sovyetler birliğini'nin, türkî cumhuriyetler üzerindeki ironik emperyalizmine karşı doğmuş hareket. türkçülüğün ve türk dilinin kalesi olan harekettir ayrıca. başını ismail gaspıralı ve mahmud hoca behbudi çekmiş, zulüm görmüş, ancak zafere ulaşmış harekettir.