Kırgız yazar Cengiz aytmatov'un en beğenilen eserlerindendir.
sıradan insanları,yaşamın anlamını,ağağılık ve zalim kişileri betimleyen aytmatov, eserlerinin kararlılık havasına karşın,insanın geleceğine iyimser bir gözle bakar.
Siz Cemile'nin bahçesini gördünüz mü?
Dün Bahçesindeydim ben Cemile'nin.
Çimlerin üzerinde yürüdüm,
Cemile yeşiliydi çimenleri.
Rengarenkti çiçekleri,
Canlı renkleri ışık saçıyordu,
Her biri; ayrı, ayrı Cemile kokuyordu.
Dün Bahçesindeydim ben Cemile'nin.
Sizin göremediğiniz bahçesinde.
Dün Bahçesinde oturdum,
Çayımı yudumlarken, içime çektim,
Her yanından fışkıran sevgileri içtim.
Neresine baksam bahçenin,
Oradan geliyordu,
Bahçenin her katında,
Emeğe sevgi kattığı tuğlaların arasından,
Her an ayrı bir güzellik saçıyordu.
Dün Bahçesindeydim ben Cemile'nin.
Mangal partisin de.
Bahçesini sarmıştı, her yanımda dostlar,
Sanki, bir rüya aleminde,
Ben Cemile'nin bahçesindeydim.
Siz Cemile'yi de görmediniz.
Göremezsiniz.
Dağınık saçın bir yüzdeki güzelliğini,
Bakan bir çift gözün içtenliğini,
Görebilseydiniz.
Sevmesini çoktan öğrenirdiniz.
Siz Cemile'yi göremezsiniz..
Göğsün tam ortasında, bir bıçak yarasının,
insan tenindeki zarafetini,
Nasıl da çiçek tomurcuklarına dönüştüğünü,
Ah! bir görebilseniz,
Yürekteki sevginin bedene yansıyışını,
Ah! bir görebilseydiniz,
Sevginin, bir bahçeye yayılışını.
Cemile'yi de görebilirdiniz..
spoiler
--------------
aytmatov, ikinci dünya savaşı yıllarında geçen bu hikayede, cemile adlı evli genç bir kadının yaşadığı aşkı, kayınbiraderinin dilinden anlatır. cemile kocası sadıkla yeni evlenmiş, düğünün ardından Sadık askere gitmiştir. cemile güzel, canlı ve hareketli bir kadındır. köyün bütün delikanlıları cemileye hayrandır. yengesinde anlayamadığı bir farklılık sezen seyit, onu tanımaya, ona daha yakın olmaya çalışır. köy idaresinden gelen biri, seyit in annesine köyde çalışacak erkek kalmadığını, yapılacak bir çok işlerin olduğunu, bu yüzden de cemile ve Seyit e arabalardan birini verip, onları istasyona malzeme taşımaya tayin edeceklerini söyleyerek bunun için izin ister. ilk zamanlar ayak sürüyen bu kadın, daha sonra buna izin verir. Bu hadise yengesiyle bir şeyler paylaşmak isteyen Seyit için bulunmaz fırsat olur. Yanlarına üçüncü eleman olarak, Danyar adında, savaştan sakat dönmüş, oldukça içine kapanık biri verilir. Bu bitmeyen erzak taşımaları, onları güzel sabahlarda yük taşırken, yorgun akşamlarda boş arabayla dönerken, çalışırken, dinlenirken birlikte kılar. Bu birliktelik Cemile ile Danyar arasında bir yakınlaşmaya, bir gönül birliğine gider. Danyar akşamları dönüş yolunda türkü söyler, Seyit ise, türküleri dinlerken hayallere dalan Cemileyi ve yanık sesli danyarı seyreder. Olaylar gelişir, Cemile ile Danyar birlikte memleketlerini terketmeye karar verirler. Onları giderlerken yalnız Seyit görür.
akşam üzeriydi, birden yanyana giden iki insan gördüm. Bunların çay geçidinden geçtikleri besbelliydi. Aa! Cemile ve Danyar idi bunlar!
..
işte vadide, fundalar arasında bir patikadan gidiyorlardı. Onları gözlerimle takip ediyor ve ne yapacağımı bilemiyordum. Arkalarından seslensem? Ama dilim damağıma yapışmıştı.
Güneşin sarı kızıl ışınları, dağlar boyunca hızlı hızlı akan alaca bulutların üzerinden kayıp kayboluyor ve hava birden kararıyordu. Danyar ve Cemile hiç arkalarına bakmadan, demiryolu kavşağına gidiyorlardı. Başları fundaların arasında iki defa daha göründü, sallandı ve sonra kayboldular.
Seyit resme kabiliyetli bir çocuktur, ve zihnindeki Cemile ile danyara ait son fotoğrafı tuvale dökmeyi aklına koyar. Yıllar sonra bu onun ressam olarak mezun olacağı akademiye sunduğu diploma çalışmasının konusudur.
cengiz aytmatov'un en beğenilen romanlarından biridir...
aytmatov'a ilk büyük şöhretini kazandıran "cemile", bir çoklarınca en güzel aşk hikayesi olarak değerlendirilmiştir.gerçekten de "cemile", aşk ve tabiatın çocuk dikkat ve masumiyetiyle sunulduğu şahÂne bir duygu tablosudur.ayrıca töre ve çevre şartlarının insan unsuruyla ilişkileri açısından da olağanüstü bir hikayedir...
(bkz: cengiz aytmatov)
