2008 yılı içerisinde büyük ihtimalle gerçeklecek olan vede beklenen bir krizdir.Özetle ; nedense ülkemizde her 7 yılda bir krizle karşılaşmaktayız.1994 krizi,2001 krizi ve şimdide 2008 krizi , şaşırılmayacak bir durum olacaktır.
Özelleştirmelerden gelen tüm gelirlerin faiz ödemelerine gittiği günümüz ortamında,güneşin balçıkla sıvanamayacağını anlatmaya çalışmıştır Sinan Aygün. Mevcut hükümet kıçımızdaki donu da özelleştirdikten sonra patlak verecek durumdur.
2000 krizi önceleri imf değerlendirmelerine baktığımızda programa uyduğumuz bööle devam etmemeiz söyleniordu.. uyduk noldu?? dolar bi günde 3 katına çıktı.. şimdide programa mükemmel bir şekilde uyuyoruz.. harbiden uyuyoruz..
rakamlardan biraz daha bahsetmemiz gereken krizdir..o halde;
ülkedeki cari açık şu an için sorun teşkil etmeyecek durumdadır, zira bankaların satışı ile ülkeye girecek sıcak para beklentilerin üzerindedir..burda sorun yok..kurların artması ile ihracatımız artacak ithalatımızda gerileme olacaktır bu da cari açığın fazla açılmayacağı anlamına gelir..devletin yaptığı harcamaların yılın ilk yarısında seçimlere fon sağlamak amacıyla kıstığı bunun da olumlu bir etkisi olduğu da bellidir..cari açık oranımız beklentinin altındadır...hatta ve hatta 2001 krizinde cari açığı kapatacak kadar rezervi olmadığı için piyasaya para süremeyen merkez bankasının konuya engel olamaması bu sebeple kemal derviş kişisinin uzun uğraşlar sonucu imf'den aldığı döviz kredisi ile kapattığı karşılaştırılacak olursa durumumuz çok daha iyidir..fakat burda anlatılmak istenen madem bu kadar rezervin var ve madem yabancı yatırımcının "daha fazla zarar etmiyim zaten diğer ülkelerde faiz artışına gitti oraya kaçayım" demesi halinde piyasadan çekeceği paralar sonucu cari açığın iyice artması, enflasyonun yükselmesi ve buna bağlı faiz artımlarından korkulmaktadır..bu tip bir olumsuzluk henüz anlaşmaları kesinleşmemiş bazı banka satışlarının da durmasına sebep olur ve gelecek hatırı sayılır sıcak para da gelmez olur ve imf riskimizi düşürürse ne halt ederiz çevresinde dönmelidir..zaten geçen seneki cari açığımızı kapamamızın en önemli nedeni gelen yabancı sermaye ve yabancı şirketlerle olan birleşmeler sonucu gelen sıcak paradır..
peki bu ;
sosyal güvenliğini oturtamamışsın, rant olduğu için tam anlamıyla özelleştirememişsin, kayıtdışı çalışanlara engel olamamışsın, işsizlik oranını avrupa standartlarında çıkaracak kadar hin hesaplarla yapmışsın, gelişmiş olan ülkelerde çalışma oranın 1/2 olduğu durumda 1/3 çalışma oranın ve çalışmayanlarının büyük bir kısmının gönüllü işsiz yani ev hanımı olduğu bir nüfusta asıl orandan 10 puan aşağıda bir sonuç çıkarmışsın,
turizm gelirlerinde hatırı sayılır bir düşüş bekliyorsun ki cari açığı kapama yönünde en önemli etmenlerden biridir,
kurlara müdahale edememişsin,
spekülasyonlar yüzünden ülkenin allak bullak olmasına neden olmuşsun,
yıl sonu beklenen enflasyon tahminin 11-12 lerde olmasına neden olmuşsun,
vergi reformunu tam olarak oturtamamışsın,
iç borçlanmaya tam anlamıyla çözüm bulamamışsın,
ve bütün bunlar ışığında olan gelişmeler ile bankaların yabancı ülkelerden aldığı yüksek kredilerde kredi geri çekilmesi olasılığı ile düşecekleri durumu görememişsin,
bütün bunlar felaket tellallığı değil, az da olsa tahmin yapabilme geleceği görmedir..
