PEŞiN ÖDEME (Cash Payment-Vorauszahlung)
Peşin ödeme, ihracat gerçekleşmeden önce ithalatçının bedeli ödemesi ve ihracatçının bedeli tahsil ettikten sonra malları sevk etmesidir. Bu ödeme şeklinde ithalatçı risk altındadır. ihracatçının ise hiçbir riski yoktur.
Peşin Ödeme 4 şekilde söz konusu olabilir.
1-Havale şeklinde
2-Nakit ödeme
3-Prefinansman
4-Red klaus'lu akredetif
1) HAVALE ŞEKLiNDE
Bu ödeme şeklinde ithalatçı firma, bankasına ihracatçı adına belirli bir tutarı ödemesi için talimat verir ve kendi ülkesindeki para cinsinden mal bedelini öder. Mal bedeli ithalatçının bankası tarafından ihracatçının ülkesindeki bankaya transfer edilir. Gelen havale ihracatçının bankası tarafından ihracatçı hesabına kaydedilir. Daha sonra ihracatçı malları ithalatçıya gönderir.
2) Nakit ödeme
ithalatçı, ihracatçının ülkesinde ihracatçının bankasına mal bedelini öder. (ihracatçının ülkesindeki banka döviz alım bordrosunu düzenler. Döviz alım bordrosuna döviz alışının ne için yapıldığı kaydedilir). ihracatçı daha sonra malları ithalatçıya sevk eder.
3) PREFiNANSMAN
Prefinansman da bir ön ödemedir. Ancak bu ödeme şeklinde ithalatçı ihracatçının bankasından garanti alır. Eğer ihracatçı malı sevk etmez ise ihracatçının adına garanti vermiş bulunun banka faiz ile birlikte yapılan ön ödemeyi ithalatçıya iade eder. Garanti veren banka ise bu garanti karşılığında ihracatçıdan belirli bir komisyon alır. Prefinansmanda peşin ödenen kısım için faiz tahakkuku söz konusudur.
4) RED KLAUS AKREDiTiF
Red klaus, bir akreditife kırmızı renkte yazılmış ve ihraç olunacak malın satın alınması ile yükleme masraflarının karşılanması amacıyla ihracatçıya, aracı bankanın avans mahiyetinde peşin ödemede bulunma yetkisini veren bir şarttır.
1-iki firma aralarında sözleşme yaparlar.
2-ithalatçı firma ihracatçıya mal bedelini öder.
3-ihracatçı malları ithalatçı firmaya gönderir.
4-ithalatçı firma malları gümrükten çeker.
Mal mukabili ödeme
Bu ödeme seklinde mal ithalatçı ülkeye gelir, ithalatçı firma tarafından gümrükten çekilir ve ödeme daha sonra yapılır.
Mal mukabili ödeme ihracatçı açısından riskli, ithalatçı açısından ise caziptir.
ithalatçı mal bedelini vadesinde nakit olarak ödemeyip, ihracatçının göndermiş olduğu poliçeyi kabul ederse, ödeme şekli kabul kredili mal mukabili olur.
1-iki firma aralarında sözleşme yaparlar.
2-ihracatçı firma malı gönderir.
3-ihracatçı firma belgeleri doğrudan ithalatçıya gönderir.
4-ithalatçı firma malı gümrükten çeker.
5-ithalatçı firma kendi bankasına mal bedelini öder ve transfer yaptırır.
VESAiK MUKABiLi (BELGE KARŞILIĞI) ÖDEME (PAYMENT CASH AGAiNST DOCUMENTS)
Vesaik mukabili ödeme, ithalatçı firmanın bankası tarafından bedelin ihracatçı firma bankasına ödenmesi karşılığında belgelerin teslimini öngören ödeme şeklidir.
Belgeler mali belgeler ve/veya ticari belgeler anlamına gelir.
1-iki firma aralarında sözleşme yaparlar.
2-ihracatçı firma malları gönderir, mallar ithalatçının gümrüğüne gelir.
3-Belgeler ihracatçı bankası aracılığı ile veya doğrudan ithalatçı bankaya gelir
4-ithalatçı firma kendi bankasına mal bedelini öder, mal bedeli transfer olur
5-ithalatçı firma bankadan belgeleri alır.
6-ithalatçı firma malı gümrükten çeker.
VESAiK MUKABiLi ÖDEMEDE TARAFLAR
a. Amir (mudi)
Belgeleri, tahsil emri ekinde bankasına veren ihracatçıdır.
b. Tahsile Gönderen Banka
Amirin tahsil işlemini yapması talimatını verdiği bankadır.
c. Tahsil Eden Banka/ibraz Eden Banka
Gönderen bankadan aldığı tahsil talimatına göre muhataptan (ithalatçı) tahsil işlemini yapan veya poliçeyi kabule sunan bankadır.
d. Muhatap
Tahsil emrine göre belgelerin ibraz edileceği ithalatçıdır.
MALıN ELDEN ÇıKARıLMASıNDAN SONRA öDEME KONSiNYE SATıŞ (SHIPMENT ON CONSIGNMENT)
Bu tür ödeme şeklinde mal ithalatçının ülkesine önceden gelmekte, ithalatçı da malın satışını yaptıkça satış bedelinden kendi komisyonunu düşmekte ve kalan miktarı ihracatçıya göndermektedir. Büyük ölçüde itimada dayanan ve konsinye satış diye de adlandırılan bu ödeme şeklinde de bankalardan yararlanılması gerekli görülmektedir.
Konsinye satış, normal yollarla satışı zor olan ve alıcının görüp beğenmesini gerektiren mallar için söz konusudur. Daha çok yaş meyve ve sebze gibi bozulabilir ve fiyatı günlük mal arzına göre değişebilen mallarda konsinye ihracat yapılmaktadır.
KABUL KREDiLi öDEME
ithalatçının, ihracatçı tarafından keşide edilen poliçeyi kabul ederek (ödeme yapmadan önce) malları almasını sağlayan bir kredi şeklidir.
Poliçe alacaklı tarafından borçlu üzerine keşide edilen ve belirli bir tutarın belirli bir süre içinde veya ibrazında üçüncü şahsa veya emrine ödenmesi talebini kapsayan bir ödeme emridir.
Poliçede esas itibariyle 3 kişi vardır. Poliçeyi düzenleyene keşideci, borçluya muhatap, bedelin ödeneceği şahsa lehdar denir.
AçIK VADELi öDEME (OPEN ACCOUNT)
Açık vadeli ödeme şeklinde ihracatçıya vadenin devamınca (örneğin 30, 60, 90 ve 120 gün) bir belge ya da bir 3. kişinin (örneğin banka) kredi vaadi veya bir garanti sayesinde teminata bağlanmamış bir kredi düzenler. Açık vadeli ödeme şartı ile satış yapılır. ihracatçılar tarafından yalnız kendi dış şubelerine veya güvenilir tek temsilcilerine yapılır. Bu ödeme şartı diğer yabancı müşterilere riskli oluşu ve parasal yükü nedeniyle yalnızca çok istisnai hallerde tanınmaktadır. Açık vadeli ödemede ithalatçı ıskontodan yararlanabilmek için yükümlülüklerini de derhal yerine getirmeye çalışır. ihracatçının, ithalatçıya ödeme gününde (vadenin muacceli yetinde) banka kanalıyla bir senet ibraz ettirmesi de mümkündür.
