nevşehir'de bulunan bir ilçe ve ilçeye adını veren yer altı kenti. bu yer altı kenti kimlerine göre dünyanın 8. harikası olarak adlandırılmaktadır. çünkü mağara yapısı bulunduğu bölgenin diğer bölgelerle bağlantı kurulabilecek şekilde düzenlenmiştir, ayrıca bünyesinde kilise ve benzeri yapılar barındırmaktadır.
hristiyanligin yayilma doneminde saklanma ve korunma amacli olarak yumusak kayalarin oyulmasiyla yapilmistir. Dar gecitlerdeki merdivenlerin ve duvarlarin uzerinde kabarta resimler bulunur. klostrofobisi olanlarin girmemesi gereken yerdir.
derinkuyu yeraltı şehrinin burada bulunmasıyla ünlü bir kasabadır.
derinkuyu yeraltı şehri:
nevşehir-niğde karayolu üzerinde nevşehir'e 29 km uzaklıktadır. derinliği 85 m'dir, bir yeraltı şehrinde bulunan tüm özelliklere sahiptir. (ahır, kiler, yemekhane, kilise, şırahane v.s.) ayrıca ikinci katında misyonerler okulu bulunmaktadır. geniş bir alan olan okulun tavanı yeraltı şehirlerinde pek rastlanmayan beşik tonoz ile örtülüdür. salonun solundaki mekanlar çalışma odalarıdır. yeryüzü ile bağlantısı bulunan 55 m derinliğindeki havalandırma bacası, aynı zamanda su kuyusu olarak da kullanılmaktadır. alt kata kadar uzanan bu kuyulardan her kat yararlanamaz; ayrıca istila anında zehirlenmeyi önlemek için bazı kuyuların ağzı yeryüzü ile bağlantısızdır.
derinkuyu yeraltı şehrinin halen yüzde onu gezilmektedir.
yeraltı şehirlerin bulunduğu kesinlikle gidilmesi gereken kapadokyanın eşsiz güzellikteki yeridir.yeraltı şehirlerinin oluşması ise:
Bu bölgede 36 yeraltı kenti bulunduğu sanılmaktadır. Bunların ancak bir kaçında kazı çalışmaları yapılmıştır. Derinkuyu bunların içinden en iyi aydınlatılmış olanıdır. Burada 20.000 insanın yaşadığı sanılmaktadır. Altmış metre derinliğindedir.
Derinkuyuya 10 km uzaklıktaki kaymaklı ile arasında uzun bir geçiş tünelinin bulunduğu düşünceleri mevcut. ilk seviyede, Ahır üzüm presi ve büyük bir tonoz görülür. Daha alt katlarda yaşama alanları,
bir mutfak,konferans salonu ve bir kilise bulunuyor. Duvarların içindeki değirmen taşları yerleşim yerinin stratejik kısımlarını kapatmak için kullanılmış kapılardır. Havalandırma bacaları hala işlev görüyor fakat yeraltı şehrinin içi rutubetli. Derinkuyu yer altı şehri turizm açısından merkez yerlerden biridir. Kentin kuluşuna bakmak gerekirse Melengübü adıyla Rumlar tarafından kurulmuştur. Su çıkarılan kuyuların derin olması sebebiyle adı derinkuyu adını almıştır. Hıristiyanlarca yeraltı şehirlerinin kurulma nedeni o dönemdeki baskılardan, akınlardan kurtulmak istemeleridir. 52 havalandırmanın olduğu kentin 18-20 kat olduğu sanılıyor.
çok güzel bir yeraltı şehrini barındırmaktadır. yer altındaki yapının gezilerbilir alanı sınırlıdır lakin bu yapının bölgedeki diğer benzeri yapılarla (uçhisar kalesi gibi) bağlantısı olduğu düşünülmekte fakat tünellerin çökmüş olduğu söylenmektedir. Eskiden buraya giren bir turist civarda oturan köylülerin ambarlarından, evlerinde çıkıverirmiş. * bu nedenle bazı kısımlar kapatılmıştır. Aşağı doğru gittikçe yollar daralır. Savunma amaçlı duvarın içine yerleştirilmiş tekerlek şeklinde taşlar bulunur, ortalarında delik vardır. Amacı saldırı anında tünel kapatılır. Ortasındaki delikten mızrak uzatılarak savunma yapılır ve ilerleyiş durdurulur. en alt katta bir kilise bulunur. Haç şeklindedir.
