Dağın başındaki adamla senin deniz seviyesinden gördüğün aynı değil. Uçakla seyahat edenler bilir, yerdekiler karanlıktayken uçağın içindeki kişi güneşin doğduğunu havanın aydınlandığını görür. Buna göre yapılıyor hesaplamalar, sizin düz mantığınıza göre değil.
Bilimsel veriye falan gerek olmadan görülen gerçektir. Lan geç kaldırdılar sahura, bakıyorum ezan okunuyor ama zifiri karanlık. yemeye içmeye devam ediyorum hala öyle 1 saat geçti hala öyle. Güneş vaktine göre ayarlasanıza şunu. 5 senedir falan durum böyle kesin fetöcü itin teki ayarlıyor bu saatleri. Cahil müslüman kesim de sorgulamadan biat ediyor. Hadi kışın o kadar sıkıntı olmaz da 17 saat oruç tuttuğumuz şu zamanlarda biraz izan be amacınız insanları oruçtan uzaklaştırmaksa orası başka.
AÜ Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir, "imsak saatlerinin belirlenmesinde fecr anını son derece duyarlı hassas cihazlarla tespit ettik. Saniye mertebesinde duyarlı sonuçlar elde ettik. Bir tereddüde meydan yok." dedi.
Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sacit Özdemir, "imsak saatlerinin belirlenmesinde fecr anını son derece duyarlı hassas cihazlarla tespit ettik. Saniye mertebesinde duyarlı sonuçlar elde ettik. Bir tereddüde meydan yok. Bu konuda iddiada bulunanlar hiçbir bilimsel veriye dayanmadan konuşmaktadır." dedi.
Ramazanda gündeme gelen imsak tartışmalarına ilişkin AA muhabirine konuşan Prof. Dr. Özdemir, ufuk aydınlanma zamanlarının gözlemsel yolla tespiti konusunda Diyanet işleri Başkanlığının yürüttüğü gözlemsel proje hakkında bilgi verdi.
Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri ile Diyanet işleri Başkanlığı Vakit Hesaplama bölümündeki uzmanların ortak bir çalışma yaptığını aktaran Özdemir, bu çalışmada 50 aletsel gözlem, 56 denek gözlemi gerçekleştirdiklerini bildirdi. Aletsel gözlemlerin 28'ini yatsı zamanında 22'sini imsak vaktinde, denek gözlemlerin ise 35'inin yatsı vaktinde 21'inin ise imsak vaktinde gerçekleştiğini kaydeden Özdemir, tan ve fecr vakitlerinin ne zaman gerçekleştiğini veya son bulduğunu belirlemeye çalıştıklarını söyledi.
Gözlemlerin yurt içinde 6 ayrı merkezde, yurt dışında ise 2 ayrı merkezde yaptıklarını belirten Özdemir, şunları kaydetti:
"Bu gözlemlerimizde imsak anının, güneşin ufkun yaklaşık 18 derece altındayken gerçekleştiğini kanıtladık. Sayısal olarak bulduğumuz değer -17,8 derecedir. Bu takvimlerimizde verilen saatle tamamen uyum içindedir. Yatsı vaktinde yaptığımız gözlemlerde de takvimlerimizdeki, ufki aydınlığın kaybolduğu ana denk gelen yatsı vaktiyle tamamıyla uyum içinde çıkmıştır. Bu yönüyle kamuoyu imsak ve yatsı vakitleriyle ilgili Diyanet işleri Başkanlığımızın yayınladığı yayınladığı takvimlerden en ufak bir şüphe duymalarına gerek yoktur."
"Fecr vaktinin iki türü var"
"Fecr" vaktinin iki türü olduğunu ifade eden Özdemir, bunlardan birincisinin Fecr-i Kazib denilen yalancı fecr olayı olduğunu, bunun da hadiste belirtildiği üzere "Kurt kuyruğu şeklinde diklemesine" bir yapıya sahip olduğunu ifade etti.
