cehennem inancı ibrani kökenli olup hollem vadisidir. doğru, bunu sevan nişanyan'da kitaplarında ifade eder. ama bu bu coğrafyada böyledir...
yoksa çinlilerde v.s. de kötü ruhların ceza çektiği sonsuz azap dünyaları tasvir edilir ve üretilmiştir de.
sonsuz ceza senaryoları, mekanları tamamen hayalidir. insan merkezlidir, akılcı bir ihtiyaçtan türemiştir.
cehennem inancının farklı şekillerine sahip toplumlar genelde acımasızdır; içinden birçok katil, sapık v.s. çıkarmıştır. ama bu tür inançtan uzak olan toplumlar genelde barışçıl, sakin, kendi halinde toplum olmuşlardır. bu da araştırılmalı tabii.
inançların sosyolojik, psikolojik, psikiyatrik bazda iyi ya da kötü etkileri olabilir. veya sonuçları...
tamamen akılcı bir kökene sahiptir. mesela tecavüzcüler ne olacak dersiniz, bu gibi sorulara bir cevap olarak doğmuştur. ama günümüzde bu kadar ilkel, demir çağından kalma, kin temelli inançlara ihtiyaç yoktur.
mesela doğu kültürlerinde yaygındır. suçlunun cezasını öteki dünyaya erteleme. bu yüzden suç patlaması vardır buralarda genelde.
ama batı ülkeleri laik, seküler, modern bir temele sahiptir. din ve devlet işlerini ayırır, din adamlarının suçluları v.s. korumasını, adam kayırmacılık yapmasını, dünya işlerine karışmasını tamamen engeller.
sekülerizm dünyacılık, modernizm yeni ya da güncel demektir. laiklikse dünyacılığın devlet üzerindeki yansımasıdır.
seküler toplum dinsiz ya da ateist toplum demek değildir. din sahibi insan çok da olabilir. ama bu insanlar ahiret temelli değil; dünyacılık temelli yaşar.
seküler insan suçlu gördüğünde onu allah'a havale etmek, mahkemeye havale eder. bu yüzden batı ülkelerinde düzen vardır. suçlular allah'a havale edilmez.
haklar sokakta değil; mahkemede aranır. devlette bu düzeni korur.
