18 yüzyılın sonlarında doğmuş halk ozanımız. Avşardır. Karacaoğlan'ın aşk ve doğa şiirlerindeki üstün yeteneği ile, Köroğlu'nun yiğit ve kavgacı anlatımını birleştirmiş olsa da asıl ününü kavga türküleri ile yapmıştır.
Kalktı göç eyledi Avşar elleri,
Ağır ağır giden eller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı,
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.
Belimizde kılıcımız Kirmani,
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı,
Ferman padişahın,dağlar bizimdir.
Dadaloğlu'm birgün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koçyiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.
esasında örnek şiirin konusu bolu beyi ve onun kızına aşık olan ancak devlet himayesine girmemesinden dolayı padişah ile arasında ikinci bir cephe daha açan dalaoğlunu anlatır. kendisi oğuzların afşar (evet afşardır aslı avşar yanlıştır ancak dilimize yerleşmiştir.)boyundandır. bu boyun en önemli özellikleri ise avcılıkta çok yetenekli olmaları, son yüzyıla kadar konar-göçer kültürü yaşatmaları, bugünkü azerbaycan ve kırım bölgelerinde islamı yaymış olmaları ve Türk devleti de olsa asla emir almamaları ve mevcut iktidar sahipleri ile devamlı savaş halinde olmalarıdır. bu şiirin yazarı ise klasik son kıtanın ilk satırının başında şairin ismi geçer kuralını yıkıp perişan etmektedir. zira şair dadaloğlu değil onun civanmert, asi, yiğit durumunu yakından izlemiş olan dönem ozanlarından biridir. kısaca adı geçen şiir anonim halk edebiyatının bir ürünüdür. ayrıca bu şiir "av(f)şar bozlağı" adıyla neşet ertaş aracılığı ile halka maledilmiş, daha sonraları ise rahmetli cem karaca tarafından kendisine has üslubuyla rock severlere de sunulmuştur. zannımca en güzel yorumu ise günümüz seslerinden zara yapmıştır. benim gibi kayseri afşarlarından olan hemen herkesin tüylerini diken diken eden bir yorumdur.
belimiz kılıcımız kirmani
tası deler mızragımızın temreni
hakkımızada devlet vermiş fermanı
ferman padişahın, daglar bizimdir
ondokuzuncu yüzyılda dadaloglu , avsarların iskan edilmesine karsı tepkisini böyle ifade ediyordu. onun isyanı , sürekli varlıgından söz edilen 'itaat kültürü'nün her zaman ve herkes icin gecerli olmadıgını gösteriyordu.
divan edebiyatı ve tasaffuvtan etkilenmemiş olan ozandır. bununla birlikte yerleşik hayata geçme de direnen türkmenleri osmanlılara karşı kışkırtmıştır ve söylediği "cenk" türküleriyle birlikte ün yapmıştır.
türk saz şairi ve isyanın temsilcisidir. düzeni kendinden bilir. alışık olduğudur onun düzen, değitirilmesine göz yummaz. neymiş yerleşik hayat? isyancıdır dadaloğlu alıştığına laf edilmesine bile dayanamaz coşar avşar illeri. hayatın yalanına, dönemin fermanına yazar çoğu kez savaş anlatır bazen de güzelleri işte onlardan biri:
Şu yalan dünyaya geldim geleli
Severim kır atı bir de güzeli
Değip on beşime kendim bileli
Severim kır atı bir de güzeli
Atın beli kısa boynu uzunu
Kuru suratlısı elma gözünü
Kızın iplik iplik süt beyazını
Severim kır atı bir de güzeli
Atın höyük sağrı kalan döşlüsü
Kalem kulaklısı çekiç başlısı
Güzelin dal boylu samur saçlısı
Severim kır atı bir de güzeli
At koşu tutmasın çıktığı zaman
Yalı kaval gibi yıktığı zaman
At dört kız on beşe yettiği zaman
Severim kır atı bir de güzeli
Dadaloğlu'm hile yoktur işimde
Yiğit olan yiğit görür düşünde
At dördünde güzel on beş yaşında
Severim kır atı bir de güzeli
cem karacanın yorumuyla daha bir güzelleşen hatta dadından yinmez bir hal alan şarkılardandır. coşturucu bir etkisi vardır. dinlenmesi yıllar geçse bile şiddetle tavsiye edilir.
''zulme karşı isyan bayrağını çekmek haktır'' şiarıyla hareket etmiş, yaşadığı dönemde halka zulmeden iktidarlara karşı sazıyla,sözüyle savaşmış kimsedir, zulme karşı savaşın yolunun nerelerden geçtiğini ''dağlar bizimdir'' sözüyle açıkça göstermiştir.
Avşarların alanını FERMANla daraltan devlet onları al vura, (bkz: ÇAPULCULUĞA) mecbur etmişti. Avrupalı seyyahlar özünde çok iyi olan bu oymağın fakirlikten eşkiyalığa mecbur bırakıldığını yazar. Devlet zaten tek geçim kaynağı hayvancılık olan bu halkın kışlağını kapatıp yazlağını dışardan gelen muhacirlere verince yapacak başka şeyleride kalmamıştır zaten. Demekki genetik hafıza böyle kendini gösteriyor. NEFESiMiZi KiRLETENiN NEFESiNi KESECEK kafadayız hala. HALA DEDiĞiNiN FERMAN OLDUĞUNU ZANNEDEN DEVŞiRME KILIKLI SADRAZAMLARA AVŞAR VE OĞUZUN DiĞER 24 BOYUNDAN ARMAĞANDIR...
HAKKIMIZDA DEVLET ETMiŞ FERMANI
FERMAN PADiŞAHIN (!) DAĞLAR BiZiMDiR...