Bu konu üzerine çok düşünerek vardığım sonuçtur. isimlerini telaffuza gerek dahi olmayan iki rus iki de fransız edebiyatta başı çekmekte ve diğer hepsinden apayrı bir yer teşkil etmektedir. Çıtayı arş seviyesine çıkaran bu dörtlünün yanına olsa olsa jack london, charles dickens bir ihtimal turgenyev falan yaklaşmayı deneyebilir ama onlar da gökyüzü dolaylarında takılır kalırlar ne yazık ki. Ya en çok neye gülüyorum biliyor musunuz en iyi yazarlar başlığına kafka george orwell camus falan yazanlara. Edebi yönleri zayıf hatta çöp olan eserlerin yazarlarını kimlerle kıyaslayabiliyor bu kendini bilmez cahiller şaşırıyorum. Edebiyat dediğin şey özgün bir fikir bulup bunu kuru bir olay zinciri etrafında anlatmak mıdır? Anlattıklarından çok nasıl anlattığındır edebiyat! Neyse biz dörtlüye bi göz atalım. Öncelik tabii ki ecinniler'i yazanda olacağından,
Fyodor mihailoviç dostoyevski: insanın iç dünyasını en iyi bilendir. Aynı klasmanda bulunduğu diğer üçlüden biraz ayrılır aslında. O tanrının bulunduğu odanın kapısını santim de olsa aralayabilmiş ve oradan sızan ışık huzmelerini görebilmiştir.
Lev nikolayeviç tolstoy: bu adam da insanın dış dünya ile olan ilişkisini en iyi bilendir. Dostoyevski için onun kalemini tanrı kullanıyor dediği iddia edilir eğer demişse tanrının hocası konumundadır çünkü dosto kendisini öyle kabul etmiştir.
Victor hugo: hayal gücünde kimsenin yanına dahi yaklaşamayacağı bu adamın iki eseri tek kelimeyle destansıdır. Dostoyevski ve tolstoyu etkilememiş olması mümkün görünmüyor.
Honore de Balzac: hugo'nun insan ruhunun derin gözlemcisi dediği, dostoyevski ile tolstoy'un da onu okuyarak çok şey öğrendiği balzac, sadece yazmak olarak değerlendirildiği takdirde açık ara en iyisidir. Onun kelime oyunları ve kombinleri, tamlamaları inanılmaz bir ifade gücünün yansımasıdır. Yine de eserlerinde büyük meselelere fazla eğilmemesi (tanrı gibi), o dünyevilik yüzünden, diğer üçünden sanki bir tık geride gibidir, her halükarda edebîliğin hakkını en iyi verendir.
Edit: başlık sıkıntılı gibi görünüyor ama değil.
Edit 2: olabilir gibi de geldi bir daha bakınca. Ama yazar yerine yazarın deyince vermek istenilen anlam değişiyor.
benim en büyük 4 yazarımın birincisi tartışmasız william shakespeare´dir !! sonra montaigne gelir, sonra büyük don quichotte´la cervantes gelir- cervantes olmadan batı edebiyatı düşünülemez- ve tabii sonra da büyük yazar thomas mann -nobel edebiyat ödülü sahibi- gelir...
benim sıralamam şöyledir- shakespeare,montaigne, cervantes ve mann...
dostoyevski tolstoy falan- bu adamların "devam yollarıdır!"...iyidirler, güzeldirler, ama "prensib yazarları diildirler...ona bakarsan flaubert de çok büyük yazardır !!...dickens, hemingway...hepsi "devam yoludur" ana fikir diildirler...thomas mann ise bambaşka bir adamdır...
bak günther grass´tan falan hiç bahsetmiyorum bile...ki yere göğe sığdırılamayacak büyük bir adamdır grass...ama o da bir devam yoludur...bayrağı dostoyevski´den almış ve bi yerlere taşımıştır, ama dostoyevski bayrağı nereden almış, önce ona bakmak lazım...
tahminen gelmiş geçmiş en büyük yazar william "bill" shakespeare´dir !! gariptir, o en baştakilerdendir, hatta en baştakidir, ama ondan sonra onun gibi bir adam gelmemiştir...hamlet gibi, venedik tacirleri gibi, othello gibi, tempest gibi bütün edebiyat tarihinde başka eserler -bugün bile- yoktur !!...bu gerçekten acayip birşeydir...allah demek ki çok espritüel bir kimse olmalıdır...
