Tam bir ittihatçıydı.Hem osmanlı hem türkiye'nin zor dönemlerinde yaşamıştır.Atatürk'ün ismetten sonraki gözdesiydi.
103 yaşında ölmüştür.Hem cumhurbaşkanlığı hem başbakanlık yapmıştır.
Her şeye rağmen muhakkak bir aydınlığa doğru yürümekteyiz. Bende bu inancı yaşatan kuvvet yalnız azim memleket ve millet hakkındaki sonsuz sevgim değil, bugünün karanlıkları, ahlaksızlıkları, şarlatanları içinde, sırf vatan ve hakikat aşkı ile ışık serpmeye ve aramaya çalışan bir gençlik gördüğümdür.
Bu sözünü 1918 yılında söylemiştir.Bugün ölüm yıldönümü.Toprağı bol olsun.
zamanın papa'sı ile yakın dostluğu sebebiyle, idamı papa tarafından engellenen devlet adamı ... eğitim bilgileri ile ilgili 'özel' ibaresinin sorulması üzerine ; "benim üniversitem ittihat ve terakkidir" şeklinde cevap veren son teşkilatçı...
Cumhuriyetin ilk yıllarında toplumun sosyo-ekonomik halini şöyle tahlil etmişti:
Köydeki ağa ile çobanın arasındaki fark, donunda ve pantolonundaki yamaların sayısından ibaretti. Ağa belki zeytinin yanına pekmez de koyabiliyor, çoban zeytinle yetiniyordu.
Galip Hoca* kimliği ile Milli Mücadeleye katılmış 3. Cumhurbaşkanımız Celal Bayar...
(*Galip Hoca ismini kullanmasında; halk karşısına çıktığında daha etkili olacağı düşüncesi vardı. Galip Hoca; Celal Bey’in sıbyan mektebindeki hocasının ismiydi. Artık Galip Hoca milli mücadele uğruna hocalığa başladı. Sıklıkla cihadın önemini ve silaha sarılmanın gerekliliği hakkında bilgiler
vermektedir. Bu dönemde Yunanlılar izmir’e çıkmışlar, bölgeyi işgale başlamışlardı...)
***
Mahmut Celal Bey ittihat Terakki’de başladığı siyasi hayatını çok fazla şey sığdırdı. 1907’de
başlayıp 1960 yılına kadar aktif siyasetin içerisinde yer aldı. Fakat ilginç olanı meslek olarak bankacı ve sivil birisi olmasına rağmen 1918 Mondros Ateşkes antlaşmasıyla birlikte Eğe bölgesinde direnişi örgütleyen ve bizzat direnişin içerisinde görev alarak yaptıklarıdır. Silahlı mücadelenin öncü kadrosu içerisinde bulundu. Silahlı her türlü vazifeyi başarıyla yerine getirdi.
Son Osmanlı Meclisinde verdiği hararetli nutuklarla ülkenin içine düştüğü durumu çok güzel tasvir etti. Ankara’ya gelerek mesleği birikimine göre icra içerisinde çeşitli görevler aldı. Celal Bey; Yunan işgali, Avrupa, islam Dünyası ve Mali konularda oldukça ilginç fikirler ortaya koydu.
Meclis-i Mebusan ve TBMM’nde ulusal mücadelenin sembol isimlerinden birisi oldu.
103 yıllık bir ömrü devirdiğini duyunca hayli şaşırmama vesile olan ve neredeyse atatürkle yaşıt olan, sağ siyasetin türkiyedeki kurucusu.
ilginçtir ki tkp'ye bir süreliğine başkanlık yapmıştır.
