Karamsar bir halde yazılmış kafka romanı. Bir nevi sabah işe veya okula gitmek istemezsiniz ya, onun abartılıp romanlaştırılmış hali. Mevcut düzene vs Bolca göndermeler var.
gregor samsa uyanıp, kendini dev bir böcek olarak gördükten sonra korkar. lakin bu korku fiziksel görünüşüyle ilgili değil işe geç kalmasıyla alakalıdır. trenin kaçtığını, işe yetişmeyeceğini düşünür.
buradan çıkarılacak şey ise; nasıl köleleştiğimiz. nasıl farkında olmadan ''birilerine para kazandırabiliriz?'' düşüncesinin beynimize kazınmış olmasıdır.
--spoiler--
başkalarında da böyle midir bilmem, ben kitabı bitirdiğimde dahi gregor'un neden bir hamam böceğine dönüştüğünü düşünmedim. bana kalırsa kitabın başka bir ilginç noktası da bu.
önceleri toplumun rahatlıkla kabul edip, hatta bir nebze sevdiği gregor samsa'nın bir sabah kendisini aniden cüsseli bir böcek halinde bulmasıyla başlayan öykü, ardı sıra gelen başkalaşım ve yabancılaşma ile devam eder. önceleri acıma duygusunun ağırlığıyla yüzleşmek zorunda kalan gregor, zamanla yalnızlık dehlizlerinde kaybolur ve her ne zaman kendisini bulmak ve içinden geldiği gibi davranmak istese en yakın hissettiği kişilerden de dahil olmak üzere bazen psikolojik, çoğu zaman da fiziksel şiddete maruz kalır. sırf 'kendi' olduğu için ailesinden (diğer bir bakış açısıyla toplumdan) dışlanan gregor, yalnızlık içinde mahvolup gider. geride bıraktığı tablo ise hüzünlü bir tablo olmanın çok ötesindedir.
gregor'un ölümü huzur ve mutluluğun sembolüdür. diğer bir deyişle, toplum kendi gibi olmayanı asla bağışlamaz ve barındırmaz.
Ikinici okuyuşumda, gregor samsa'nın böceğe dönüşmesinin gerçek hayatta alkol bağımlılığı olarak nitelendirilebileceğini düşünmüştüm. ailenin gregor'dan beklentileri ve gregor un üzerindeki baskı onu gerçek hayatta bir sarhoşa, bir alkol bağımlısına dönüştürmüş olabilir. fakat kafka olağan üstü özgünlüğüyle samsa'nın böceğe dönüşüşünü öyle bir anlatmıştır ki, insanın başka bir anlam yükleyesi gelmez. kafka'nın alkolizme gönderme yaptığını düşünmemin sebepleri ise aile fertlerinin gregor samsa'nın kokusundan bu denli rahatsızlık duymaları, gregorun artık yediği yiyeceklerden hiç bir tat alamaması ve yanlızca bir tek içeceği beğenmesi ve onun dışında bir şey tüketmemesi olmuştur.
-Dönüşüm yaşayanın gregor samsa mı yoksa çevresindeki insanlar mı olduğunu sorgulatan alegorik kafka romanı.
sabah kalkıp kocaman böcek olan adam ayg karnım acıyor bari birazda yana yatıp uyuyayım deyip uyumaya çalıştığı kitap. ilk okurken çok etkilemişti olaylar. şimdi bakıyorum da neden bu kadar meşhur oldu bu kitap.
entellektüelliği yeni fark edenlerin bir süre sonra öğrenip uzunca bir süre hakkında konuştuğu kitaptır. çoğu da kafka gibi düşünse anında kafayı yiyebilecek sığlıktadır ama işte entellektüelliğin bile gösterişini seviyoz toplumca ki "berkincan bugün lafta okudu" diye özhaber yapıyoz oldukça.
kitap da artık cıvkı çıkarıldığından özündeki imge hariç bir bok ifade etmiyor ki artık o imge bile çocuksu geliyor. biz çocukken sokak counterı oynardık, vurulunca düşüp ölmül gibi yapardık. hah işte artık o düzey.
herkes, beraberinde taşıdığı bir parmaklığın ardında yaşıyor. Simdi hayvanlarla ilgili bunca şey yazilmasinin nedeni de bu. özgür ve doğal bir yaşama duyulan özlemin ifadesi. Oysa insanlar için doğal yaşam , insanca yaşamdır. ama bunu anlamıyorlar. anlamak istemiyorlar. insan gibi yaşamak çok güç, o nedenle hiç olmazsa kurgusal düzeyde bundan kurtulma isteği var..hayvana geri dönülüyor. Böylesi, insanca yaşamaktan cok daha kolay.
kafka'nın kaleme aldığı bir başyapıt.
günümüzden neredeyse 100 yıl önce var edilmiş bir öykünün bu kadar derin ve gelecek yüzyılların en büyük sorunlarından birine değinmesi övgüye değer. kafka'nın bu basit gözüken öykü ile ne ifade etmek istediği o kadar derinde fakat o kadar açık ki.. görünenin ötesinde gelecekte bireyin neler yaşayacağına dair büyük bir önsezi.
