tüm devletlerin kullanmış ve kullanacak olduğu kitleleri yönlendirmek amacıyla başvurdukları araç ve yöntemler bütünü. içinde bulunulan zaman dilimine göre değişkenlik göstermekle birlikte eğitim ve medya bu araçların başında gelir.
devlet televizyonu ve radyoları, bilboardlar, yiyecek ve yakacak yardımları, varoş kesimlerde göz boyama amaçlı yardımlar... ayrıca başlığın hükümetin propaganda araçları olarak değiştirilmesi gerekir. devletin propagandaya ihtiyacı yoktur.
devlet devlet vasfını sürdürebilmek için yukarıdan aşağıya gerçekleşecek ve çoğunluğunun gerçekle bağlantısı kopuk ya da zayıf haber/bilgi akışına muhtaçtır. örneğin seksen sonrası sayıları büyük bir hızla artan imam hatip liseleri bu muhtaciyetin bir sonucudur. yoksa ki aşağıdan yukarıya bu yönde bir baskı oluşmuş da devlet buna bir cevap vermiş değildir. ancak baş edebileceğinden fazla sayıda politize olmuş müslüman vücuda geldiğini gördükten sonra bir manevra gerçekleştirerek katsayı yoluyla kullandığı bu aracı bırakmış görünmektedir.
ancak devletin boşalttığı her alanın cemaat ya da cemiyyet tarafından doldurulacağı aşikardır. ortaya çıkan her propaganda kanalı bir süre sonra bu kanalın farkılı bir kitle için de kullanılabilir olmasını sağlar ve bu devleti yeni yol ve yöntemler bulmaya iter. bu anlamda terör devletler tarafından icat edilmiş ancak gelinen noktada devlet tekelinde bulunmayan bir araç olmasına rağmen bu alanın en büyük aktörü her zaman devlet olmuştur.
