diyalektik dendiğinde hemen arkasından materyalizm demeden duramayanların zırvası. diyalektik doğanın yapısıdır. bugün sen yaşıyorsan, öleceksin. şu an oturuyorsan, ayağa kalkacaksın. her ne yapıyorsan, her ne oluyorsa; zaman onu tersine evirebilir çünkü o karşıtını kendi varlığında barındırır.
şimdi bunun bilimsel yöntem olarak geçerliliği tartışılabilir fakat pratik geçerliliği tartışılamaz. diyalektiği yaşama şöyle örnekleyelim.
tez: karşıyaka fenerbahçe'yi önümüzdeki maçta yener.
anti-tez: fenerbahçe karşıyaka'yı önümüzdeki maçta yener.
sentez: fenerbahçe ve karşıyaka önümüzdeki maçta berabere kalır.
tez: fenerbahçe ve karşıyaka önümüzdeki maçta berabere kalır.
anti-tez: fenerbahçe karşıyaka'yı uzatmalarda yener.
sentez: fenerbahçe ve karşıyaka maçın ilk bölümünde berabere kalır, maçı uzatmalarda fenerbahçe kazanır.
tez: fenerbahçe ve karşıyaka maçın ilk bölümünde berabere kalır, maçı uzatmalarda karşıyaka kazanır.
anti-tez: fenerbahçe ve karşıyaka maçı berabere bitmez, karşıyaka ilk bölümde kazanır.
sentez: karşıyaka fenerbahçe'yi ilk bölümde 2 sayı farkla yener, maç uzatmalara gitmez.
tez: karşıyaka fenerbahçe'yi ilk bölümde 2 sayı farkla yener, maç uzatmalara gitmez.
anti-tez: fenerbahçe karşıyaka'yı ilk bölümde 2 sayı farkla yener, maç uzatmalara gitmez.
sentez: fenerbahçe veya karşıyaka rakibini ilk bölümde 2 sayı farkla geride bırakırsa, maç uzatmalara gitmez.
tez: fenerbahçe veya karşıyaka rakibini ilk bölümde 2 sayı farkla geride bırakırsa, maç uzatmalara gitmez.
anti-tez: fenerbahçe veya karşıyaka rakibini ilk bölümde 4 sayı farkla geride bırakırsa, maç uzatmalara gitmez.
bu şekilde devam eden tez ve anti-tez sıralamaları, her sentez'in tez olarak tekrar ele alınması ile bir konunun tüm ihtimalleri incelenebilir. doğru bilgiye ulaşmanın yöntemi de onu her yönden ele almaktır.