Gregor Samsa tek düze hayatında ufak tefek zevkleri olan biridir. Gregor Samsa kendisi için yaşayan biri değildir. Bakmakla sorumluluğu olduğu bir ailesi ve onu devamlı uzak yerlere gitmek zorunda bırakan yorucu bir işi var. Üstelik, yaşına bakmaksızın, Samsanın üzerinde söz sahibi olduğunu düşünen otoriter ve sert bir babası var. işte tüm bu ailesi yaşantısının ve toplum yaşantısının köleliği içinde bastırılmış olan Samsa, aslında yavaş yavaş böcekleşmiştir. Belki de bu yüzden bu durum karşısında bu kadar kayıtsızdır ve durumun ciddiyetine aldırmadan bu tekdüzeliğe kapıldığından dolayı, hamamböceği olarak bile pazarlamacılık yapabileceğine inanmaktadır. Bu hisler içerisinde Samsa, önce ruhen sonra bedenen hamam böceğine dönüşmüştür. Başkaları için büyük bir kısıtlamayla yaşadığı hayatı, sevmediği işi, otoriter babası, konservatuara göndermek istediği kız kardeşi, aile bireyleri ile olan ilişkisinin zamanla samimiyetsizleşmesi aslında Gregor un dönüşümünü adım adım sergilemektedir.
Gregor başkaldırının sembolüdür. Tekdüze hayatında bir gün hamamböceğine dönüştüğü için işe gidemeyen ve bu yüzden kendini savunma ihitiyacı hisseden karakterdir. Böcekleşerek işe gitmemesi, aileyeyi geçindirememesi, eskiden yaptıklarını yapmaması birer başkaldırı örneğidir.
Franz Kafkanın bu romanı aslında yaşadığı topluma şekil veren Sanayi Devrimi ne olan bir tepkidir. Yığınlarca insanın insanlıklarını kaybedişinden, insanların birer üretim aracı olarak görüldüğü ve üretim araçlarından daha fazla değer göremedikleri düzenin onları ne hale getirdiklerinin göstergesidir.
Kitapta ki en ilginç karakter aynı zamanda Gregor dan korkmayan hizmetçidir. Gregor un bir böcek olmasından en az rahatsız olan kişidir.
Franz Kafka kendi korkularını temele alarak aynı zamanda toplumu, burjuvazinin yozlaşmış ilişkilerini ve bürokrasiyi eleştirir.
Sanayi Devrimi bir yana dursun aynı zamanda aile kurumuna karşı da bir tepki vardır kitapta. Aile kurumun bireyi baskı altına aldığında ve birey bunu reddettiğinde ailesi tarafından dışlanır ve ailenin sevilen bireyi iken bir anda onarın gözünde işe yaramaz bir böceğe dönüşür. Bunu destekleyen bir bilgi ise Franz Kafkanın babası oğlunun gönderdiği bir mektupta onun edebiyata olan ilgisin kastederek sen bir böceksin, parazitsin ailenin sırtında diye yazması bir bakıma Franz Kafka nın yaşadığı psikolojiyi de yansıtır.
Aileye maddi açıdan destek sağlamadığında onlar için işe yaramaz bir insan göründüğünün göstergesidir. Çünkü sen katkı sağlamayan ve sadece tüketen varlıksındır.
Bir insan bir böceğe ne olursa olsun ne kadar sevgi duyabilir? Ne olursa olsun içinde iğreti duygusunu içinden atamaz ve sadece tüketen bir insan olduğunda ne olursa olsun bir oğul, abinin dışında içinde sadece kötü duygular oluşturan bir insan haline geliyorsun.
gecenin bu vakti kayıtsız kalamayacağım bu başlığa. milena'ya, mektuplarıyla tanıdığınız, aşk adamı zannedilen kafka'nın, dünya düzenine, insanlığın acziyeti ve koşullanmışlığını en iyi anlatan eserlerden biridir. bunun yanında ceza sömürüsü ve dava'da, okunmalı kafka'yı, böyle tanıdık, aklımızda böyle kalmasını istiyoruz.
dün otobüste bitirdiğim, insanların sayfalarca yazdığı şeyleri de çıkarmak için epey uğraştığını düşündüğüm öykü. tamam, biz de anladık insanların özgürlüklerine kavuşmak istedikleri müddetçe aslında toplumdan ne kadar ayrıldığını, hatta bir şekilde toplum tarafından ne kadar görünmez varsayılıp, eski hallerine yani özgürlükten vazgeçip köleliklerine dönmeyi beklendiklerini. ama bu kadar. daha ne çıkarıyorlar şaşarsınız. 70 küsür sayfanın 30 küsür sayfa aforizması var amk.
