eldeki en eski türkçe dilbilgisi kitabıdır ama yazarı bu kitaptan önce cevahirü'n-nahv adlı bir eser kaleme almış olduğunu ve konusunun türkçe dilbilgisini olduğunu söyler. bahsedilen kitap halen kayıptır. bulunsa türk dilinin en büyük hazinesi olacağına kuşku yoktur. muhtemelen moskova'daki eğitim kurumlarından birinin derinliklerindedir.
hem farsça hem de arapça tamlama bir arada kullanılmış oluyor şayet "divan-ı lügat'it türk" şeklinde yazarsak.
bu nedenle "divanı lügat'it türk"ü doğru yazılışı olarak kabul edilmeli diye düşünüyorum ki bu sefer de bazı araştırmacıların karşı çıktığını görüyorum.
en güzeli ismine değil içindekine bakmak diyerek şekilcilikten kaçıp mana dünyasına dalmaya davet ediyorum soranlara.
şu şekilde ilk sayfadan başlamıştır yazmaya;
esirgeyen, koruyan allah'ın adıyla
''allah'ın, devlet güneşini türk burçlarından doğurmuş olduğunu ve türklerin ülkesi üzerinde göklerin bütün dairelerini döndürmüş olduğunu gördüm. allah onlara türk adını verdi. ve yeryüzüne hâkim kıldı. cihan imparatorları türk ırkından çıktı. dünya milletlerinin yuları türklerin eline verildi. türkler allah tarafından bütün kavimlere üstün kılındı. hak'tan ayrılmayan türkler, allah tarafından hak üzerine kuvvetlendirildi. türkler ile birlikte olan kavimler aziz oldu. böyle kavimler, türkler tarafından her arzularına eriştirildi. türkler, himayelerine aldıkları milletleri, kötülerin şerrinden korudular. cihan hâkimi olan türklere herkes muhtaçtır, onlara derdini dinletmek, bu suretle her türlü arzuya naili olabilmek için türkçe öğrenmek gerekir..''
(bkz: ön söz)
arapça yazılmıştır.
7500 türkçe kelimenin şiir ve hikayelerle örneklendirerek araplara anlatılmaya çalışılmıştır.
ilk türkçe sözlüktür.
ilk dil bilgisi kitabıdır.
ilk ansiklopedidir.
islamiyet öncesi sözlü edebi ürünleri ilk kez bu eserde yazıya geçirilmiştir.
kaşgarlı mahmud tarafından bağdat'ta yazılan türkçe - arapça bir sözlüktür.
türkçe'nin bilinen en eski sözlüğü olup, batı asya yazı türkçesi hakkında var olan en kapsamlı ve önemli dil anıtıdır.