Özdemir, Fecr-i Sadık denilen gerçek fecr olayının ise yatay olarak ufukta başlayan aydınlanma olduğunu kaydederek, Hazreti Muhammed'in oruca başlama vaktini konu alan şu hadisini hatırlattı:
"iki çeşit fecr vardır. Kurt kuyruğu gibi diklemesine olan fecir (Fecr-i Kazib), herhangi bir şeyi ne helal ne haram kılar. Ufukta genişliğine/enlemesine yayılan fecre (Fecr-i Sadık) gelince, işte sabah namazı o vakitte kılınır, oruç zamanı sahur yemeği de o vakitte haram olur."
"Yalancı fecri, ışık kirliliği olan bölgelerde görme şansı yok"
Yalancı fecr denilen olayı, şehir içerisinde ışık kirliliği olan bölgelerde görme şansının olmadığını vurgulayan Özdemir, uzman olmayan kişilerin bu gözlemleri yapmaları durumunda fecri sadık ile yerel aydınlanmadan kaynaklı ışık kirliliğini birbirinden ayırt edemeyeceklerini söyledi.
Özdemir, 2016'da uydu verilerine dayalı olarak elde edilen "Dünyanın Işık Kirliliği Haritası"na dikkati çekerek, konuşmasına şöyle devam etti:
"Avrupa kıtasında karanlık bölge kalmamış, ışık kirliliğinden o kadar muzdarip durumda. Bu tür yerlerde bırakın yalancı fecr gözlemini gerçek fecr anını algılamak bile zor bir gözlemdir. Aynı şekilde Anadolu topraklarında da hiçbir karanlık bölgenin kalmadığını görüyoruz. Biz burada ne kadar gözlem yaparsak yapalım yalancı fecr olayını görme şansımız bulunmuyor. Nitekim buradaki gözlemlerimizin hiçbirinde de yalancı fecr olayına şahit olamadık."
"imsak anıyla yüzde 100 uyumlu"
Yaptıkları çalışmalarda imsak vaktini, elde ettikleri eğrilerden çıkardıklarını anlatan Özdemir, "Buradan çıkan sonuç gözlemsel zamanla takvimlerimizde verilen imsak zamanı arasındaki fark sadece 25 saniye çıkmış. Gözlemsel sonucumuz, kesinlikle takvimlerimizdeki imsak anıyla yüzde 100 uyumludur. Bu kadar hassas ve duyarlı ölçümler yapabiliyoruz." dedi.
Özdemir, "imsak saatlerinin belirlenmesinde fecr anını son derece duyarlı hassas cihazlarla tespit ettik. Saniye mertebesinde duyarlı sonuçlar elde ettik. Bir tereddüde meydan yok. Bu konuda iddiada bulunanlar hiçbir bilimsel veriye dayanmadan konuşmaktadır." diye konuştu.
"iddialar, güçlü bir bilimsel zemine dayalı değil"
imsak anı gerçekleştikten sonra aynen ayette belirtildiği gibi siyah ip olarak ufku, beyaz ip olarak gökyüzünün alınabileceğini belirten Özdemir, "Gökyüzü her geçen saniye giderek beyazlaşmak suretiyle yatay bir beyaz ipe dönüşmektedir. Ufuk ise karanlığını muhafaza etmek suretiyle aynen bir siyah ip konumundadır. Ayette tasvir edilen sahne aynen burada kaydettiğimiz sahnedir." ifadelerini kullandı.
Diyanet işleri Başkanlığının takvimdeki saatlerini kabul etmeyen çevrelerin güçlü bir bilimsel zemine dayalı iddiada bulunmadıklarına dikkati çeken Özdemir, fecr zamanına ilişkin çektikleri fotoğrafları kanıt olarak gösterdi.
Özdemir şöyle devam etti:
"Kendilerince ortaya koydukları ve Din işleri Yüksek Kurulunun ifade ettiği gibi fıkhi zayıf görüşlere dayanarak, bir saat sonrasının imsak olması gerektiğini iddia ediyorlar. Halbuki bu parlama giderek yükselen bir eğilim gösteriyor. Bu olay kesinlikle fecr anının, ufuktaki yatay parlaklığın anını göstermekte. Bazı çevrelerin iddia ettiği bir saat sonra biz bu resmi çekmiş olsaydık, fotoğraf makinesindeki bu resim patlamış, aşırı doyuma ulaşmış şekilde karşımıza çıkıyor. O anının fecr olamayacağı açık ve seçik kanıtlanabilir. Biz o saate kadar gözlemlerimizi dahi sürdüremiyoruz. Fecr anının o an olma ihtimali bilimsel olarak kesinlikle mümkün değil."