gerçekten söylenmesi doğru olmayan bir sözdür, zira iktisatta beklentiler gelişmeler üzerinde büyük rol oynar. ancak toptan yalan olduğunu da söylenemez zira sinan aygünün söylemeye çalıştığı şey dünya piyasalarında bir faiz artışının beklendiğidir. ülkedeki cari açık sıcak para ile finanse edilmektedir. sıcak para eğer başka bir ülkede faizler artılırsa oraya kaçar, ve nitekim FEDin faizleri yüksetmesi sonucu sıcak para türkiyeden kaçmış, bunu stopaj indirimi bile önleyememiştir.bu da zaten derinliği olmayan kırılgan türkiye piyasasını altüst etmiştir.
kriz gelmemeştir diyenler için bugünkü doların 1.71 avronun 2.14 olmasını söyler ve kendi takkelerini* önlerine alıp düşünmeleri yeterli olacaktır.parsel parsel satılıyoruzdur,ekonomimizin ağzına sıçılıyordur,satın alma gücümüz vergileri yükselterek en aza indirilmeye çalışılıyordur.bunun ne kadar kötü bir yol olduğunu ilk sınıtaki bir iktisat öğrencisi bile söyleyebilir.
para vardır dışarda bir yerde akıcak yeri bekliyordur,türkiye bunun için en uygun yerdir.* diye diye saf insanlarımızı uyutmuşlardır.ama hala bizde bir tık yoktur.elimiz bile kıpırdatmamaktayızdır.zamanında aslanlar gibi çıktılar kasa fırlattılar,al ulan işte boş kasa sok ne tarafına sokarsan diye..
bunu televizyonlardan gören halkımız tepki vermeye başladı.seçim oldu ve %1.5..
ama şimdi kimselerden bir tepki yoktur.aaa neden çünkü kriz yoktur.
farkına varalım artık bunlar kendi ideolojilerini bile yürütememektedir.çok sevdikleri o dinci yönlerinde bile ab nin isteğini yapmak için cuma fetvalarından söylenen sözleri bile kaldırttılar.neymiş hristiyanalrın kanına dokunuyormuş.
bırakın ağalar,bırakın beyler kendinize gelin bu ülkede büyük hemde çok büyük bir kriz var.ekonomik olanı da var siyasi olanı da var.
felaket tellallığı değil gerçeğin ta kendisidir.çünkü bugünkü rakamlara bakıyorum.iki tane ebleh cumhurbaşkanlığı için konuştukça rakamlar yükseliyor.belirsizlik hakim piyasada.dolar sürekli yükseliyor.avro da aynı.hala unakıtan bey alacağı verginin hesabını yapıyor.hala anlayamadılar ülkenin şu anda kriz yaratacak açıklamalara ihtiyacı olmadığını.kriz eylül ayında diye söyleyenleri küçümsüyorlardı.şimdi somut veriler gelmeye başladı.pembe gözlükler çıktı.bakalım şimdi ne denecek?bir an önce hareket edilmesi ve bataktan çıkılması için artık politikacının vermesi gereken politik cevapların verilmesi lazım.burası kasımpaşa değil.burası türkiye cumhuriyeti.ülkeyi kendi egoları için tehlikeye atan insanlar yarın öbür gün gözlerini kırpmadan bu ülkenin vatandaşlarını da ölüme sürüklerler.en kısa zamanda umarım bu gafletten kurtulur ve ülkenin menfaatine çalışmaya başlarlar.kendi menfaatleri için yeterince çalıştılar.he bir de her yapılan hareket sonrası biz ... hükümeti olarak diyorlar.hatırlatıyorum hızlı tren vakasını.siz orada ... hükümeti değil siz orada türkiye yi temsilen geçici bir süre için bulunuyorsunuz.ülke felakete giderken egolarınızı tatmin etme hakkını ben ve benim gibi düşünen türk gençleri izin vermiyoruz.
