tanrıya inanmıyorum ama bir güç var geyiğinin çok ötesinde, tanrıya tasavvufi bir bağlılıktır. ama ibadet, din, kelime-i şehadet getirmek falan yoktur bu izmde. aptalca eleştirenlerin dediği gibi ateist olup sonradan göt korkusu yaşayanların uydurduğu bişey değildir. derindir.
"senin aklın ermez bu başka hesap,
meyhanede bulduk biz bu kemali"
(bkz: erkan oğur)
(bkz: ömer hayyam)
deist görüşüne göre; tanrı o kadar uludur ki; eğer bir elçi ve din göndermiş olsaydı; hiçbir kuşku bırakmadan, hiçbir zaman kötüye kullanılamadan herkes tarafından inanılan olurdu.
deist görüşüne göre; tanrı insana mantık ve akıl vermiştir; dolayısıyla bir de üzerine "size verdiğim akıl yetmedi alın bunlar da kurallar hadi bakalım" demesine gerek yoktur. çünkü tanrı eksik adım atmaz. tanrı zar atmaz
kaldı ki kutsal kitaplara göre peygamberlere iman olmazsa zaten cennetlik olamazsın dolayısıyla korkak ifadesi bu durumda hükümsüzdür.
ha bir de; islam inancına saygı göstermeyen kişinin kevaşe'ye kadar yolu oluyor da, yüzbinlerce insanın inandığı bir felsefik görüş saygıyı haketmiyor öyle mi?
tanrıdan bir beklentisi, çıkarı olmamaktır. ben namaz kılayım sen bana cennette yer ver ve buna benzer diyalogları ortadan kaldırır. tanrıyı seni yarattığı için seversin, vaadettikleri için değil.
felsefi bir görüştür. bir yaratıcı olduğunu kabul eder. çünkü herşeyin bir nedeni olması gerektiğine inanır. teist dinler ve ateizm gibi dogmatik değildir. çünkü akıl yoluyla hareket eder. yaratanın bize din değil akıl verdiğini düşünür. dinlere, peygamberlere, mucizelere (hurafelere) ve tanrının (yaratıcının) dünyaya karıştığına inanmaz.
çok mantıklı bir görüştür. çünkü;
benim tanrım insanların öldürülmesi için emir vermez.
benim tanrım yarattığı bir grup insanı başka bir grup insandan üstün görmez.
benim tanrım kullarını aşağılamaz ve lanetlemez.
benim tanrım kitaplarını korumaktan aciz değildir.
benim tanrımın tahtını taşıtmaya meleklere ihtiyacı yoktur.
benim tanrım kadını aşağılamaz.
benim tanrım düşünmeyi soru sormayı yasaklamaz.
benim tanrım kaderlerini yazıpta insanlarla oyun oynamak için onları sınava sokmaz.
benim tanrımın mutlu olmak için hayvanların öldürülmesine ihtiyacı yoktur.
benim tanrım; insanlarla doldurmak için ateş yakmaz çünkü sadist değildir.
benim tanrım; kulları yanarken,öldürülürken,acı çekerken tatmin olmaz.
benim tanrım; kullarını korkuyla değil sevgiyle yaratır.
benim tanrım; insanların kendisine ibadet edip, egosunu tatmin etmeye ihtiyacı yoktur.
benim tanrım; kadının nasıl dövüleceği konusunda hüküm söylemez.
benim tanrım; yüzlerce karısı olan peygamberleri dünyaya salmaz.
benim tanrım; dünyaya gönderdiği iddia edilen dinleri koruyamamaktan aciz değildir.
benim tanrım; gönderdiği dinin, parça parça mezheplere ayrılmasına musade etmez.
benim tanrım; gönderdiği dinin hurafelerle dolmasına seyirci kalmaz..
benim tanrım; din istaimarlarının, dini kendi menfaatleri doğrultusunda kullanmasına musade etmez.
benim tanrım; cariyelerin seks kölesi olarak, kullanılmasına musade etmez, böyle olması için hüküm vermez.
benim tanrım; eğer gerçekten peygamberler mucize göstermişlerse, günümüze ulaşan bir kanıt bırakmalıydı.
benim tanrım; başka bir dine tabi olan bir insanın, hayatında ne kadar adil olursa olsun, bu kişi/kişiler için "cehennemde yanacaktır" diye hüküm göndermez.
benim tanrım; cinsel ayrımcılık yapmaz.
benim tanrım; insani tavır ve davranışlarda bulunmaz.
--spoiler--
Tüm dinleri rededen ancak tanrının varlığına inanan inanç şeklidir. Dinler rededildiği için peygamberler, kutsal kitaplar, cennet ve cehennem, melek, şeytan gibi kavramların hiçbirinin deizm inancında yeri yoktur. Sadece evreni ve doğa kanunlarını koyan, bunun ardından evrene ve insanlığa hiç bir müdahalesi olmayan tanrıya inanılır. Bu tek inancın kaynağı, dolaysız yoldan algılarımızla doğaya ve insanın yapısına duyulan hayranlık ve bunları bir yaratan (tanrı) olması gerektiğine olan inançtır.
Deizmde ibadetlerin ve dinsel ritüellerin olmamasından dolayı ateistler ile deistler arasında günlük hayatta, pratik anlamda bir farklılık yoktur.
Deizm, evrim teorisine karşı değildir. Deizme göre insan, tanrının oluşturduğu kurallar çerçevesinde, daha ilkel canlıların evrimleşmesi sonucu oluşmuş olabilir. Bir tanrıya inanmak, o tanrının, insanı aşama geçirmeksizin bir anda yarattığı fikrine de inanmayı gerektirmez. Semavi dinlerde yani Musevilik, Hıristiyanlık, islam gibi dinlerde insanın, önceden evrim geçirmeksizin yaratıldığına inanılır. Bu inanış deizmde yoktur.
