlere sahip 15 senfoni ve 15 yaylı dörtlüsü ile anılmalıdır. bunun dışında büyük çaplı tek operası mtsensk'li lady macbeth, hamlet için yazdığı oyun müziği, yahudi şarkıları, piyano için prelüd-fügleri, onun ne denli üretken bir besteci olduğunun kanıtıdır.
özellikle şu senfonileri dinlemeden bu dünyadan ayrılmamak gerek kanımca: 1, 2, 5, 6, 7, 11, 13, 14
ekseriya stravinsky ile beraber düşünülür, analiz edilir, takip edilir. sebebi, ikisinin birbirini tamamlaması da değildir hakikatta. sebebi bir bakıma, dönemde egemenliği mevcut müzik kurallarından çok farklı müzik yapmalarıdır. yoksa ikisi arasında büyük farklılıklar vardır, aynı müzik diyemeyiz. şostakoviç'in yaylılar için çalışmaları biraz geç farkedilmiş, ama değeri anlaşılmıştır. klasik müzik çatısı altında kategorize bile edilmediği vakitlerden sonra, klasik müziğin caz ile harmanlanması değere binmiş, şostakoviç ile stravinski bu noktada -geç de olsa- değer görmüştür.
günümüzün zbigniew preisner'lerinin, eleni karaindrou'larının gelişmesinde bir basamaktır fikrimce şostakoviç.
igor stravinsky ve eric satie ile birlikte incelediğim, klasik müziğin ikinci yenicilerinden.
müziği efsane olacak detay ve güzelliktedir. farklı farklı biçemlerde çalışmış, hemen hepsinde başarı göstermiştir. ammavelakin keman ve viola suitleri bir başkadır.
20. yüzyılın en önemli bestecilerinden. 1905 ve 1975 seneleri arasında yaşamıştır. 15 tane senfoni bestelemiştir. 1934 yılında da büyük önder atatürk tarafından türkiye'ye davet edilmiştir.
