Franz kafkanın ünlü öyküsüdür. an itibari ile bitirmiş olduğum bu öyküden pek anlam cikarabildigim söylenemez. ya ben odunum, yada Franz abimiz çok abartmis.
Gregor samsa, kafka'nin ic dunyasini yansitir aslinda.
Burokrasi ve is carkinin, yuzyilimiz insanini bocege ya da robota donusturdugunu, hepimizin birer gregor samsa oldugumuzu kavrayamazsak, biz dunyaya degil, dunya bize bakiyor olmaz mi?
kafka'nın bu romanda böceğe dönüşen samsa ile kendisini simgelediği söylenir. kafka'nın hayatı boyunca ailesiyle özellikle de babasıyla sorunlu bir yaşamının olduğu bilinir. ailesinin kendisine hiç değer vermediğini düşünür. ailesinin gözünde bir böcek kadar değersiz olduğunu düşünür. böcek simgesi burdan gelir. romanın hemen başında böceğe dönüşmesi kendini bildi bileli ailesiyle hep sorunlu bir hayatının olmasıdır. romanın başlıca alegorik yapısı bu kısımlardır.
Psikolojik olarak kendisini böceğe dönüştüğünü hayal eden yazar. epey güzel anlatılmıştı lakin sürekli bir sonuca varma isteğimden kaynaklı olsa gerek hep beklediğim final hiç gelmedi.
başlığı gördüğüm gibi hının ımmını dedirten kitaptır.o nasıl bir dildir ki kitaba başladığımda yataktaydım bitirdiğim de hamamda allah bir daha o günleri yaşatmasın 50 sayfalık bir hamam böceği oldum hımmını siim.
anormal bir olayın normalmiş gibi kabul edilebileceğini gösteren kitap.
kafka fiziki bir değişiklikten yola çıkarak, belki de duygu dünyamızda bunun binlerce katı ters değişiklikleri ne kadarda doğal karşıladığımızı yüzümüze vurur.
insanlar bir çocuğu öldürebiliyor. bu bizi şaşırtmazken. böceğe dönen bir insan deli ediyor bizi.
çek asıllı yahudi yazar kafka'nın en sevdiğim eseri.
dönüşümde gregor samsa'nın hamamböceğine dönüştüğü anda bile kendi halini düşünmeden önce
işe gidemeyeceğini düşünüp üzülmesi içler acısıdır.
kafka'nın babasıyla olan ilişkisi tüm kitaplarında az çok hissediliyordur belki ama dönüşümde
kafka ve babası arasındaki o soğuk ilişkiyi daha doğrusu iletişimsizliği fark etmemek elde değil.
edebiyat üzerine sohbet edebildiğim nadir arkadaşlarımdan birinin
"hayatta her insanın kendini gregor samsa gibi hissettiği zamanları olmuştur" sözü
kafka'nın aslında ne derece evrensel duygularla bizlere seslendiğini gösteriyor.
Birey olmasını başaranlara düşman kesilen son toplumlar ve bu toplumların en güçlü temeli olan,
çocuklarının hep iyiliğini, gerçekte ise sürekli köleliğini isteyen son aile yapıları
yeryüzünden silinene değin, Kafka'nın Dönüşüm'ü geçerliliğini ve güncelliğini koruyacaktır.
kamuran şipal çevirisi de fena değildir. kafka büyük usta, çok açık aykırılıkla kahramanın maceraları ne kadar olağanüstü olursa olsun öykünün doğallığı da bir o kadar belirgin. gregor samsa'nın böceğe dönüşmesi değil de işine gidememesi şaşırtıcı, ya da doğru ifade ile can sıkıcıdır hem samsa hem okuyucu için. bir insanın yaşamının acayipliğiyle bu insanın bu yaşamı benimseyişteki sadelik gerçekten şaşırtıcı. kafka'nın büyüklüğü de burda olsa gerek
Bir insanın böceğe dönüşmesiyle bir böceğin insana dönüşmesi arasındaki ayrımı düşündüren franz kafka'nın başyapıtır. Gregor Samsa'nın bir böceğe dönüşmüş olması mıdır bizi sarsan şey? Pek çok olasılık sıralanabilir ama farklı bir okumayla bir böceğin insana dönüşmesi durumunda da yani insanın sahip olması gereken düşünce, his vs... şeylere sahip olmasıyla yaşadığı durumun çıkılmazlığını anlaması ve insanlığından ötürü utanmasıdır.
