özellikle kemalist ideolojiye yakın olanların bunu iyi bişey gibi desteklerler ayrıca bugünkü devlet işi polemiğinin çıkmasında bu kafa etkilidir abd yi ve avrupayı özenirler ama bir türlü devletçilikten çıkıp liberalizme geçemezler
atatürk'ün söylevlerinden, konuşmalarından, önerilerinden çıkarılan kesin yargılara göre, ulusun kalkınması, ülkenin bayındır duruma getirilmesi devletin işidir. özel kuruluşlar, tarih boyunca örnekleri görüldüğü gibi, birer kazanç kuruluşudur. az yatırımla çok kazanma olanakları neredeyse, özel işletme araya girer. oysa devletin amacı genel anlamda salt kazanç, salt çıkar değildir.
29 bunalımından ticaret burjuvazisinin ağır darbe almasını müteakip 1930'larda sanayi burjuvazisinin teşviki de dahil olmak üzere bir zorunluluk olarak şekillenmiştir. kemalist söylemin geleneksel refleksidir; efenim 1923'te izmir iktisat kongresi'nde alınan kararlar vardır zaten bunla ilgili, diye. o zaman ulus devlet olma gayesindeki pre-kapitalist bir devlet için devletçiliğin kaçınılmazlığını bugünkü cumhuriyet nostaljisine kurban etmeyeceksin; ah efenim nerde o devletçi yıllar, keşke herkes devletçi olsa! diye dövünüp durursun o zaman.
kemalizmin dogmatik bir aidiyete dönüşmesi tarihinde sahip olduğu devrimci özü yitirmesine, velhasıl statükoculuğa savrulmasına neden oldu. tarihi aşınmış reflekslerle keyfekeder okumak da sanırım mirasa ihanettir.
mustafa kemal atatürk'ün ekonomik ve teknolojik alanlardaki, özel sektörün yetişemediği sektörlere devlet olarak el atmaya çalışılan modernizasyonu hedefleyen bir ilkedir. ama maalesef anlamını büyük ölçüde yitirmiştir.
örnek olarak cumhuriyetin ilk yıllarından başlayalım. nerdeyse bütün önemli işletmeler devletin elinde. memur kafasıyla yönetilen yerlerinde işlerin nasıl yürüdüğünü açıklamama gerek yok. devlet dairesine işiniz düşmüşse zaten bilirsiniz. meselenin önemli kısmıda bizde bu yüzden demokrasi talep eden bir burjuva sınıfı çıkmamıştır. o tüsiad da gördüğünüz devlet eliyle zengin edilmiş adamlardır yani burjuva değilde zenginler kulübüdür. biraz gelişmiş ülkelerin tarihini incelerseniz bilimsel ve demokratik ilerlemeleri hep yetenekli tüccar sınıfının tetiklediğini anlarsınız. çünkü bu sınıfın işine gelir bunlar. bizde bunlar olmayınca da memur, asker, bürokrat takımıda halkı ezer de ezer. işlerini iyi yapmalarına gerek yoktur kimse de onlardan hesap soramaz. türkiye yavaş yavaş bu ideolojiden uzaklaşsa da onlarca yıllık etkisi azalsa da hala devam ediyor. yoksa köklü burjuva sınıfı olsaydı bugünkü iktidar da bu kadar hoyratça hareket edemezdi "bi dakka dur kardeşim aklını başına al" derlerdi en azından. yinede yavaş yavaş durumumuz iyiye gidiyor. ordu'nun son 20 yılda açık seçik darbe yapamamısın bir nedeni de serbest piyasa ekonomisidir. adamlar biliyorlar öyle darbe yapsalar başbakanı assalar ekonominin allak bullak olacağını.
bana kalsa devletin ordu, ilk-orta öğretim kademeleri ve hastahaneler dışındaki her alandan elini-eteğini çekmesi gerekiyorda neyse.
edit: ayrıca devlet baba'nın kanatları altında olan iş adamları yüzünden özel sektörün rekabet mekanizması felç olmuştur. bu iş dünyasına öyle köklü yerleşmiştir ki etkisi bugünlerde bile devam etmektedir. kaç yıllık zengin patronlar devletten teşvik primi, ucuza kredi vs. almadan bi işe girişmek istemez.
ekonomik hayatı delete devretmesine rağmen özel girişimciliğe izin veren iledir. amaç; hızlı bir sanayileşme gerçekleştirmektir. bu ilke, teşviki sanayi kanunu'nun amacına ulaşamaması neticesinde uygulamaya konmuştur. madencilik, sanayi alanındaki çalışmalar hep bu ilke doğrultusunda yapılan yeniliklerdir.
