dünyada tek bir dinin doğru olmadığını, birçok dinin hakikati söylediğini fakat farklı yönlerden baktıkları için birbirlerine zıt iddialarda bulunuyormuş gibi gözüktüğünü savunan düşünce biçimidir. en önemli düşünürü john hick'tir. hick bu iddialarını delillendirmek için ördek/tavşan olan resmi veya farklı taraflardan bakınca 9/6 olan sayıları örnek verir. aslında budizm'in dediği ile hıristiyanlığın dediği veya islam'ın dediği aynı şeydir. insanları iyiliğe yönlendirmek, tanrı merkezli bir dünya anlayışı savunmak. ama bu tanrı'nın adı dinlere göre değişir. onun adının değişmesi temel prensiplerin değiştiği anlamına gelmez.
buna mevlana'nın mesnevi'sinde anlatılan iki hikaye örnek verilebilir. içinde fil olan bir odaya birkaç kör koyarlar ve körlerden filin nasıl bir hayvan olduğunu anlatmalarını isterler. körün biri filin bacağını tutup, 'fil büyük bir sütuna benzer' der, diğeri filin kulağını tutup 'fil yufka gibi ince ve yumuşak bir hayvandır" der, diğeri filin burnunu tutup "fil uzun bir boruya benzer" der. aslında hiçbiri yalan söylememiştir fakat anlattıkları eksiktir. işte insanoğlunun hakikat karşısındaki durumu da böyledir.
ikinci hikaye ise üzüm veya ekmek ile ilgili anlatılır. bir türk ekmek verin bana der, bir farslı nan verin, arap ise hubz ister. aslında hepsinin kastettiği aynı şeydir fakat birbirlerinin dillerinden anlamadıkları için kavgaya girişirler.
