cebriler her şeyi kadere yorar, mutezile kaderi inkar eder.
örneğin birine ateş edilir;
mutezile "ateş etmeseydi ölmeyecekti", cebriye "ateş etmese de ölecekti" der. kaderi gerçek anlamda anlayan için ise ateş etmeseydi "ölmesi veya kalması" meçhuldür.
(bkz: mutezile)
bu düşünceye göre, insan kaderinin mahkumudur. hayat alna yazılanların dışına çıkmaz ve orada yazılanları değiştirmek ne yapılırsa yapılsın mümkün olmaz.