Kameri ayların başlangıcını tespit etme konusunda önemli bir olay olan "ilk hilalin görünmesi"nin, aletle ya da çıplak gözle görülmesi konusunda bazı fıkhi görüşlerin varlığına işaret eden Özdemir, Diyanet işleri Başkanlığı'nın "hükmi ruiyet" yani insan gözü görmese de aletsel görünümü kabul ederek hicri aylara başlandığını söyledi.
Hilali, insan gözüyle görmenin değişken atmosfer şartlarından dolayı her zaman mümkün olamadığına dikkati çeken Özdemir, "Gözlemsel ve teorik olarak ayın ne zaman gökyüzünde nerede ve hangi evrede bulunduğunu saniye duyarlılıkta hesaplayabiliyoruz." dedi.
"Ramazan bayramına beraber başlayacağız"
Ramazan ayının hilal görünme haritasına bakıldığında islam ülkeleri arasında ramazan ayına başlamada bir itilaf görünmediğini dile getiren Özdemir, "Tüm islam ülkeleri beraber ramazana başlaması gerekir. Çünkü ramazan ayının hilal görünme haritasına baktığımızda tüm islam ülkelerinin beraber başlaması gerektiği sonucuna ulaşabiliriz. Şevval ayının aynı günde başlayacağını, ramazan bayramına beraber başlayacağımızı tahmin ediyorum" yorumunu yaptı.
Bu konudaki en büyük itilafların hilal görünme haritasının batıya kaydığı durumlarda ortaya çıktığını kaydeden Özdemir, o zaman Diyanet işleri Başkanlığının uyguladığı hilalin insan gözüyle görülebilecek konuma geldiği an devreye girdiğini ifade etti.
Dünyanın küresel bir köye dönüştüğünü ifade eden
Özdemir, "Başka bir bölgede hilalin görülmesi başka bir bölgedeki Müslümanı haberdar etmeye imkan vermekte. O yüzden oradaki Müslüman da hükmü rüyeti kabul etmek suretiyle kameri ayına başlamasında fıkhi olarak bir sakınca bulunmamakta." dedi.
Artık saat diye bir olay var. Hesaplanabilir.
Az medeni olun lan imam hatipliler.
Ne kaybedersiniz.
Kafa hala iplikte olunca oruca her yıl aynı sallama : benim imsakiyem senin imsakiyeni döver.
Konu tarikatların diyaneti itibarsızlaştırma çabasıdır.
Yani sinema her yıl aynı sinema.
Eskiden gözle görülüyormuş da şimdi görünmüyormuş yok teknolojik gelişmeymiş. Yok efendim koskocaaaa diyanetten daha mı iyi bilecekmişiz de ne anasının gözü astrologlar çalışıyormuş da tedbir saatiymiş. iyi de kardeşim kitapta ey koskocaa diyanet, ey ilim adamları yazmıyor ey iman edenler yazıyor o kitapta. Hangi hocanın bilmem kimin neyi ne kadar desteklediğinin hiçbir önemi yok. Varsa teknik olarak Hristiyanlığı benimsemek gerekiyor. Kitapta basitçe yazılmış yazı varken sırf ayrıntının dibine düşmek için vesveseye düşüp şile'ye gidip dağa çıkıp geceyarısı aletle foton aramanın lüzumu var mı? Buraya harcadığımız enerjimizi üretmek için bilim için gelişmek için harcasak ya... Lütfen sizin yerinize başkası düşünmesin. Eğer inanıyorsanız bilin ki kitabı düşünerek ve sorgulayarak okumaktan sorumlusunuz; sizden hiçbir farkı olmayan insanların ağzındaki sözden, fetvalarından değil. Yav allah sana geceyle gündüzü ayırt edebildiğin vakte kadar ye demiş allahın doğrudan kuluna bildirdiği gayet açık bilgi. Biz de ne yapmışız yok allahim senin verdiğin gözle ben ayırt edemem ama yetkili abilere benzeyen birileri ölçmüş tartmış 1 saat erken olması gerektiğine karar vermiş ben o zamana kadar yerim. O zaman tebrikler kardeş.