insanlara faydan dokunuyorsa onların herhangi bir ihtiyacını karşılıyorsan, sevilirsin, sayılırsın. eğer bir faydan dokunmuyorsa ve hatta zararın dokunuyorsa insanlar tarafından yavaş yavaş dışlanırsın. ilişki bu duruma geldiğinde artık onların umrunda olmuyorsun ve gözlerinde bir böcek olarak görünüyorsun sadece. bu da kitaptan benim çıkarımım.
alm. ''değişim - dönüşüm'' anlamındaki kelime. dönüşlü bir fiil olan ''sich verwandeln'' kelimesinden türetilmiştir.
kitap olan dönüşüm ya da diğer bir tabirle değişim ise, her topluma her yüzyıla kolayca uyarlanabilecek, bir çırpıda okunuyormuş gibi görünse bile, franz kafka'nın mükemmel ''iç dünya betimlemeleri'' ile efsane olmuş kült bir eserdir.
yaşadığınız şehrin en işlek bir caddesine çıkıpta kafanızı çevirdiğinizde, kaç tane gregor samsa var diye hiç düşündünüz mü?
dönüştükten sonra işini kaybetmesi değil de işini kaybetmesini dönüşümünün başlangıcı olarak kabul etmek lazım. gregor samsa , o güne kadar sabahın köründen gecelere kadar dur durak demeden tek başına çalışıp ailesine bakan gregor samsa işini kaybettikten sonra kısa sürede ailesinin kendisini dışlamasını ve onlar için bir yük olmasını anlatan bir dönüşüme uğramıştır. hamamböceği de olduğu değil ona hissettirdikleri vücut. dışarıdan sert duran ama aslında çaresiz bir adamın halet-i ruhiyesi. kısacık ama rahat okunan bir öykü değil. en güzel kapak da versus yayınlarının bence bu böceklinin. ve tabi unutmadan;
--spoiler--
Gregor Samsa bir sabah huzursuz düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu.
Franz Kafka, bu cümleyle başlıyor dönüşümü anlatmaya; ancak anlatmak istediği kendi dönüşümü mü yoksa, toplumca baskılanan hayat koşulları, ekonomik durum, ailevi yaşam gibi toplumsal bir dönüşüm mü?
Gregor Samsa, ailesinin geçimini sağlamak ve bu arada babasının çalıştığı şirketin patronuna olan borcunu ödemek için gezici pazarlamacılık yapmaktadır. Bir sabah uyandığında, kendini bir böceğe dönüşmüş olarak bulur; ancak bu durumu umursamaz. Onun için önemli olan, işe geç kalmış olmasıdır. Ailesi durumunu merak eder, iş yerinden temsilci gelir; herkes işe neden geç kaldığını merak etmektedir. Bir süre sonra, karşılarında Gregor Samsa yerine bir böcek bulurlar.
Gregor Samsanın bakıcılığını kız kardeşi Grete üstlenir. Ailede kimse çalışmamaktadır. Gregor Samsanın babası otoriter kişiliğe sahiptir. Kız kardeşinin keman tutkusu vardır. Ailesi için önemli olan Gregor Samsanın bir böceğe dönüşmüş olması değil, artık geçimleri için gerekli olan paranın sağlanamayacak olmasıdır.
Gregor Samsa ise ailesini düşünmektedir. Nasıl geçinecekleri onun için önemlidir. Kendisini bu haliyle kabul ettirmeye, kimseyi ürkütmemeye çalışır. Odasına sadece kız kardeşi girip çıkmaktadır. Sabahları ve akşamları yiyecekler bırakmakta, odasını temizlemekte; ancak Gregor Samsayı görmeye tahammül edememektedir.
