put, tek tanrılı inanış öncesinin sembolü, evrensel değil yereldir.
bu bağlamda put, inanılan tanrının semavi değil somut, elle tutulur yansımasıdır.
semavi dinler de kimi sembollere sahiptir. ama bunu tarihsel manada putla bir tutmamak gerekir.
hristiyanlar gerek boyunlarında gerek ibadethanelerinde çarmıha gerilmiş isa peygamber figürüyle yaşarlar. isaya çektirilen ezanın sürekli yaşatılmasıdır amaç. parmak uçlarıyla dokunurlar bedenlerine eğilirken hacın önünde, hac figürü yaparak.
müslümanlar kabeyi tavaf ederler, doğuşu yaşarlar semalarınde adeta. dönerler, tavaf. camilerde beş vakit, kandillerde ve hele cumalarda zikr ederler peygamberini, allaha uzanır elleri, şükür yarab.
peygamberin geride bıraktığı ziynetlere dokunurlar. tıpkı yitirilen sevgiliden hatıra kalan.
bunlar güzeldir, insanın en masum eylemi.
kendince mantıklıdır. puta; put varlığının fiziksel varlığına, orada oluşuna tapıldığı düşünülmektedir çünkü. aslında herhangi bir metafizik inancın kendi kendisini imha etmediği sürece yanlışlanamaz oluşu gerçek doğrudur. dinlere hala inananların olmasının temelinde de aynı mantık yatar, yanlışlama yapılabilecek durum olsa bile tartışmayı piç etme yöntemleriyle atışma sonsuza kadar sürebilir. bu böyledir, böyle değil diyenle tartışmak isterdim ama dediğim gibi karşımdaki kişinin düşünmek yerine savunma yatığı bir durumda onu yanlışlamam süre kısıtlaması olan herhangi bir evren içerisinde mümkün değildir, boşa çabadır.