ayette sizce beyaz iplik siyah iplikten ayrılınca geçiyor ancak bugünkü sistemde bunu görmek mümkün değil. hassas gözlem aletleriyle görülüyor. oysa ki 1400 yıl öncesinde hassas gözlem aygıtları yoktu. bu ölçümü osmanlı da bir adan yaptı. güneşin atmosfere ilk giriş zamanını ele alarak hesaplandı bu imsak vakti. yani gözle görülmesi mümkün değil.
doğru söyleyeni gerçekten dokuz köyden kovuyorlarmış.
bunu ben söylemiyorum arkadaş, nefsimden konuşmuyorum, bu senin dinin değil mi? araştır, sorgula, rabbiniz size aklınızı kullanın demiyor mu? ezbere yapmayacağız. şayet aksine bir delilin varsa gel anlat. ha eğer yoksa boş konuşma. kuran ve sünnet'e göre doğru zamanı insanlık ediyor ve size aktarıyorum diye yalancı oluyorum !
iyi o halde gecenin köründe niyetlenin boşuna aç kalın, üstüne birde vakit girmeden sabah namazını kılıp yatın -vakit girmeden kılınan namaz ne kadar kabul olursa tabi-.
gerçi taasupçu insanlara ne desem boş öyle değil mi?
neticede islam da hiçbir delili olmaksızın babanın öz kızına şehvet duyabileceğini söyleyen akılsızlar ne anlar fecr vaktinden !
Oruçta iftar ve özellikle sahur için; Diyanetin takvimine uymayın, kendiniz gözlemleyin. iftar vakti için genelde problem olmuyor ama sahur vakti için bölgeden bölgeye değişen yaklaşık yarım saat veya 1 saat fark oluyor. Diyanet daha erken tutturuyor orucu. Rabbimizin yeme ve içmede müsade ettiği vakitleri sahur bitti diye ilan ediyor. Daha zifiri karanlıkken oruca niyetlenmek nasıl olur ?
➡Fecrde beyaz iplik siyah iplikten ayırdedilinceye kadar yeyin, için. sonra orucunuzu geceye kadar sürdürün | bakara 187
(img:#1)
doğru şekli bu.
Diyanetin hesabına göre oruç tutanlar var ise bilsinlerki yani beyaz ip siyah iplikten ayrılmadan başladıkları o oruç, içine bidatlar karıştırılmış oruçtur. Sizi çok düşündüğü için bu yaptığını savunan Diyanet bu meseleyi açıklarken tedbirli vakit olması için erkenden tutturuyoruz diyorlar. Gerizekalı yerine koyduğu müslümanlara hocalık yapmak için onlar beceremezler şimdi biz garantiye alalım 1 -2 saat erken tutturalım diyorlar. Yalancılar! Rabbimize muhalefet edebilmek için çabalıyorlar. Akletmek için düşünmek için ayetlerini bize açıkladı Rabbimiz! Kulağınızı diyanete vermek yerine gözünüzü Kurana yaklaştırsanız böyle sorunlar kalmayacak..
Tedbirli vakit, temkinli vakit diye vakitleri birbirine sokan bu yalancılara inanmayın! Allah ve rasulundan dahamı merhametliler müminlere karşı? Rabbimizin ve rasulumuzun bizi sakındırdığı hususlar kafi değilmi ? Allah rasulu sabah ezanını 5 de okuması lazımken 4'de okurmuydu hiç ? '' e anca kalkarlar da gelirler ben 1 saat erken okuyumda ne olur ne olmaz '' böyle bir eda ile din mi yürümüş ?
Kendi iyiliğiniz için gözlemleyin, bu sizin dininiz, fecre bakın, yahut güvendiğiniz müslümanlara sorun danışın, dininizi amellerinizi kime emanet ediyorsunuz ? Bu yalancılara mı? içimizdeki belamlara mı? kağıt baskılara mı? Şu göğün sanatına sizi bakmaktan alıkoyan bir şey yoktur
➖Abdullah bin Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bilal ezanı geceleyin okuyor, sizler ibni Ümmü Mektum ezan okuyana kadar yiyin ve için’ buyurdu.”