don quichotte gibi, dünyayı, halkları "ti" ye alan kocaman bir "komedi" romanı, ondan sonra yazılamamıştır- bu, bugüne kadar böyledir... bu da çok garip.."yeldeğirmenlerine cnavar diye saldıran" üşütük don quichcotte" para sahibi olduğu, makam sahibi olduğu, "don" olduğu için ne yaparsa yapsın, herkes tarafından el üstünde tutulmaktadır !!..hizmetçisi sanço panza, romandaki en aklı başında adamdır ve roman boyunca "don" u idare eder...öyle komik sahneler vardır ki, roman 500 yıl önce diil sanki "dün" yazılmış, sanırsın !!...
don quichotte- büyük ihtimalle yazılmış en büyük romandır- gariptir, bir "drama" diil, bir komedidir...
ama thomas mann...nazi düşmanı adam, nazilerin arasında yaşamış üstelik de "safkan" alman olan - öyle ki naziler o nazi olmak istese kendilerinden önce ona yerlerini bırakırlardı- gerçek bir almandır thomas- öyle bir terse geçmiştir ki, amerika´ya kaçmıştır !!...
shakespeae ingilizcede neyse thomas mann´da almanca da o´dur...onu bu listeye almamak mümkün diildir...
montaigne ise...o filozofinin en üst yeridir...çok essais´leri anlamadım, biraz daha yaşlaniim, belki daha iyi anlarım...
montaigne, cervantes shakespeare ve mann...bunlar da benim adamlarım...hangisi birinci ya da ikincidir bilemeyeceğim- dördü de altın´ı geç, elmas değerindedir benim için...
tek büyük yazar vardır o da themis portiadır. şuan nerede olduğu bilinmemektedir. girdiği saçmasapan entryler inanılmaz bir şekilde artı oy yağmuruna tutulurdu. düzgün yazsa neler olurdu kim bilir? lütfen geri dön şu kahrolası yere.
Farklı bakış açısından dolayı paganviodio abiyi beğendim fakat gözden kaçırdığı nokta şu ki yazmak eyleminin tepe noktası roman yazmaktır. Biz oyun yazarlarını ya da şairleri veya filozofları işin içine katmıyoruz. Şöyle tuğla gibi Roman yazıp rüştünü ispat edemeyen adamlara büyük yazar denemez.
Edit: ayrıca boynuzun kulağı geçmesi göz ardı edilmemelidir. Evet shakespeare bir dönüm noktasıdır ama mesela tolstoy onun sanatını beğenmez eleştirir.
doğrudur- cmaus da büyük adamdır...realisttir, çok iyidir, ancak thomas bence ona çok etki etmiştir- realizm de alman ekolü frasız ekolünü çok etkilemiştir...o noktada alfred döblin- berlin alexanderplatz- ölümsüzdür mesela...ne romandır berlin alexanderplatz !!...neydi romanın kahramanının ismi?...hani şu yıllarca berlin´de hapis yattıktan sonra berlin´le yeniden tanişan berlinli?...hmmm...evet...franz biberkopf !!...bana raskolnikov mu biberkopf mu desen, düşünmeden "biberkopf" derim...
döblin kitabı "üst seviye almanca" yazmış, ama kişisel diyalogları resmen "berlince" yazmıştır...büyük bir dramdır..biberkopf basit bir adamdır güya- ama iyidir- ve iyiliğini her seferinde polisle başı derde girerek öder...
alfred döblin de büyük yazarlar arasındadır. alman orta eğitiminde "berlin alexanderplatz" ı okumadan liseden mezun olamazsın, berln alexanderplatz hakkında ödev yazmayan alman, hemen hemen hiç yoktur...almanca dilinin "en" lerinden biridir bu roman...
ama bu döblin´i o 4 yazar arasına sokar mı- orası tartışılır.
iyi ya yine, gabriel garcia marquez falan diyen olmadı en azından. Anlamıyorum cidden. Dostoyevski okuduktan sonra bir insan, lawrence durrel, halil cibran ne bileyim bu tarz yazarları nasıl okuyabilir. Okumaya zirveden başladığım için şanslı mı yoksa şanssız mı hissetmeliyim? Attan inip eşeğe binilir mi? Türk edebiyatını bir insan zevk için okuyayım derken kanser olur be abi. Psg maçını izledikten sonra kayserispor maçı izlemek gibi bir şey.
