osmanlının öncü birlikleri olan askeri birimdir.
zırh ve miğfer bakımından tarihteki en gösterişli askerlerdir.
kaplan ya da leopara benzeyen başlıkları ve hayvan derilerinden yapılmış zırhlarıyla, düzensiz bir şekilde düşman hatlarını tam ortalarından yarmalarıyla ünlüdürler.
öncü birlik oldukları için eğer önceden söylenmemişse geri çekilmeleri yasaktır ki, zaten bunu da yapmazlar.
yakın dövüş eğitimide aldıkları için yanlarında taşıdıkları silahlarını kaybetseler bile, düşmanı döverek öldürürler.
eğitimleri esnasında ıslak mermere tokat atarak talim yaptıkları söylenir.
yeniçeriler gibi çocukluktan itibaren devşirilmemiş, 20-25 arasındaki çoğu türk olan erkeklerden yada boşnak, sırp gibi slav ırklarından seçilmişlerdir.
yay gibi teknik gerektiren silahlar yerine daha ağır silahlar taşırlar.(gürz, pala, uzun mızraklar)
not: atla çok hızlı bir biçimde uçuyor görüntüsü verip korku piskolojisi yaratmak için, bazıları sırtlarına kanatlar takarlardı.
ayrıca sancaklarına ''kaderde ne varsa o gelir başa'' yazdırarak ölmeye hazır olduklarını ispatlarlar savaş alanında.
olağanüstü cesaretleri, oldukça gösterişli kıyafetleri ve gözlerini budaktan sakınmayan tavırları ile düşmana saldırmalarından dolayı "deli" diye anılıyorlardı. sadece osmanlı tarihinin değil dünya tarihinin de en renkli askeri birliklerindendiler.
osmanlı'nın rumeli fetihlerini yoğunlaştırdığı 15. yüzyılda ortaya çıkan deliler başta sancakbeylerinin muhafız birliği olarak kullanılırken daha sonraki dönemlerde sayıları arttırılarak korkutucu bir savaş unsuru haline getirildiler. vahşi hayvan kürkleri ve derilerinden kıyafetler giyen, benekli sırtlan, kaplan, leopar derisinden yapılmış ve yırtıcı kuş tüyleri takılmış başlıklar takan, savaşırken balta, normalinden daha uzun mızrak, çekiç, gürz ve pala gibi silahların yanında son dönemlerinde tabanca da kullanan deliler yabancı ordular için en büyük korku unsurlarından biriydi.
osmanlıda bir askeri kuvvetdir silahsız savaşırlar. şöyle söylenirki delilerin savaş sırasında adam kılıçla kolunu kestiğinde yerden diğer eliyle kolunu alıp adama vuruyor ayağını kesiyor alıyo ayağını eliyle ayağını adama fırlatıyor yani savaş sırasında düşman askerlerini korkutmak amacıyla yapılıyor, delilerin amacı zaten savaşda şehit olmaktır adamlar savaştan sağ yada gazi kurtulursalar ölemedik şehit olmadık diye üzülüyorlar.
'bir gece ansızın gel yine elinde mor çiçeklerle' diye başlayan nakaratı yüzünden bir sürü mor çiçek sahibi olma isteğimi uyandıran şarkı. böyle bi kucak olsa.
kendi olabilen, kendi gibi olan tek insan grubudurlar. bu yüzden masumdurlar hep.
"what is the most innocent place in any country? is it not the insane asylum? these people drift through life truly innocent, unable to see into themselves at all."
özellikle deli ibrahim bölümü ve 80 darbesinden sonra akıl hastanesine yatan ama geçen 8 senenin farkında olmadan taburcu olan adamın hikayesi süperdir.
80 darbesi ve sonrası yaşananları çok doğru bir dille anlatır.
ayrıca, şu an seyredilse, bugünlere nasıl geldiğimizi de daha iyi anlamamızı sağlar.
turgut özakmanın kaleme aldığı müthiş bir oyundur.
adamımız 80 darbesinden önce hastahaneye girer ve 8 sene sonra çıkar. 80'lerin karakteristik havası ve politik kültürünü gözler önüne serili bir şekilde görürüz bu bölümde. süperdir.
çorum'un tam olarak neresine bağlı olduğunu bilmediğim bir köyü. halk arasında "deller" diye söylenir.
peki neden bu köyün hepsine deli demişler? çünkü zamanın birinde, sanırım cumhuriyetten sonra, bütün köylü gidip güneşe dava açmışlar, çok sıcak, efendim yakıyor bizi, hem çalışamıyoruz hem tarlada bahçede her şeyimiz kurudu diye. adları da deliler kalmış.
abdullah turhal'ın osmanlı kara ordusu üzerine detaylı bir araştırma/gözlem kitabı.
osmanlı'nın muhteşem süvarileri üst başlığı ile çıkmıştır.
--spoiler--
onlar kartal kanatlı, gözü kara savaşçılardı...onlar kafdağı'nı yerinden oynatacak kadar pervasız, düşmana belayı gökten yağdıracak kadar korkunçlardı...onlar delilerdi...
--spoiler--