▪Buhari 668, Müslim 1902/37, Nesei 636, Tirmizi 203, Darimi 1/269, ibni Huzeyme 401, Beyhaki 1/380, Begavi 433, Tayalisi 1819, Tabarani 13106, Ahmed 2/107, Albânî irva 219
➖Abdullah bin Mesud (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bilâl’ın ezanı herhangi birinizin sahur yemeğine mani olmasın. Çünkü o vakit gece iken ezanı okur. Onun bu okuyuşu, ibadetle ayakta olanınızı döndürmek; uykuda olanınızı uyandırmak içindir. Sabahın zahir oluşu böyle değildir, ta ki böyle oluncaya kadar fecir olmaz’ buyurdu.”
➖Züheyr'den rivayet : Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Fecrin zahir oluşu böyle değildir’ derken parmaklarını yukarı kaldırıp sonra diklemesine aşağı indirdi. ‘Ta ki böyle oluncaya kadar fecir olmaz’ derken de şahadet ve orta parmaklarını üst üste koyup sağa ve sola uzattı, dedi.”
▪Buhari 669, Müslim 1093/39, Ebu Davud 2347, Nesei 640, ibni Mace 1696, ibni Huzeyfe 4021/928, ibnu’l-Carud 382, Beyhaki 4/218, Tabarani 10558, Ahmed 1/392, Albânî irva 915
Yanlış hesap noktasında haklısın kardeş ancak olayı yanlış yerinden anlamışsın. Bu takvim değişikliği 1980 darbesi sonrası çok dindar(!) ve ilerici(!) darbe komisyonu tarafından grrçekleştirilmiştir. Onlara göre bütün Osmanlı hep yanlış oruç tutmuştur. işin aslı şudur ki esasen imsaktan önceki 20 dakikalık ihtiyat vaktini kaldırmışlar, vakit namazlarına da 3er 5er dakikalık erkene almışlardır. Böylece namazın farzlarından birini sakatlarken milletin de orucunu hiç etmişlerdir.
burada önemli olan kriter olarak neyin alındığıdır. sen görmedin diye ay batmıyor mu? ayın batmasının veya doğmasının ne zaman görüleceği hesapla belirlenebiliyor. Allah teala rahman suresinde ayın ve güneşin bir hesaba göre olduğunu söylüyor. imsak vakti de aynı şekilde hesapla belirlenebiliyor.
ama burada diyanetin aldığı kriter yanlış. kuranda * beyaz çizginin* siyah çizgiden* gözlemci tarafından tamamen ayırt edilebildiği vakte kadar yiyin için deniyor. diyanetin ilan ettiği vakitte ufukta hiçbir aydınlanma yok! ilk aydınlanma ezandan 40 dk sonra başlıyor ve ayette belirtilen vakit 1 saat 10dk dan fazla bir zaman geçtikten sonra giriyor.
bu mantiga gore ayin batisi esas alinmaktadir vede buna bakarsaniz ramazanin ilk 3 gunu istanbulda ay gozukmemistir yani buna gore 0dan duzenlemek gerekir o zaman hicri takvim hatali cikar vede hicri takvim hatali olursa gelmis gecmis butun bayram ramazan tarihleri hatalidir.ve buna gore tez ya yeni takvim yaratir yada kendi kendini cokertir.
olayın hala oruç endeksi olması çok yanlış.
sabah namazını vakti girmeden 1 saat önce kılınıyor.
az mantıklı olun. ramazandan bir gün önce 4:30da kılınan sabah namazı, bir gün sonra yani ramazanda 3:30da kılınıyor.
ulan ne oluyor da bir gün arayla namaz vakti 1 saat öne çekiliyor ?
an itibariyle diyanete meydan okuyan hocadır. imsak vakti konusunda diyanete birlikte gözlem yapma teklifi sunmuştur.
cumartesiyi pazara bağlayan gece (yarın) 00.00 dan itibaren ışıktan arındırılmış ortamda birlikte gözlem yaparak kimin doğru söylediğinin açığa çıkması teklifine diyanetin icabet etmesi gerektiğine inanıyorum. hodri meydan!
