12 eylul 1980 oncesi iki cephede toplanan militan genclerin hayatlari, darbe sonrasi daha da bok hale gelmistir. uzun yillar hapishanelerde surunen bu genc insanlar artik orta yaslara gelmislerdir. sag goruslu olanlar sap gibi ortalikta gezerken - devletin sag kesimi pof pofladigi donemdir bu ayni zamanda - birileri, bunlarin sozde vatanseverliginden faydalanmak istemislerdir. illegal bir olusumla devlete sorun cikaran konullarda kullanilmak uzere. bir zaman devlet kontrolunde, sinirsiz yetkiyle guzel isler basarmislardir. degisen sartlar, bu kisilerin devlet ile baglarinin kopmasi gerektigini soylemis, devlette bu kisileri yeniden sokaga salmistir. bu karanlik kisilerin cv lerinde sadece devlette is yaptiklari donemden kalma bir raconlari ve is tanimlari vardir. hem hayatlarini devam ettirmek hem vatani koruma ve kollama gorevlerini devam ettirmek icin devletten bagimsiz, bir takim olusumlar icine girmislerdir. turkiye'de, - suan - derin devlete bu acidan bakmak en akillica olanidir.
"bu devletin içindeki örgütlenmelerde yasal ve yasadışı örgütlenmelerde iki şeyi ayırmak lazım. birincisi, bütün devletlerde varolan istihbarat teşkilatların işi olan genellikle ve devletin veya hükümetin dış düşman olarak veya dış tehlike olarak algıladığı tehlikelere karşı bir örgütlenmesi vardır. istihbarat teşkilatlarının casusluk ve karşı casusluk teşkilatları bunu yaparlar. eylem de yaparlar bazı durumlarda. bu ortaya çıktığı zaman da genellikle ya cezalandırılır çok aşırı şeyler yaptıkları zaman cezalandırılır veya ortaya çıkmaz bir şekilde devam eder. buna karşı toplumlar, demokratik toplumlarda bir sürekli hareket ve mobilizasyon vardır. çünkü bunlar raydan çıkabilirler ve denetimden çıkabilirler. asıl türkiye'deki örnek ki başka ülkelerde de olan fakat türkiye'de çok belirgin olan örnekte esas sorun böyle bir örgütlenmenin yani her şeyi denetlemekten ziyade her şeyi ben bilirim, devletin aklı benimdir, benden başka kimse bu devleti benim kadar iyi savunamaz fikrine inancına sahip olmuş olan bir güç odakları devletin içinde ve çerçevesinde örgütlenirler. bu güç odakları bazı yetkileri kullanırlar, kanun dışı biçimde bu yetkileri kullanırlar ve esas olarak da topluma karşı bir güvensizliğin ifadesidirler. türkiye'de derin devlet tabiri doğrudur, yanlıştır tartışılabilir ama buradan ne anladığımızı aşağı yukarı biliyoruz. adını koymakta tartışabiliriz ama ne anladığımızı biliyoruz. bu seçilmişlerin, hükümete olan bir güvensizliktir ve devletin o aklının sadece ve sadece hükümetlerden de öteye o odaklar tarafından korunabileceği ve o odaklar tarafından topluma karşı da devletin korunabileceği bir zihniyet dünyasıdır ve o zihniyet dünyasından türeyen bir örgütlenme. ilişki tarzıdır. bu ilişki tarzı kısmen devletin içindedir, kısmen de devletin etrafındadır. örneğin sivil savunma teşkilatları türkiye'de bunun bir uzantısı olarak çalışırlar. diğer taraftan bir başka örneğini alayım. örneğin hükümetlerin ve idarenin esas görevi olması gereken iç güvenlik teşkilatlanması türkiye'de genellikle hükümetlerin ve idarenin denetimi dışında daha askeri bir yapıda devam eder. bu bir güvensizlik bir, topluma karşı bir kuşkucu derin kuşkunun ifadesidir. örneğin 1997'de içişleri bakanlığı ile genelkurmay başkanlığı