Gregor Samsanın hayatı ailesinin geçimini sağlamak ve babasının borcunu ödemeye çalışmaktan ibarettir. Tek eğlencesi yaptığı çerçevelerdir. Onun haricinde sosyal bir yaşamı yoktur. Böcek olduktan sonra, çalışma koşullarının zor olduğunu düşünmeye başlar, kendine yeni eğlenceler yaratır, Gregor Samsa ilk defa düşünmektedir.
Ailesi Gregor Samsanın iyileşeceği ümidiyle hareket etmektedir. ilerleyen zamanlarda ise odasındaki eşyalar, daha rahat hareket edebilmesi bahanesiyle odasından çıkarılır. Daha sonraları ise, aynı oda, kullanılmayan eşyaların atıldığı, kir içinde bırakılan bir odaya dönüşecektir.
Franz Kafka, sabah uyandığında fiziksel olarak yaşadığı dönüşümü değil; aile bireyleri içindeki dönüşümü anlatır. Fiziksel dönüşümü Gregor Samsa için bir uyanıştır. Her ne kadar fiziksel olarak bir hayvana dönüşse de, içindeki insanlık her geçen gün büyür. Gregor Samsanın içindeki insanlık büyüdükçe, ailesinin içindeki insanlık giderek yok olmakta, fiziksel olarak bir böcek görünümü almasalar bile, içten içe çürüyen, kokuşmuş bir hal almaktadırlar.
Aile içindeki en büyük dönüşümü, kız kardeş Grete Samsa üzerinde görürüz. ilk başlarda, kardeşinin bakımını üstlenen, onunla ilgilenen Grete Samsa, kendi ayakları üzerinde durmaya başladıktan sonra giderek Gregor Samsayla ilgilenmemeye başlar. En sonunda ise, ondan kurtulmak için çareler arar.
Sosyal yapının çıkarlar dengesi üzerine kurulduğuna dair en çarpıcı örneklerden birini gözler önüne serer. Dostoyevskinin Yeraltından Notlar kitabında anlattığı, insanın aslında bir böcek olduğu tezi, Franz Kafka tarafından belli oranda tekrar ele alınır. Gregor Samsadan beklenen menfaat yok oldukça, Gregor Samsada yavaş yavaş ailesi için yok olur.
Gregor Samsanın böceğe nasıl dönüşebileceğin kendisi dahil kimse tarafından sorgulanmaması, kendisinin zaten bir böcek olarak görüldüğünü gösterir. Bunun bize gösterdiği, bahsedilmek istenilen dönüşümün aile bireyleri tarafından yaşandığıdır.
Franz Kafka, Dönüşüm ile, küçücük bir kitaba dünyaları sığdırıyor.
------- kafka'dan kurt wolff yayınevine (prag, 25 ekim 1915) --------
son mektubunuzda, dönüşüm'ün kapağını ottomar starke'nin yapacağını yazıyorsunuz. daha çok illüstrasyonla uğraştığı için, starke'nin tutup böceği çizmek isteyebileceğini düşündüm. sakın ha, lütfen buna engel olun! etkinlik alanına karışmak istiyor değilim, sadece doğal olarak hikayeyi daha iyi tanıdığım için rica ediyorum. böceğin kendisi çizilemez. bir kere olsun uzaktan bile gösterilemez. böyle bir niyeti yok da benim ricam gülünç kaçıyorsa -çok daha iyi. ricamı kendisine ulaştırır ve üzerinde durulması konusunda ısrar ederseniz size büyük bir gönül borcu duyacağım. kapak resmi için önerilerde bulunmama izin verecek olursanız, şu sahneleri önerirdim; kapalı kapının önünde duran anne ve babayla bürodan gelen müdür yardımcısı ya da daha iyisi anne, baba ve kızkardeş aydınlık odada durmuş bekliyorlar, o kapkaranlık odaya açılan kapı da açık...
------- kafka'dan kurt wolff yayınevine (prag, 25 ekim 1915) --------
bu büyük "ricaya" rağmen, ısrarla hamamböceğiyle resmetmek istemek ise kafka'nın anısına ne büyük bir küfür ne büyük bir cinayettir everest yayınları? : https://galeri.uludagsozluk.com/r/696193/+