eğer abdülaziz hoca yanlışsa diyanetin kaçırmaması gereken bir fırsat. imsak vakti konusunda haklı olduğunu gösterme fırsatı. ama diyanet yanlışsa * bile bile halkı yıllardır yanlış bilgilendirmesinin sonuçlarına katlanır. insanlar, diyanetin dini nasıl tekeline aldığını ve gecenin ortasında insanları nasıl oruca başlattığını görmüş olur. hadi bakalım diyanet! cesaretin varsa, kendi söylediğinin doğruluğuna güveniyorsan yapın şu gözlemi de herşey açığa kavuşsun..
bayırdır hocanın bu konudaki ısrarı evet orucu 1 saatten fazla uzun tutulması doğru ama asıl önemli olan konu, insanlar ezanı duyunca oruca başlayıp birdaha kalkmayalım hazır ezanda okundu sabah namazımızıda kılalım diyerek gecenin bir yarısında sabah namazı eda etmeleridir. evet oruca tan yeri ağardığında başlanır sabahları dikkat edin camınızı açın gözlemleyin ve hafif gün ağarır gibi olduğunda kuşların hayvanların uyandığınıda göreceksiniz, işte o an oruç başlamıştır. bayındır hocaya bu konuda tam destek veriyorum, zira bir tartışma programında diyanet işleri genel sekreti hocaya sizin tespitiniz doğru lakin bunu imsakiyelere basamayız dediğini hatırlıyorum ceviz kabuğu programında olsa gerek.
prof. dr. abdulaziz bayındır'ın gayretleriyle bu yanlış hesaplama daha geniş kitlelere duyurulmaya başlanmıştır.
--spoiler--
türkiye'de imsak vaktinin 50 dakika erken başladığını savunan istanbul üniversitesi ilahiyat fakültesi öğretim üyesi ve süleymaniye vakfı din ve fıtrat araştırmaları merkezi başkanı prof. dr. abdulaziz bayındır, bu durumu göstermek için imsak rasatını basın mensuplarının önünde yaptı. süleymaniye vakfı din ve fıtrat araştırmaları merkezi tarafından süleymaniye camisi'nin yanındaki mimar sinan cafe terası'nda düzenlenen imsak rasatı (gözlemleme) programına gazeteciler ve vatandaşlar katıldı.
prof. dr. abdülaziz bayındır, gözlemini izlemeye gelen yaklaşık 250 vatandaşla, sahurunu saat 05.33'e kadar sürdürdü, imsak vakti rasatının ardından bu kişilerle sabah namazını süleymaniye camisi'nde kıldı.
--spoiler--
diyanetin açıklamalarında top gene taca atılıyor ve neden ekvatora göre ayarlanmış astronomik tan'ın (18 derece) esas alındığı açıklanamıyor. bilimsel verilerle felan dedikleri gazi ahmed muhtar paşa'nın (1839 1919) 18 derecelik astronomik tanı esas alma hatasıdır.
- astronomik tan (astronomical twilight):
atmosferin üst tabakasında oluşan ve yıldız gözlemini engelleyen tandır. sabahleyin güneş ufka 18°den fazla yaklaştığı zaman başlar, akşam ise ufkun 18° altına indiği zaman biter. bu, astronomların tanıdır. bu sırada ufuk karanlıktır. çünkü güneş ışınları yerden yaklaşık 400 km. yukarıda bulunur.
- imsâk tani (fecr-i sâdık) :
yoğunlaşan güneş ışınlarının doğu ufku boyunca yayılarak net bir görüntü verdiği andır. yoğun ışınlar, ufkun üst tarafında beyaz bir hat oluşturur. gözlemci ile ufuk arasındaki kara parçası ise siyah bir hat gibi gözükür. oruç tutacak kişi, bu iki hattın, çıplak gözle net olarak ayırt edilmesiyle birlikte oruca başlar. gözlemlerimize göre bu sırada güneş, ufkun 10° altında olur.
yıllardır yanlış vakit hesaplamalarından dolayı yaşanan tartışmanın sözlüğe yansımış boyutudur. lakin allahla kul arasındaki iletişimin niyet boyundan irdelenmesi gereken bir durum olduğundan çok fazla önemsenmemesi de gerekir. allah içimizi de dışımızı da en iyi bilendir...
