zor zanaat...
senin de ihtiyacın olan birşeyden feragat etmek, kendi ellerinle, içten içe seni kemiren aksi arzularına rağmen malını bir ihtiyaç sahibine vermek, en büyük kârın bu olacağını düşünerek karşılığında yaratıcının rızasını beklemek, giden malın yerini idame ettirecek hiçbirşeyi bulamayacağını bile bile, aklın realist telkinlerine, insanların boş söylenmelerine kulak tıkayarak malını infak etmek; misal, yolda kalmışa yardımcı olmak, mahçubiyet yüklü bir muhtaçlıkla bakan gözleri aşağılamamak, bir çocuğa hiç aklında yokken tatlı bir sürpriz yapmak, hastası olanın kapısını çalıp derdini-darlığını omuzlanmak, darda kalanın açmazına el atmak, bekar olanın müstakbel yuvasına bir tuğla, yola gidenin azığına bir lokma koymak, evlad ü ayalinin maişet derdi ile dertlenen emektar ve yorgun bir babanın kahrını azaltmak... zor zanaat.
insanoğlu var olalı beri cömertliğin zor zanaat olduğunu düşünürüm hep. sonuçta bu zorluğun günümüze has bir durum olmadığını; insanların, yaşadıkları her çağda ve her coğrafyada bir şeylerin endişesi ile hareket edip adına tutumlu olmak ya da zengin olmak dedikleri bir takım cimrilik başlatıcı davranışlar geliştirdiğini müşahade etmek zor değil. kıyamet senaryolarını oldukça mevzu bahis edinen günümüz dünyası insanlarının, bundan dört bin yıl önce yaşamış asurluların kıyamet senaryolarıyla kesişiyor olmaları, aynı endişeyi, aynı gerekçelerle paylaşıyor olmaları, birbakıma insanların her çağda aynı tinsel reflekslere ve faaliyetlere sahip olduğunu anlatıyor bize. dolayısıyla cömert olma hususunda da, istisnalar müstesna olmak kaydıyla, insanların aynı çizgi üzerinde yürüdüğünü söylemek mümkün görünüyor. ki zaten kadim dinlerin cömertlik hususundaki telkinleri, tevile gerek kalmayacak şekilde günümüz dünyasına doğrudan hitap edebiliyorsa, cömert olma olgusunun, sabit sütunlara sahip olduğunu söylemek zorlama bir iddia olmasa gerek.
--spoiler--
...adına tutumlu olmak ya da zengin olmak dedikleri bir takım cimrilik başlatıcı davranışlar geliştirmek...
--spoiler--
bahsi geçen tutumlu olmak hali, kendisinde başlayıp kendisinde son bulan bir olay değil. tutumlu olmak, aynı zamanda bir sürecin tetikleyicisi. tutumlu olma hali, cimriliğe giden yolun ilk basamağı, cimriliği besler; cimrilik de, erdemli davranışların hacmini emerek büyür. yani cimrilik, bir şeylerden vazgeçmeyi telkin eder/dayatır. ve bu vazgeçişler, kaçınılmaz olarak erdem kurucu faaliyetlerden uzak durmak anlamına gelmektedir. mesala tutumlu olmak isteyen biri, zamanla eve gelip giden misafirlerin, ekonomik planlarını alt üst eden kişiler olduğunu düşünmeye başlar. mecbur kalmadıkça yapılan akraba, eş dost ziyaretlerine veyahut, ihtiyaç sahibi bir hastanın mağduriyetine yardımcı olmaya, askere gidecek bir delikanlıya gönül hoşnutluğu/ferahlık için katkıda bulunmaya, yeni evlenen bir çifte takı takmaya ektradan masraf gözüyle bakar. kendi sağlığından, kendi esenliğinden, kendi saygınlığından kırparak biriktirme derdine düşer. biriktirdiği paranın, yarınlarda kendisine bir destek, bir dayanak olmasını umud eder. açıkçası bu bir hastalık halidir. adeta bir akıl tutulmasıdır. gelip gelmeyeceği meçhul olan yarınlar tahayyülü için alın teri dökmek, hatta nerden geldiğini pek de umursamadan, helal haram muhasebesini pek de yapmadan mal biriktirmek, bunu yapmak için de çevresindeki insanlardan vazgeçen,sosyal alanlarda menfaat ilişkisi ihdas eden kişiler, ne kadar da zararlı bir ticaret yaptıklarının farkında değiller mi? hem planlar tutsa bile, yarınlara ulaşmak mümkün olsa, biriktirilen para maddi bir konfor sağlasa bile, bütün bu çabalar, çekilenler, heba edilmiş bir gençliği ve ömrü, kalbi kırılan-soğuyan tek bir gönlü geri getirmeye yetecek midir? yıllar yılı gönle biriken onlarca keşke için, ömrün geri kalanı vefa edecek midir?
adına tutumlu olmak dedikleri, cimriliğe meyilli, cimrilikle müttefik, erdemle mesafeli, sıcakkanlılıkla çoğu zaman dargın halimiz revaçta olsa da, cömert olmak çoğu zaman istismar edilip, çoğu zaman garipsense de, cömertler enayi şeklinde yaftalansa da cömertlik güzeldir. tüm sıcaklığı ile gülümseyen bir gözbebeğine şahitlik etmek güzeldir. cömertlik karşısında verecek hiçbir şeyi olmadığı için bir teşekkür lafzına, dünyanın bütün varına eşdeğer hissiyatını ekleyen yalansız sese muhatap olmak güzeldir.
cömert olmak, onun gözünde olumlanmaktır.
--spoiler--
Allah katında, cömert bir bilgisiz câhil, cimri bir ibadet edici âbidden daha sevimlidir.
--spoiler--
