sözlük içinde gördüğüm yerde özel mesajla uyarıyorum. kimisi cevap bile vermiyor, kimisi küfür ediyor, kimisi "tdk'da çaycı mısın?" diye soruyor. sözüm bu gençlere ve kendisini böylesine genç hissedenlere değil. adam ya bilerek yapıyor, ya da böyle gelmiş böyle gider deyip umursamıyor bile. halbuki bilmiyor biz türkçe'yi düzgün kullanmaya çalışanlar nasıl da acı çekiyoruz her bir bitişik yazılan bağlaç olan de'yi ya da ayrı yazılan "te" çekim ekini gördüğümüzde.
amaç öğrenmek isteyip de öğrenemeyenlere bir yararımız olsun. bilmemek ayıp değil sonuçta. şimdi efendim, kural çok basit. cümleyi yazdınız. dönüp bir bakın: eğer cümleden "de"yi çıkardığınızda anlamda büyük bir değişiklik olmuyorsa bu bizim ünlü "bağlaç olan de"dir. ayrı yazılır.
örnek: "bu hafta istanbul'a da gidiyorum."
bakınız; "de" yi çıkardık. hala istanbul'a gidiyorum. anlamda büyük bir değişiklik yok. öyleyse bu "de" bağlaçtır.
örnek: "maç bu hafta istanbul'da."
bakınız; "de" yi çıkardık. ve ortada anlam falan kalmadı. o halde ayırıverin güzelim "de"yi küçük bir kesme işaretiyle.
"yer bildirmiyorsa ayrı yaz birader" şeklindedir.
misal;
istanbul da güzel ama izmir başka
istanbul'da yaşanır ama izmir'de daha iyi yaşanır.
ayrıca asla şunu yazma:
park ta güzel!
doğrusu, park da güzel yaz, yukarıdaki gibi oku. kural böyle.
(bkz: ayrı yazılan de'nin dramı)
