yapılacak olan derin dalış için gerekli malzemelerdir.
derin dalıştan kastımız nedir önce onu açıklayalım. derin dalış 18 mt ile 60 mt aralığında yapılan dalış tipidir.
bunun için dalış ekibi üyelerinin en az iki yıldız lisansı olması gerekmektedir. ki aslında buda yeterli değildir. fakat yeteri kadar tecrübesi var ise ve ekipte üç yıldız lisansa sahip bir badi var ise bu mümkündür.
normalde iki yıldız lisansı 30 mt maksimum 40 mt ye kadar dalış izni verir. yürürlükteki kural budur.
konuyu çok fazla dağıtmadan isterseniz dalış için gerekli olan teçhizatlara dönelim. yine de dalış ile ilgili aklınıza takılan bir husus, öğrenmek istediğiniz bir konu varsa sorabilirsiniz.
gerekli donanımlar:
1. dalış elbisesi
2. denge yeleği(bc)
3. dalış tüpü
4. regülatör
5. ağırlık kemeri
6. maske(gözlük değildir)
7. palet
mümkünse navigasyon(yön bulmak için, veya belirlenen noktayı kaybetmemek için)
mümkünse derinlik, basınç gibi su altında lazım olacak değerli gösteren saat
yukarıdaki ekipmanlar zorunlu malzemelerdir. yani olmazsa olmazlardır. bunun haricinde ilk yardım malzemeleri, bayraklar, yazı tahtası, su altında ses çıkartabilecek metal zil, fener vs. yan malzemelerde vardır. duruma göre tedarik edilmelidir.
yukarıda yazdığım malzemeleri tek tek açıklayayım.
1. dalış elbisesi:
dalış elbisesi balık adamın direk sağlığını etkileyecek önemli ekipmanlardandır. dalış elbisenin seçimi çok önemlidir. ne çok sıkı ne çok geniş tam bedeninize göre olması, sizi sarması çok önemlidir. çeşitleri vardır. genellikle tek parça olurlar. yazlık-kışlık diye ayrılırlar. buna göre de kumaş kalınlıkları vardır. dalış elbisesi sizi dış etkenlerden koruyacağı gibi yüzeyde batmamanıza da kısmen yardımcı olur.
2. denge yeleği:
denge yeleği diğer bir adıyla bc. yani buoyancy compensator. genelde bc olarak telaffuz edilir. denge yeleği sadece eğitim aşamasında söylenir.
bc çeşitli cepleri olan askere gidenler bilirler aynı hücum yeleğine benzeyen bir yelektir. genellikle bir adet ana cırt omuzlardan aşağı sarkan tokalarla sıkılarak kuşanılır. asıl amacı içine hava basılması ve basılı havayı boşaltma özelliğidir. yani dalgıcı istenilen oranda suya batırması ve istenildiğinde de sudan yüzeye çıkartmasıdır. arkasında dalış tüpünü taşıma bölmesi vardır. dalış tüpü yeleğin sırt bölümüne yerleştirilir. yeleği kuşanılmadan önce ekipmanın yeleğe sabitlenmesi önemlidir. yelek cırtlarının ve kemerinin sıkı bir şekilde tüpü kavradığına emin olmak gerekir. dalış sırasında tüpün yerinden çıkmasını istemezsiniz. yelekte havayı kontrol eden iki adet düğme vardır. bir düğme hava basarken diğer düğme hava boşaltmayı sağlar. ayrıca sağ alt kısımda ve yine sağ omuz kısmında olmak üzere iki adet hava çıkış noktası vardır. ani hava çıkışı ihtiyacı olduğu zamanlar buralar kullanılabilir. bunlar pim şeklinde yapılmıştır ki ihtiyaç durumunda hızlı bir şekilde boşaltım yapılabilsin.
unutmayın bu çok önemli. su altında ani bir şekilde yüzeye çıkmaktansa(ölümcül olabilir veya ciddi hasarlar oluşturabilir) dibe batmak her zaman daha iyidir. bu sebepten bc'de toplam üç adet hava boşlatma deliği varken bir adet hava basma düğmesi vardır.
3. dalış tüpü:
dalış tüpü tahmin edeceğiniz üzere su altında oksijen kaynağımızdır. çelik ve aluminyum olmak üzere iki farklı malzemeden üretilirler. genellikle 10 - 12 - 15 lt lik tüpler kullanılır. tüpler genellikle 200 bar'dır. dalış tüpünün içerisinde 78% azot, 21% oksijen ve %1 diğer gazlar vardır. yanlış bilindiği üzere içerisinde saf oksijen yoktur. tüpte iki adet vana bulunur. bunlardan birisi havayı kontrol vanasıdır. diğeri ise regülatörü tüpe bağlama, monte etme vanasıdır. ortalama 12 lt lik bir tüp 40 dakika civarı gider. fakat yinede bu tamamen dalıcıya bağlı bir durumdur. tüp doluyken kesinlikle ağız kısmından tutulmaz. ya bc ile birlikte taşınmalı veyahut kucaklama şeklinde taşınmalıdır. ayrıca tüp hiçbir zaman dik bir şekilde bırakılmaz. devrilmesi halinde patlamaya sebebiyet verilebilir.