Sorular ve Yanıtlar:
Deizm neye dayanır?
Akıla ve doğaya. Evrene bakınca bir düzen görürüz ve bu düzen bizi bir tanrı ya da tasarımcı inancına götürür.
Deizm ateizmin bir çeşiti midir?
Hayır. Ateizm tanrıyı reddeder. Deizme göre tanrı vardır. Deizm dinleri reddeder.
Eğer deism tanrı inancını kabul ediyorsa deizm ve yahudilik, islam, hıristiyanlık gibi diğer dinler arasında ne fark vardır?
Deizm yukarda da geçtiği gibi doğaya ve akla dayanır, vahye dayanmaz. Diğer tüm dinler vahye ya da kutsal kitaplara dayalıdırlar. Deizmde bir rahibe papaza ya da imama gerek yoktur. Deismde ihtiyaç olan tek şey kendi sağduyumuz ve düşünme becerimizdir.
Deistler tanrının evreni yaratıp geri çekildiğine mi inanıyorlar?
Bazı deistler öyle düşünüyor, bazı deistler tanrının insan davranışlarına müdahale edebileceğini düşünüyor. Örneğin, George Washington Long Island'dan çekilme ya da teslim olma arasında daha riskli olan çekilmeyi seçmiştir ve kendisine niye daha riskli olanı seçtiği sorulduğunda, bunun yapabileceğinin en iyisi olduğunu ve gerisinin tanrının taktiri olduğunu söylemiştir.
Deistler dua ederler mi?
Sadece şükür ve teşekkür için dua edebilirler, tanrıya dikte etmezler. Dua için belli bir yer ve zaman, belirli bir vücut duruşları yoktur.
Deistler tanrıyı nasıl görürler?
Tanrıyı istediği kadar gücü olan ölümsüz bir varlık olarak görürüz. Albert Einstein' dan alıntı deizmin tanrı tanımı için iyi bir örnek olacaktır: " Benim dinim kendini zayıf aklımızla algılamamız zor olan sonsuz güç sahibi üstün ruha alçak gönüllü bir şekilde hayran olmaktan ibarettir. Bu üstün düşünen gücün duyguları derinden etkileyen ikna ediciliği, ki bu kendini anlamak mümkün olmayan evrende ifşa eder, benim tanrı anlayışımı oluşturur"
Deizm bir mezhep midir?
Deizmin bir mezhep olması mümkün değildir çünkü Deizm kendine dayanmayı öğretir ve insanları daima akıllarını kullanmaya teşvik eder. Deizm bedeli ne olursa olsun otoriteyi sorgulamayı öğretir. Deizm vahye dayalı dinler gibi muhakemesi olmayan iddialarda bulunmaz. Vahye dayalı dinler insanları tanrının söylediklerine teslimiyete ya da bu sözlere karşı düşünme gücünüzü ertelemeye çağırır. Bunu iman olarak adlandırırlar. Örneğin, Musa'nın denizi yardığına ya da isanın suyun üstünde yürüdüğüne ya da Muhammedin Kuran'ı bir melekten aldığına inanmak ne kadar mantıklıdır?
Deizmin dünyadaki fenalıklara karşı cevabı nedir?
Dünyadaki fenalıkların büyük bir kısmı eğer tanrı vergisi aklımızı kucaklasaydık ortadan kalkabilirdi. Unutulmamalıdır ki, Doğanın bulduğumuz ve ilerlemekte kullandığımız bütün kanunları, bilgisayardan tıppa ve uzay yolculuğuna kadar önceden beri vardı. Ama biz bilgimizi ilerletmek ve öğrenmek yerine batıl itikadları ve korkuyu seçtik. Başarının gereği olan zor işleri becermektense kendi davranışlarımızdan sorumlu olmadığımızı düşünmek daha çok yatıştırıcıdır. Deizm her soruya bir cevabının olduğunu iddia etmemektedir, deizm sadece bu sorulara giden doğru yolda olma iddiasındadır.
--spoiler--
dincilerin ve ateistlerin arasinda kalmis, sürekli saldirilan, kimseye karismadan kendi inanclarinin geregini yerine getirmeye calisan kisilerin inancidir.
Evet bu kisilerin inanclarinin geregi de vardir:
- allah´in varligina inanmak.
- din denen seyi, diger kisilerin kanini emmek araci olarak kullanmamak. ayrica ibadetle cennet veya ceheneme gidilmeyecegini bilmek.
- insan olmak (evet dine mensup olanlarin cogu malesef bunu basaramiyor).
- calismak, okumak.
- diger kutsal dinlerin cogu ortak özelliklerini temel almak.
- bilimin cikis bulamadigi noktalarda dinden faydalanmak. (bkz: metafizik)
- vicdan sahibi olmak. (bkz. madde 3)
yani bu görüşte "allah kendisi 'peygamberime inanmayan bana inanmış olmaz' diyor yav" diyerek çelişki aramak mantıklı değildir.
"allah" ve "yaratıcı" ayrımını doğru yapalım önce. Sonra deizmi tartışırız.
gerçi diyanet işleri başkanının deizmi "peygamberi kabul etmeyen müslümanlar" olarak tanımladığı bir ülkede neyi tartışacağız. *
edit: iş bu entry yukarıdaki arkadaşa gönderme entrysi değildir. onun eleştirdiği kitleyi eleştirdim. ama şimdi okuyunca sanki ona şey etmişim gibi olmuş. *