arasında imzalanmış olan bir protokolden hareket eden emniyet asayiş birlikleri bu garnizon komutanlıkları içinde olan birlikler. bunların kuruluş zihniyetine baktığınız zaman genellikle mülki idari amirlerini, kaymakamı, valiyi gereğinde devre dışı bırakacak ve anında askeri yönetimin yerel ve genel askeri yönetimin kapısını açacak bir protokoldür bu. bütün bunlara baktığımızda derin devleti, eğer bu tabiri kullanacak olursak derin devleti bir kere yasadışı bir yetki kullanımı olarak tanımlayabiliriz. yasaların veya gizli kararnamelerle ki onlar da yasadışı konumuna hızla geçebilirler. bir yetki kullanımı, diğer taraftan topluma bakışta çok güçlü bir kuşku, bu toplumdan devlete kötülük gelir endişesi ve buna bağlı olarak da toplumun içinde o devletin o zihniyetinin kendine en yakın gördüğü ve diğerlerine karşı devleti korumak için hazır tutmaya çalıştığı, mobilize etmeye çalıştığı sivil çevreler. bu sivil çevreler elbette bu çerçevede daha çok milliyetçi bir zihin dünyası olanlardan devşirileceklerdir. çünkü burada aynı zamanda devletin kutsallığı inancı üzerinden o sivil çevreler harekete geçirilir. onlarla menfaat şebekeleri de kurulur, çeteleşme dediğimiz olgular böyledir. bazı durumlarda bu çeteleşmeler bir yerden sonra kendisi için de çalışmaya başlayabilirler. susurluk'ta ortaya dökülen ilişkiler ağı sadece devlet içinden değil, ondan bağımsız olarak da bu çetelerin çalışabileceğini gösteriyor. atabeyler çetesi diye bir şey çıktı ortaya, bunda da benzer bir şey gördük. yani sadece devletin içinden bütünüyle denetlenmesi söz konusu olan ilişkiler değildir bunlar ve devreden çıkabilirler."
geçen gün bir kitap dükkanında dolaşırken kapağında buzdağı olan ve bu buzdağını suyun altındaki kısmıyla birlikte göstererek bana sanki bunu okumadan olayı bir çocuğun bile çözebileceğini düşündüren kitap.
isminde 'hareket' kelimesi geçen kibar bir parti ile içli dışlı olan bürokratların çoğunluğunu 'teşkil' ettiği bürokratik, karavatlı çete. kokmuş tuz...
özellikle kurtlar vÂdisi dizisinden sonra anlayan/anlamayan herkesin dilinden düşmeyen bir tanım.
devlet yetkilileri ise "derin devlet"in, yetkilerini aşan insanlardan oluştuğunu düşünür.
bu akşam yayınlanan tarafsız bölge ve neden adlı tartışma programlarında; ele alınan konu. fikri sağlar'ın söyledikleri dışında somut bir şey ortaya atılmamış veya atılamamıştır. özetle; devlet, hukuk devleti olamadığı sürece derinleşmeye devam edecektir. mevzu bahis devletin başbakanı, olayın köküne inip sorunu halledeceğine, çıkıp durumdan şikayetçi oluyorsa, herhalde söyleyecek fazla bir şey yoktur.
ali veli ve kırk-dokuz-elli'den mütevellit devlet şekli. minimum 2 kişi gerektiren bu oyunda bir kişi ebe olur ve diğer kişi ya da kişileri bulmaya çalışır.
derine indikçe sular kararır, basınç artar, çok inilince vurgun yenir ya, derin devlet de öyle birşey olsa gerektir. devleti bütün varlığı ile içerideki ve dışarıdaki etkinlik kazanma eğilimli oluşumlara karşı kendini korur hâlde tutmak sabah işe gelip, akşam 5 deyince evine giden masabaşı memurunun işi değil de, biraz daha değişik çalışma şartlarına sahip kişilerin işidir galiba.
insandaki endişe ve bazen de korku duygusunun, yaptırabilecekleri şeyler açısından devletdeki mukabilidir derin devlet.**