büyük krizin gelmesi ziyadesiyle yaklaşmıştır. yabancı yatırımcı paralarının büyük kısmını çekmiştir, her şey güllük gülüstanlık olduğu için çekmiştir zaten(!) buna önlem olarak maliye bakanlığı ne yapmıştır. yabancı yatırımcının bankadaki parasından stopaj vergisini kaldırmıştır. yani bir türk vatandaşının bankadaki mevduatından çatır çatır vergisini alıcak, yabancıya senin vermene gerek yok diyecek bir de televizyona çıkıp laf oyunlarıyla bu kocaman detayı atlayacak ve halkı keriz yerine koymaya devam edicek. ne güzel zaten ülke malları satıla satıla ülkenin büyük kısmı yabancı sermayeye mi geçicektir. bunları dile getirmek felaket tellalığıdır zaten. düne kadar seçim lafı etmek vatan hainliğidir diyen başbakan'ın partisinin kulislerinde seçim konuşulmaktadır ve bunlar bariz şekilde basına sızdırılmaktadır, 1 yıl öncesinden cumhurbaşkalığı seçimi ile ilgili spekülasyonları da başkaları çıkardı zaten. durup dururken bir alt kimlik attılar işler karıştı güzel, meclis başkanı fethullah güleni çağırdı o da güzel ama artık bazı şeyler değişti. halkı uyutmak için kullanılan yöntem elde patlamıştır, bulanık sularda siyaset yapamıyolar çünkü bel bağladıkları yabancı sermaye parayı çekince para piyasası bozuldu ve artık halk bişeylerin farkına varmaya başladı. ülke hala güllük gülistanlık diyenler yabancıların bizden fazla haklara sahip olmasına ne dicekler bakalım. özü böyle devam ederse kriz kaçınılmazdır, mali olasada artık halk bir şeyler yapmaya başlayacaktır. *
sinan aygün dese de demese de gelen bir krizdir..hatta kapıdadır olmadı bacadan girecektir..dolar gün itibari ile 1,70 olmuş eur 2,1 ile kapamış borsa gün geçtikçe dibe vurmuştur..panik piyasası durumunda yurdumuzda yatırım yapan yabancıların borsada bulundurduğu yaklaşık 14 mia usd lik pay bu tip bir tavan yapma durumunda en iyi ihtimalle çok küçük bir kısmını çıkarmaları durumunda bile olacaklar vahimdir..zaten durum yabancı yatırımcıların 500 mia dolarlık paralarını çıkarmaları ile bu durumua gelmiştir..şu an cari açık alıp başını gitmekte bu durumda yapılan anlaşmalar sonucu gelecek olan paraların gelişi bile sakata gidebilecek duruma gelmektedir..türk tarihinin nerdeyse rekor düzeyde döviz rezervini bulunduran merkez bankasının cari açığı kapatamama endişesi olmadığı halde bu zaman kadar müdahale etmemesi herkesi germektedir..tabii şok bir müdahale ile bir anda kurları tekrar 1,5 seviyelerine çekmek için bekliyor olabilirler ama bu yine de yıl sonu rakamlarında tekrar enflasyonu iki haneli rakamlarda görmeyi ekononmik büyümenin gerilemesine faizlerin tekrar yükselişine engel olabilecek midir merak edilmektedir..erken seçim ve cumhurbaşkanlığı seçim spekülasyonlarının piyasalara olacak etkisi vardır bi deki bu konuya girmiyorum bile..
aslında bir öncekinden çok daha önemli bir krizle karşı karşıyayız fakat akp iktidarı bir önceki dandik iktidar kadar bile yürekli olamadığından belirsizlik sürüyor.uzunca süredir bazı iş çevrelerince gayretle sürdürülen ekonomiyi kalkındırma çalışmalarının boşa gitmemesi umut ediliyor.bu durumda kemal derviş olmasaydı ne olurdu durum demekten alamıyor insan kendini!hele birde şu an uygulanan ekonomik politikanın bile onunkinin kopyası olduğu düşünüldüğünde...
haberleri biraz izleyen bir insanin bile "neden olmasin?" diye cevap verecegi bir soylemdir bu..dinci-laik tartismasi siyasi krizi,cari acik ve exchange rate ler de ekonomik krizi getiriyor gibi..