4. regülatör:
regülatör dört adet hortumdan oluşan böyle örümcek gibi bir ekipmandır. kimileri ahtapot şeklinde de hitap ederler. dalış tüpüne monte edilir. iki adet ağza alınan nefes alıp verme hortumu(birisi sizin sürekli kullandığınız hortum olacaktır. diğeri ise yedekte kalır. duruma göre sizde kullanabilirsiniz veya acil durumlarda badinize de verebilirsiniz), bir adet bc'ye bağlanan hava kontrol hortumu(yukarıda bahsetmiştim şişirip indirmenize yarayacak) bir adette çeşitli göstergelerin(basınç göstergesi, tüp doluluk oranı, pusula, derinlik göstergesi vs.) bulunduğu hortum.
regülatörü tüpe monte ettikten sonra boyundan geçirmek suretiyle ana ve yedek hava hortumlarımız sağımızda kalacak şekilde, gösterge paneli ise solda kalacak şekilde konumlandırılır. regülatörü tüpe doğru açıdan monte etmek çok önemlidir.
5. ağırlık kemeri:
ağırlık kemeri 1 kg ve 2 kg lık kurşundan imal edilmiş tabakalardan oluşur. bildiğiniz asker palaskasına benzer. sadece aralara ihtiyaca göre kurşun ağırlıklar geçirilir. derinlik ve vücut ağırlığına göre çeşitli oranları vardır ama uzun uzun anlatmayacağım. uzun uzun anlatmayacağım demek önemsiz olması noktasında değil. ağırlığı dengeli bir şekilde ayarlamak bir çok avantajı beraberinde getirir. fazladan enerji kaybı yaşamazsınız. sizi dengede tutar. ağırlık kemeri teoride dalıcının ağırlığının yaklaşık %10u kadar olmalıdır. fakat bu oran her zaman yeterli gelmeyebilir. ağırlık kemerleri kalça kemikleri üzerinden takmaya gayret edilmelidir. kemer bol olmamalı. duruma göre zaten su altında da olsa gevşetebilirsiniz.
6. maske:
dostlar maske bence dalış ekipmanları arasında size en büyük rahatlığı sağlayacak veya en sıkıntılı anları yaşatacak, canınızdan bezdirecek bir ekipmandır. maske seçimi çok önemlidir. maskenin pahalı lüks bir ürün olması iyi olduğu anlamına gelmemektedir. önemli olan yüzünüze tam uyumudur. tam oturmasıdır. yani bim'den alacağınız 10 tl'lik maskede icabında işinizi görebilir. bunun kontrolü için yani yüzümüze uygunluğu için şöyle bir yöntem uygulanabilir;
seçtiğimiz maskeyi yüzümüze yerleştiriyoruz ve burnumuzdan nefes alıp maskeyi yüzümüze vakum aracılığıyla yapıştırıyoruz. böyle gözleriniz falan pörtlüyor. bu haldeyken burundan aldığımız nefesi ağzımızdan veriyoruz ve yüzümüzü rahatlatıyoruz. yüzümüz yere paralel bir şekilde durduğu halde maske yüzümüzden düşmüyorsa bu maske tamda o kişi içindir. maske arkadan sıkma ve gevşetme ayarı ile ayarlanmaz unutmayalım. ilk etapta yüzümüze oturmalı. maskenin de çeşitleri vardır. dar açılı geniş açılı vs. uzman değilseniz bu sizin için çok da önemli olmayacaktır. geniş açılı bence daha kullanışlı.
7. palet:
palet su altında bizi hareket ettirecek, yön verecek olan yegane malzeme. su altında su yüzeyinde yüzer gibi elleri kullanmak yok. veya çok kısmi kullanmak var diyelim. ama boş ver siz yok gibi kabul edin. ellerinizi önünüze bağlıyorsunuz ve vücut hareketleriyle paletle yol kat ediyorsunuz. ilk etapta paletin ayağınıza tam oturması ve sizi yanlardan rahatsız etmemesi çok önemli. bu iki kriter sizi kurtaracaktır.
dostlar unutmamalı ki dalış bir spor değil bir aktivitedir. spor yapan insan genelde fit olur değil mi? birde balık adamlara bakın gayet kilolu tombul tombul insanlardır. aşırı olmadığı sürece kilo bu aktivitede kesinlikle olumsuz etken değildir. hatta bana göre zayıf dalgıçlara nazaran avantajları bile vardır.
dalışta her nokta çok mühimdir. yapılan hata en iyi sakat kalmayı, başkalarını riske atmayı en kötü maalesef ölümü getirir. hiçbir ayrıntı atlanmamalıdır. teçhizat hazırlık hususuna çok dikkat edilmelidir.
su altı çok farklı bir dünya. hakikaten imkanı olan herkesin görmesini isterim.
aklınıza takılan bir husus varsa bilgim dahilinde yardımcı olamaya çalışırım.
